Rakieta Falcon 9 umieściła na trajektorii w kierunku Księżyca prywatny japoński lądownik HAKUTO-R. Sonda podejmie w kwietniu przyszłego roku próbę pierwszego udanego lądowania komercyjnej misji na powierzchni Srebrnego Globu.
Dwustopniowa rakieta Falcon 9 firmy SpaceX wystartowała 11 grudnia 2022 roku o 9:37 czasu polskiego z wyrzutni SLC-40 na kosmodromie Cape Canaveral na Florydzie.
Wszystkie fazy lotu rakietowego przebiegły zgodnie z planem. Najpierw pierwszą, znaczną część pracy wykonał dolny stopień rakiety. Następnie drugi stopień kontynuował rozpędzanie i dzięki temu osiągnięta została wstępna niska orbita okołoziemska. Potem nastąpiła faza swobodnego dryfu i około 40 minut po starcie górny człon odpalił jeszcze raz i po 56 sekundach pracy skierował się z ładunkiem na docelową trajektorię na Księżyc.
Lądownik HAKUTO-R został wypuszczony przez rakietę 46 minut i 59 sekund po starcie. Kilka minut później, 53 minuty i 9 sekund po starcie rakietę opuścił też dodatkowy ładunek NASA – nanosatelita Lunar Flashlight.
W misji wykorzystano używany dolny stopień rakiety Falcon 9 – egzemplarz o oznaczeniu B1073 wykonał swój piąty lot kosmiczny. Wcześniej rozpędzał loty Starlink 4-15, SES-22, Starlink 4-26 i Starlink 4-35. Również i tym razem wrócił na Ziemię. Wylądował używając własnego napędu na specjalnym lądowisku rakietowym LZ-2 na terenie kosmodromu.
O misji HAKUTO-R
Lądownik HAKUTO-R umieszczony na ładowni rakiety Falcon 9. Źródło: SpaceX
HAKUTO-R to japoński komercyjny lądownik księżycowy firmy ispace. Prace nad nim rozpoczęły się jeszcze przy okazji konkursu Lunar X Prize firmy Google, w ramach którego podmiot, który wyśle bezpiecznie prywatny lądownik na powierzchnię Księżyca, wygra 20 milionów dolarów. Konkurs nie został, rozstrzygnięty w wymaganym terminie, ale jednym z uczestników była właśnie japońska firma ispace. Po zakończeniu konkursu przemianowała ona projekt swojego lądownika z HAKUTO na HAKUTO-R (Reboot). W odnowionym projekcie skupiono się już nie na prostym wygraniu konkursu, ale opracowaniu systemu transportowego, który pozwoli prowadzić regularne misje na Księżyc i umieszczanie na nim ładunków od zewnętrznych podmiotów.
Profil misji HAKUTO-R. Źródło: ispace
HAKUTO-R to lądownik o wysokości 2,3 metra i szerokości 2,6 metra. Jego całkowita masa z paliwem wynosi około tony. Statek skonstruowano w firmie JAL Engineering w Narita w Japonii. Ostatni etap integracyjny został powierzony niemieckiemu zakładowi należącemu do konsorcjum ArianeGroup.
Na HAKUTO-R umieszczono kilka zewnętrznych ładunków o łącznej masie 11 kilogramów. Największym z nich jest mały łazik Rashid ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Ma on około pół metra długości i tyle samo szerokości. Japońska agencja kosmiczna JAXA (Japan Aerospace Exploration Agency) również umieściła na pokładzie lądownika miniaturowy pojazd robotyczny.
Oprócz lądownika HAKUTO-R z usług rakiety Falcon 9 w tym locie korzystał nanosatelita Lunar Flashlight zbudowany przez instytut NASA Jet Propulsion Laboratory. To ważący niecałe 15 kilogramów satelita standardu CubeSat, który wejdzie na eliptyczną orbitę polarną wokół Księżyca.
Wizja artystyczna działania misji Lenar Flashlight. Źródło: JPL-Caltech
Celem misji jest obserwacja z wysokości około 15 kilometrów regionu południowego bieguna Księżyca w poszukiwaniu depozytów lodu wodnego z użyciem technologii laserowych. Początkowo Lunar Flashlight miał lecieć w ramach misji Artemis 1. Ostatecznie jednak został przeniesiony na omawiany lot.
Podsumowanie
W kierunku Księżyca poleciały kolejne ładunki i w tym samym dniu z Księżyca na Ziemię wraca inna misja. 11 grudnia około 18:40 czasu polskiego na Oceanie Spokojnym powinien wylądować statek Orion, który wraca z pierwszej misji księżycowej programu Artemis 1.
Lot HAKUTO-R był już 56. misją rakiety firmy SpaceX w 2022 roku. Na świecie przeprowadzono do tej pory 168 udanych startów rakiet orbitalnych.
Opracowanie: Rafał Grabiański
Na podstawie: ispace/SpaceX/JPL/NSF
Na zdjęciu tytułowym: Rakieta Falcon 9 startująca z sondą księżycową HAKUTO-R. Źródło: SpaceX
