Zacieśnia się międzynarodowa współpraca w dziedzinie organizowanego przez NASA załogowego powrotu na Księżyc w ramach programu Artemis. Podczas 71. Międzynarodowego Kongresu Astronautycznego ogłoszono, że Stany Zjednoczone wraz z siedmioma państwami podpisały międzynarodowe porozumienie Artemis Accords, które opisuje zbiór zasad mówiących o tym, jak powinna przebiegać współpraca w zakresie załogowej eksploracji Księżyca.
Program Artemis zakłada powrót człowieka na Księżyc już w 2024 roku. Ma to nastąpić podczas 3. misji programu. Po raz pierwszy stopę na powierzchni Srebrnego Globu postawi wtedy kobieta wraz z kolejnym mężczyzną. W następnych latach NASA z zagranicznymi partnerami chce stworzyć stałą obecność człowieka najpierw na orbicie wokół Księżyca (stacja Gateway), a później na powierzchni. Mają to być kroki przed dalszymi misjami załogowymi na Marsa w kolejnych dekadach.
Ogłoszony parę miesięcy temu dokument Artemis Accords ma być przewodnikiem w przyszłej współpracy międzypaństwowej w dziedzinie eksploracji księżycowej. Jak stwierdza NASA w komunikacie prasowym – Artemis Accords wzmacnia i wdraża podpisany przez Stany Zjednoczone, Związek Radziecki i Wielką Brytanię w 1967 r. Traktat o przestrzeni kosmicznej. Na mocy tego traktatu sygnatariusze zobowiązali się nie umieszczać broni masowego rażenia w przestrzeni kosmicznej, a Księżyc i inne ciała niebieskie można wykorzystywać tylko do celów pokojowych. Obecnie stronami tego traktatu jest ponad 100 państw.
Artemis Accords podkreśla też m.in. konieczność rejestracji obiektów kosmicznych – rzecz regulowaną traktatem Registration Convention z 1974 r. i zobowiązuje do przestrzegania wielu innych norm jak np. publikacja danych naukowych z misji.
Dokumenty Artemis Accords podpisały:
- Australia
- Kanada
- Włochy
- Japonia
- Luksemburg
- Zjednoczone Emiraty Arabskie
- Wielka Brytania
- Stany Zjednoczone
Stany Zjednoczone dokumentem Artemis Accords stawiają się w roli lidera tworzenia nowych regulacji związanych z eksploracją kosmosu. NASA podkreśla, że w najbliższych miesiącach i latach kolejne państwa podpiszą to zobowiązanie. Już teraz jednak wielkimi nieobecnymi są Rosja i Chiny. Szef Roskosmosu Dmitrij Rogozin w maju po wycieku treści dokumentu wypowiadał się nieprzychylnie na temat amerykańskich planów, porównując na Twitterze wysiłki Amerykanów do prób uzyskania przychylności inwazji na Irak czy Afganistan w ONZ. Porozumienia nie podpisały też Chiny – kraj coraz mocniej zaangażowany w eksplorację kosmiczną.
Na podstawie: NASA
Opracował: Rafał Grabiański
Więcej informacji:
Na zdjęciu: Grafika NASA ilustrująca ogłoszenie podpisania przez 8 państw porozumienia Artemis Accords. Źródło: NASA.
