Radar planetarny Goldstone należący do Deep Space Network przez kilka dni intensywnie obserwował planetoidy 2024 MK i 2011 UL21, które bezpiecznie minęły Ziemię.
Naukowcy z Jet Propulsion Laboratory (JPL) NASA w południowej Kalifornii śledzili niedawno dwie planetoidy przelatujące obok naszej planety. Okazało się, że wokół jednej z nich krąży mały księżyc, podczas gdy drugą odkryto zaledwie 13 dni przed największym zbliżeniem się do Ziemi.
Chociaż nie było ryzyka, że którykolwiek z obiektów uderzy w naszą planetę, obserwacje radarowe przeprowadzone podczas tych dwóch bliskich podejść dostarczą cennych informacji w zakresie obrony planetarnej, a także informacji o rozmiarach, orbitach, rotacji, szczegółach powierzchni i wskazówek, jak do budowy i powstania tych planetoid.
Ilustracja: Radar Układu Słonecznego Goldstone (GSSR) to duży system radarowy używany do badania obiektów w Układzie Słonecznym. Znajduje się na pustyni w pobliżu Barstow w Kalifornii i składa się z nadajnika w paśmie X (8500 MHz) o mocy 500 kW i niskoszumnego odbiornika na 70-metrowej antenie DSS-14 w kompleksie Goldstone Deep Space Communications Complex. Źródło: NASA
Spotkanie z planetoidą 2011 UL21
Planetoida 2011 UL21 została odkryta w 2011 roku w ramach finansowanego przez NASA badania Catalina Sky Survey w Tucson w Arizonie. Przechodząc obok Ziemi 27 czerwca 2024 r. w odległości 6,6 miliona kilometrów, czyli około 17 razy większej odległości między Księżycem a Ziemią, po raz pierwszy zbliżyła się na tyle, że można ją było sfotografować za pomocą radaru.
Choć ta planetoida o szerokości 1,5 km jest klasyfikowana jako potencjalnie niebezpieczna, obliczenia jej przyszłych orbit pokazują, że w dającej się przewidzieć przyszłości nie będzie ona stanowić zagrożenia dla naszej planety.
Ilustracja: Siedem obserwacji radarowych wykonanych za pomocą radaru Goldstone Solar System Radar należącego do Deep Space Network pokazuje planetoidę 2011 UL21 podczas jej bliskiego podejścia do Ziemi w dniu 27 czerwca 2024 r. w odległości około 6 milionów mil. Planetoida i jej mały księżyc (jasna kropka na dole zdjęcia) są zaznaczone białym kółkiem. Źródło: NASA/JPL-Caltech
Korzystając z 70-metrowego radaru Układu Słonecznego Goldstone należącego do Deep Space Network, zwanego Deep Space Station 14 (DSS-14), niedaleko Barstow w Kalifornii, naukowcy z JPL przesłali fale radiowe do planetoidy i odebrali odbite sygnały przez tę samą antenę. Oprócz ustalenia, że 2011 UL21 ma w przybliżeniu kulisty kształt, odkryli, że jest to układ podwójny: mniejsza planetoida, czyli księżyc, okrąża ją w odległości około 3 kilometrów.
„Uważa się, że około dwie trzecie planetoid tej wielkości to układy podwójne, a ich odkrycie jest szczególnie ważne, ponieważ możemy wykorzystać pomiary ich względnych pozycji do oszacowania ich wzajemnych orbit, mas i gęstości, co dostarcza kluczowych informacji o tym, jak mogły powstać” – powiedział Lance Benner, główny naukowiec w JPL, który brał udział w obserwacjach.
Drugie bliskie spotkanie z planetoidą
Dwa dni później, 29 czerwca, ten sam zespół zaobserwował, jak planetoida 2024 MK przeleciała nad naszą planetą z odległości zaledwie 295 000 kilometrów, czyli nieco ponad trzy czwarte odległości między Księżycem a Ziemią. Ta planetoida, szeroka na około 150 metrów, wydaje się wydłużona i kanciasta, z wyraźnymi płaskimi i zaokrąglonymi obszarami.
Ilustracja: Mozaika przedstawia rotującą planetoidę 2024 MK na zdjęciach wykonanych w odstępach jednominutowych, około 16 godzin po jej największym zbliżeniu do Ziemi. Źródło: NASA/JPL-Caltech
Ponieważ bliskie podejścia planetoid wielkości 2024 MK są stosunkowo rzadkie, zespół radarów planetarnych JPL zebrał jak najwięcej informacji o tym obiekcie. Do obserwacji naukowcy ponownie użyli radaru DSS-14, ale tym razem jedynie do wysłania fal radiowych. Do odbioru sygnału, który odbił się od planetoidy i wrócił na Ziemię, wykorzystali 34-metrową antenę DSS-13 Goldstone'a. Rezultatem tych obserwacji jest szczegółowy obraz powierzchni planetoidy, ukazujący znajdujące się tam wklęsłości, grzbiety i głazy o wielkości około 10 metrów.
Animacja: Połączone w animację obserwacje z radaru Układu Słonecznego Goldstone należącego do NASA pokazują koziołkującą planetoidę 2024 MK wkrótce po tym, jak zbliżyła się do naszej planety 29 czerwca. Orbita tej planetoidy została nieznacznie zmieniona przez grawitację Ziemi podczas jej przelotu . Źródło: NASA/JPL-Caltech
Wkład w obronę planetarną
Planetoida 2024 MK została po raz pierwszy zarejestrowana 16 czerwca 2024 r. przez finansowany przez NASA system Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System (ATLAS) w stacji obserwacyjnej Sutherland w Republice Południowej Afryki. Jej orbita została zmieniona pod wpływem grawitacji Ziemi podczas jej przelotu, skracając jej 3,3-letni okres obiegu wokół Słońca o około 24 dni. Choć zaliczana jest do potencjalnie niebezpiecznych planetoid, obliczenia jej przyszłego toru ruchu wskazują, że w dającej się przewidzieć przyszłości nie będzie ona stanowić zagrożenia dla naszej planety.
Grupa radarowa Układu Słonecznego Goldstone jest wspierana przez program obserwacji obiektów bliskich Ziemi NASA w ramach Biura Koordynacji Obrony Planetarnej w siedzibie agencji w Waszyngtonie. Zarządzana przez JPL sieć Deep Space Network podlega programowemu nadzorowi ze strony biura programu ds. komunikacji kosmicznej i nawigacji w Dyrekcji Misji Operacji Kosmicznych, również w siedzibie NASA.
Opracowanie: Joanna Molenda-Żakowicz
Ilustracja: Obserwacje radarowe planetoidy 2024 MK, która 29 czerwca 2024 r. zbliżyła się do Ziemi na odległość około 295 000 kilometrów. Źródło: NASA/ JPL-Caltec
