Japońska sonda Hayabusa2 wylądowała na asteroidzie Ryugu. Wnioskując po danych przesłanych przez sondę, operacja się udała.
Sonda Hayabusa2 dotarła do asteroidy Ryugu 27 czerwca 2018 roku. Ryugu to mierząca 880 m asteroida klasy C, bogata w węgiel. Do tej pory statek wypuścił na jej powierzchnię trzy urządzenia i wykonał kilka zbliżeń umożliwiających dokładne zbadanie jej cech z bliska.
Kolejnym celem misji było lądowanie na asteroidzie przez samą sondę i pobranie z niej próbek, które następnie wrócą na Ziemię. Początkowo ta operacja była planowana na 2018 rok, jednak po przybyciu do Ryugu okazało się, że asteroida jest pod względem lądowania bardzo trudna - brakuje dużych płaskich powierzchni.
Naukowcy w końcu znaleźli docelowe miejsce lądowania. Strefa nazwana L08-E1 spełniała większość postawionych przez zespół wymogów: znajdowała się w pasie szerokości geograficznej 30 S - 30 N, inklinacja powierzchni nie przekraczała tam 30 stopni, a temperatura powierzchni była mniejsza niż 97 stopni Celsjusza. Zagęszczenie wysokich głazów nie było też zbyt wysokie i żaden nie przekraczał wysokości 50 cm.
Region L08, który wybrano ostatecznie do przeprowadzenia operacji lądowania, w sąsiedztwie innych kandydatur. Źródło: JAXA.
Ostatecznie wybranemu miejscu nie udało się spełnić jednego z warunków: początkowo planowano, by wybrany region lądowania był płaski na szerokość 100 m. Niestety takich miejsc na Ryugu nie ma. Nie ma regionu płaskiego o średnicy 30 m. Dlatego zespół misji musiał zmienić technikę wykonania lądowania, która miała być wykorzystana dopiero przy badaniu sztucznego krateru w dalszej fazie misji. Tzw. technika pinpoint touchdown umożliwia dokładność nawigacyjną na poziomie 3 m. Ostatecznie więc średnica miejsca lądowania wynosi 6 m.
Miejsce planowanego lądowania w strefie L08 (L08-E1). Elipsami oznaczono większe przeszkody terenowe, a znakiem x specjalny marker, który został upuszczony na powierzchnię asteroidy. Źródło: JAXA.
Operacja lądowania
Operacja pierwszego lądowania rozpoczęła się 21 lutego 2019 roku o godzinie 5.13 czasu polskiego. Wtedy sonda zaczęła zbliżanie do asteroidy z odległości 20 km od niej. Początkowo prędkość zbliżania wynosiła 90 cm/s.
O 10.33, gdy statek był już w odległości 4,5 km od obiektu, zmniejszył prędkość zbliżania do 10 cm/s. O 22.02 gdy Hayabusa2 była 500 m od powierzchni asteroidy zespół misji podjął decyzję o kontynuacji operacji.
Dotknięcie powierzchni asteroidy nastąpiło już 22 lutego o 0.06. Od razu po przyziemieniu i wykonaniu próby pobrania próbek przez specjalne ramię sondy, w tej samej sekundzie sonda odpaliła silniki i zaczęła się oddalać od asteroidy.
Szczegóły ostatniej fazy zbliżenia sondy Hayabusa2 podczas operacji lądowania. Źródło: JAXA.
Do wykonania pobrania próbki podczas lądowania użyto specjalnego pistoletu, który wystrzelił w powierzchnię asteroidy przy użyciu pirotechniki. Metalowy nabój miał spowodować podniesienie materiału z asteroidy i jego wpadnięcie do specjalnego ramienia sondy.
Metalowy nabój - kopia naboju, który został użyty w operacji pobrania próbek podczas lądowania sondy Hayabusa2. Źródło: JAXA.
Najbliższe plany
Teraz sonda wykonuje operację wznoszenia. Powinna wrócić do pozycji wyjściowej 27 lutego 2019 roku.
W najbliższym czasie powinniśmy otrzymać pierwsze zdjęcia z kamery na ramieniu do pobierania próbek i inne dane, które potwierdzą, że cała operacja przebiegła prawidłowo.
Źródło: JAXA
Opracowanie: Rafał Grabiański
Więcej informacji:
Na zdjęciu: Zdjęcie Ryugu wykonane podczas operacji lądowania przez kamerę ONC-T 21 lutego 2019 roku, w odległości 180 m od powierzchni. Źródło: JAXA.
