Lit jest jednym z niewielu pierwiastków które powstały w czasie Wielkiego Wybuchu. Astronomowie wiedzą jak określić ilość zwyczajnej materii we Wszechświecie, a co za tym idzie potrafią określić ilość litu we wczesnym okresie istnienia Wszechświata. Astronomowie potrafią również stwierdzić ile litu jest w starych gwiazdach o niskiej zawartości metali. Takie gwiazdy powstawały z materii podobnej do pierwotnej, czyli podobnej do materii wczesnego Wszechświata. Do tej pory ilość litu produkowana w Wielkim Wybuchu była dwa-trzy razy większa niż ta, którą zmierzono w gwiazdach. Rozwiązanie tej kłopotliwej kosmologiczno-gwiazdowej zagadki podaje grupa kierowana przez szwedzkiego astronoma A.J.Korn'a.
Wiadomo, iż procesy dyfuzyjne zmieniają względną obfitość pierwiastków w gwiazdach pewnych typów. Zgodnie z prawem grawitacji cięższe pierwiastki jakby toną w gwiazdach przez co stają się niewidoczne na przestrzeni miliardów lat. Astronomowie założyli, iż efekt dyfuzji jest bardziej wyrazisty w gwiazdach starych o niskiej zawartości metali.
Do sprawdzenia swojej koncepcji użyli spektrografu FLAMES na VLT. Materiałem obserwacyjnym stały się gwiazdy o niskiej zawartości metali w różnej fazie ewolucji z gromady kulista NGC 6397. Obsewracje pokazały, iż procesy dyfuzyjne nie są stałe i zależą od okresu ewolucyjnego gwiazd. Tak więc teoretyczne przewidywania astronomów okazały się prawdziwe. W wyniku odkrycia tego efektu, obfitości mierzonego litu w starych gwiazdach należy skorygować do wartości zgodnych z kosmologicznymi przewidywaniami.
Więcej o odkryciu dokonanym przez astronomów z Szwecji, Danii, Francji i Rosji można przeczytać w czasopismie Nature.
Źródło: Universe Today | Piotr Wąż
(Tekst ukazał się pierwotnie w serwisie Orion, którego zasoby zostały włączone do portalu Urania)
