Dziś suchy ląd, kiedyś pełne głębokich rzek miejsce. Naukowcy wiedzą już, że przeszłość Marsa była bogata w wodę na jej powierzchni. Nadal jednak nie wiadomo jakie procesy pogodowe odpowiadały za jej obieg. Naukowcy przeanalizowali zdjęcia planety i stworzyli katalog dolin rzecznych, z którego wynika, że rzeki płynęły po jej powierzchni znacznie dłużej niż wcześniej sądzono.
Amerykańskie sondy kosmiczne wykonały zdjęcia setek dolin rzecznych na powierzchni Marsa. Naukowcy z Uniwersytetu w Chicago, Center for Earth and Planetary Studies w Waszyngtonie, Muzeum Historii Naturalnej w Londynie, Institut de Physique du Globe de Paris oraz Imperial College London przeanalizowali ponad 200 dawnych dolin rzecznych, z różnych epok geologicznych. Na podstawie cech morfologicznych takich jak szerokość koryta rzecznego, jego nachylenie czy wielkość żwiru wywnioskowali o ilości wody jaka przez te koryta przepływała oraz jakie ciśnienie generował jej przepływ.
Analiza wykazała, że silne przepływy rzeczne występowały 3 miliardy lat temu, a być może nawet miliard lat temu i miały charakter globalny. Okazuje się też, że marsjańskie rzeki były dwa razy szersze od ziemskich. Szacuje się, że przepływy wody mogły wtedy osiągać wartości 3-20 kg/m3.
Wyniki tych badań oznaczają, że opady atmosferyczne musiały występować nawet w tym okresie, gdy Czerwona Planeta traciła swoją atmosferę i wysychała. Jeżeliby przyjąć takie wyjaśnienie, to wówczas za opady musiały być odpowiedzialne nieznane nam zjawiska w niskich ciśnieniach atmosferycznych. Inna możliwość to być może znaczna szybsza i krócej trwająca utrata atmosfery planety - przeczy to jednak obecnie znanym modelom klimatu planety.
Na pewno niewiele jeszcze wiemy o mechanizmach mokrej przeszłości klimatycznej Marsa. Dokładna analiza historycznych przepływów rzecznych z pewnością jednak zbliża nas do zrozumienia tych historycznych procesów.
Praca naukowa została opublikowana 27 marca br. w czasopiśmie Science Advances.
Źródło: Science Advances
Więcej informacji:
Na zdjęciu: Zachowane koryto rzeczne na Marsie na zdjęciu z satelity. Sztucznie pokolorowano, by pokazać różnice w wysokościach. Niebieski kolor to niski teren, żółty to wysoki. Źródło: NASA/JPL/Univ. Arizona/UChicago.
