Przejdź do treści

Pod powierzchnią Enceladusa jest ocean

Schemat budowy Enceladusa
Pomiary grawitacyjne wykonane dzięki misji Cassini wskazują, że pod południowym biegunem Enceladusa, księżyca Saturna, znajduje się prawdopodobnie olbrzymi ocean ciekłej wody - ogłosiły to NASA oraz ESA, a wyniki opublikowano 4 kwietnia w "Science".

Naukowcy wysuwali hipotezy o podpowierzchniowym oceanie na księżycu Saturna już w 2005 roku, kiedy to sonda Cassini odkryła gejzery pary wodnej wydobywającej się z powierzchni Enceladusa. Opublikowane dzisiaj wyniki pomiarów grawitacyjnych są zgodne z tą hipotezą. Wskazują one, ze pod grubą na 30 do 40 kilometrów warstwą lodu w okolicach bieguna południowego księżyca znajduje się najprawdopodobniej ocean o głębokości około 10 kilometrów. Możliwe że jest to ocean lokalny, który nie rozciąga się na cały księżyc.

Sonda Cassini jest sztucznym satelitą Saturna od 2004 roku. Do tej pory przeleciała w pobliżu Enceladusa aż 19 razy. Trzy z tych przelotów posłużyły do dokładnych pomiarów ruchu sondy (w latach 2010-2012). Za pomocą należącej do NASA sieci radioteleskopów Deep Space Network odbierano sygnały radiowe od sondy, a następnie analizowano na ich podstawie ruch sondy. W ten sposób można wykryć zmiany prędkości sondy nawet na poziomie 90 mikrometrów na sekundę.

Na ruch sondy wpływa pole grawitacyjne Enceladusa, który ma średnicę około 500 km. Dodatkowo różne lokalne koncentracje masy na księżycu, na przykład góry, albo obszary wewnętrzne o innej budowie, powodują zaburzenia w polu grawitacyjnym, a tym samym zaburzenia w ruchu sondy. Właśnie analizy tych zaburzeń sugerują na istnienie oceanu pod południowym biegunem Enceladusa.

W okolicach bieguna południowego znajduje się na powierzchni duża depresja. Oczywiście wywiera to odpowiedni wpływ na trajektorię sondy, ale mniejszy niż oczekiwano. Oznacza to iż coś niweluje efekt istnienia depresji, jakaś struktura pod powierzchnią księżyca o większej gęstości niż otaczające ją obszary. Według naukowców z misji Cassini może być to ocean ciekłej wody.

Warto przypomnieć, że w pobliżu bieguna południowego występują gejzery pary wodnej. Możliwe że mają one związek z podpowierzchniowym oceanem, aczkolwiek taka hipoteza wymaga dalszych badań w celu potwierdzenia.

Potwierdzenie hipotezy podpowierzchniowego oceanu na Enceladusie umieszcza księżyc na liście obiektów potencjalnie najlepiej nadających się na miejsce występowania życia poza Ziemią (w formie na przykład mikroorganizmów). Istnienie podobnego oceanu pod powierzchnią podejrzewa się też na Europie, księżycu Jowisza.

Misję Cassini-Huygens prowadzą agencje kosmiczne: amerykańska NASA, europejska ESA oraz Włoska Agencja Kosmiczna.

Więcej informacji:


Źródło: Science / NASA / ESA / Caltech


Na ilustracji:

Schemat budowy Enceladusa, księżyc Saturna. Zaznaczono także strumienie pary wodnej wybiegające z okolic bieguna południowego Źródło: NASA/JPL-Caltech.



Reklama