Sener Polska pracuje nad stworzeniem modeli lotnych mechanizmów, które będą stanowić część satelity w misji Vigil Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA). Projekt ten realizowany jest na podstawie kontraktu z firmą Leonardo. Misja Vigil ma przyczynić się do lepszej ochrony Ziemi i infrastruktury orbitalnej przed zjawiskami słonecznymi. Z perspektywy polskiego sektora kosmicznego może być jednym z projektów, w którym istotna część systemów powstanie w Polsce.
Vigil jako pierwsza europejska misja ma polegać na nieprzerwanym monitorowaniu aktywności słonecznej oraz pogody kosmicznej i dostarczaniu danych na temat związanych z nimi potencjalnych zagrożeń dla infrastruktury w kosmosie i na Ziemi.
W ramach tej misji Sener Polska będzie odpowiedzialny za opracowanie mechanizmu otwierania osłon, który odegra kluczową rolę w zabezpieczaniu instrumentu heliograficznego (heliographic instrument – HI) przed zanieczyszczeniami zarówno podczas przygotowań do startu, jak i w trakcie wyniesienia na orbitę. Po dotarciu na miejsce docelowe, w punkcie Lagrange’a L5, panel mechanizmu otworzy się, umożliwiając działanie instrumentu w przestrzeni kosmicznej.
Opracowywany mechanizm musi sprostać wyzwaniom związanym z działaniem w ekstremalnie niskich temperaturach oraz specyficznych warunkach punktu L5, w którym będzie pracować. Nasi inżynierowie zaprojektują urządzenie oparte na mechanizmach HDRM (Hold-Down and Release Mechanism) i DEM (Deployment Mechanism), łącząc je z panelem kompozytowym, aby dostarczyć kompleksowe rozwiązanie – wyjaśnia Michał Podkowik, Project Manager w Sener Polska.
System powstający na potrzeby Vigil obejmuje trzy modele: strukturalny do testów, kwalifikacyjny oraz finalny, w pełni lotny. Tworząc mechanizmy dla Vigil, Sener Polska wykorzysta doświadczenie zdobyte w misjach takich jak Athena czy PROBA-3.
Dla polskiego sektora kosmicznego ważne jest to, że mechanizmy do Vigil zostaną w całości wykonane w Polsce. Sener Polska, jako główny wykonawca, będzie współpracować z partnerami krajowymi i międzynarodowymi przy zakupie komponentów oraz przeprowadzaniu testów środowiskowych na poziomie instrumentu, które zostaną zrealizowane w laboratorium Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Lotnictwa (ILOT).
Prace rozpoczną się w grudniu 2024 roku i potrwają do lipca 2027 roku. Sener Polska realizuje zadanie na podstawie kontraktu z firmą Leonardo S.p.A., która odpowiada za główny instrument HI, natomiast za cały statek kosmiczny odpowiedzialny będzie Airbus Defence and Space.
O realizacji kolejnych projektów w ramach misji Vigil zadecydują przedstawiciele krajów członkowskich ESA podczas Rady Ministerialnej dopiero w listopadzie 2025 roku.
O misji Vigil
ESA Misja Vigil realizowana przez ESA będzie pierwszą inicjatywą w Europie, która 24 godziny na dobę i 7 dni w tygodniu skupi się na monitorowaniu aktywności słonecznej i pogody kosmicznej. Satelita zostanie umieszczony w punkcie Lagrange'a L5, który jest oddalony o 150 milionów kilometrów od Ziemi. Obserwacja Słońca z takiej perspektywy umożliwi wykrycie niebezpiecznej aktywności słonecznej oraz pozwoli ocenić siłę i prędkość wiatru słonecznego zmierzającego w stronę Ziemi, co zapewni cenny czas na przygotowanie się do ich potencjalnych skutków. To także projekt, w którym Sener Polska wykorzysta swoje doświadczenie i technologie, które nie tylko odpowiadają na potrzeby misji Vigil, ale również mogą zostać zastosowane w przyszłych misjach kosmicznych, stanowiąc fundament dla dalszych innowacji w tym obszarze. Dane zbierane przez Vigil będą istotne dla operatorów satelitarnych, sieci energetycznych, systemów telekomunikacyjnych oraz agencji kosmicznych, które będą mogły z wyprzedzeniem podejmować działania ochronne. Wczesne ostrzeżenia mogą zapobiec zakłóceniom w działaniu krytycznej infrastruktury, a także zwiększyć bezpieczeństwo astronautów, którzy znajdą się poza zasięgiem ochronnego pola magnetycznego Ziemi.
Źródło: PlanetPartners
Opracowanie: Paweł Z. Grochowalski
