Rosja przeprowadziła test broni antysatelitarnej (ASAT). Platforma antysatelitarna Nariad zniszczyła starego satelitę szpiegowskiego Ikar 38 i stworzyła przy tym chmurę wielu tysięcy śmieci kosmicznych. Narażone w ten sposób zostały załogowe stacje kosmiczne: Międzynarodowa Stacja Kosmiczna i chińska stacja Tiangong.
15 listopada 2021 r. z kosmodromu wojskowego Plesieck wystartowała rakieta antybalistyczna Nurod z antysatelitarną platformą Nariad. Celem testowego ataku był niedziałający rosyjski satelita szpiegowski Ikar 38. W efekcie testu wg Departamentu Stanu USA powstało 1500 dużych odłamków, które zagrażają innym satelitom oraz załodze znajdującej się na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.
Test antysatelitarny został potwierdzony przez Departament Stanu USA. Rzecznik prasowy Departamentu Ned Price potwierdził, że zniszczony w teście został rosyjski satelita, a test wytworzył ponad 1500 widocznych śmieci kosmicznych oraz setki tysięcy mniejszych odłamków.
Z poczynionych obserwacji wynika, że zniszczony został satelita Ikar 38 (znany też jako Celina-D 38, Kosmos 1408). Jest to przedstawiciel jednego z komponentów dawnej rosyjskiej sieci satelitów zwiadu elektronicznego. Zniszczony satelita został wysłany na orbitę w 1982 r. i już od wielu lat nie działał, stopniowo obniżając swoją orbitę. W czasie zniszczenia orbita tego satelity znajdowała się na wysokości około 485 km.
W wyniku testu o niebezpieczeństwie wlecenia w chmurę odłamków powstałych po teście ostrzeżona została 7-osobowa załoga Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Astronauci dostali polecenie ukrycia się w statkach załogowych Sojuz MS i Crew Dragon na czas wlecenia stacji w strefę występowania chmury. Załoga zamknęła też później niektóre przejścia między modułami stacji na wypadek zniszczeń. Niektóre włazy pozostaną zamknięte do wtorku. Na razie na szczęście nie wykryto uszkodzeń w kompleksie.
Wiele państw dysponujących możliwością wysyłania własnych satelitów wojskowych rozwija również systemy broni antysatelitarnej (ASAT). Celem tych systemów jest niszczenie satelitów wroga w sytuacji konfliktu. Testy broni ASAT przeprowadzały Stany Zjednoczone, Rosja, Chiny i Indie. Konsekwencją testów, podczas których niszczony jest satelita na orbicie jest powstanie dużej ilości śmieci kosmicznych. Śmieci te zagrażają innym satelitom i astronautom znajdującym się w przestrzeni kosmicznej. Ostatni taki test niszczący satelitę wykonały Indie w 2019 r. W 2007 r. podobny test wykonały Chiny – do dziś setki odłamków z tego zderzenia znajduje się na orbicie.
Rosja również rozwija własne systemy antysatelitarne. Od lat 60. opracowywany był system IS, który w latach 80. ustąpił systemowi Nariad. Platforma antysatelitarna Nariad była dostosowana do wystrzeliwania na międzykontynentalnych pociskach balistycznych (ICBM) Rokot połączonych z górnym stopniem Briz-K. System Nariad ma służyć nie tylko niszczeniu satelitów, ale też przechwytywaniu wrogich głowic nuklearnych. W ostatnich latach wykonywano testy antysatelitarne Nariad z antybalistycznym systemem rakietowym Nudol, do tej pory testy te jednak prawdopodobnie nie celowały w satelity.
Więcej informacji:
Na podstawie: Departament Stanu USA/SpaceNews
Opracował: Rafał Grabiański
Na zdjęciu: Statek towarowy Cygnus (z przodu) i załogowy Sojuz MS zadokowane do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Zdjęcie wykonano 4 listopada 2021 r. Źródło: NASA.