Warsztaty dla nauczycieli z krajów członkowskich Europejskiej Agencji Kosmicznej

W dniach 3-4 października 2015 r. w Leiden w Holandii odbyły się warsztaty dla nauczycieli z krajów członkowskich Europejskiej Agencji Kosmicznej (Polska należy do ESA od roku 2012). Każde państwo mogło być reprezentowane zazwyczaj przez dwie osoby. Z Polski w warsztatach wzięły udział: Agnieszka Dąbrowska – metodyk ze Skierniewic oraz Jadwiga Moskal – nauczycielka geografii z Jasła.

Leiden położone jest niedaleko wybrzeża Morza Północnego ok. 50 km na południowy-zachód od Amsterdamu i znane jest z najstarszego w Holandii uniwersytetu (założonego w 1575 roku), w którym wynaleziono pierwszy kondensator, czyli butelkę lejdejską. Bardzo ważnymi obiektami jest zabytkowe obserwatorium astronomiczne (założone w 1633) czy Biblioteka Uniwersytecka (założona w 1575). 

W sobotę, czyli w pierwszy dzień konferencji miały miejsce wykłady dotyczące 50-lecia ESA oraz jej aktualnych działań. Następnie zostały przeprowadzone warsztaty, które dotyczyły m.in. wielkości Układu Słonecznego, budowy i działania spektroskopu czy napędu rakietowego oraz  warunków życia na stacji kosmicznej. Ponadto uczestnicy badali za pomocą robotów z klocków LEGO Mindstorms temperaturę  wody czy ciała. Wszystkie zadania wykonywano w mieszanych grupach narodowych. Po każdym ćwiczeniu był czas na dyskusję o przydatności tego typu zajęć w szkole i o możliwościach jego realizacji w różnych krajach.

Po zakończeniu części warsztatowej nauczyciele wraz z koordynatorami warsztatów udali się na zwiedzanie i obserwacje nocnego holenderskiego nieba. Podczas obserwacji uczestnicy warsztatów mieli możliwość zapoznania się z funkcjonowanie trzech różnych teleskopów oraz zaznajomić się z ciekawą historią miejsca, w tym z bogatymi zbiorami danych z obserwacji astronomicznych prowadzonych w różnych miejscach na ziemi (m.in. w Bydgoszczy) oraz z  galerią sztuki związanej z astronomią.

Na zdjęciu: Sonda Rosetta. Źródło: Jadwiga Moskal

Na drugi dzień konferencji jej uczestnicy wyjechali do Nordvijk, do siedziby ESTEC (The European Space Research and Technology Centre), gdzie od rana trwał Dzień Otwarty ESA z okazji jej 50-lecia. Nauczyciele mieli możliwość zwiedzania samego ośrodka oraz podziwiania znajdującej się tam wystawy satelitów czy urządzeń stosowanych do mierzenia pola magnetycznego, a także śledzenia na monitorach ruchu satelitów w najstarszej części ośrodka. Ponadto uczestnicy warsztatów mogli obserwować lądownik Philae na makiecie komety 67P/Churyumov–Gerasimenko oraz uczestniczyć w widowiskowym spektaklu tej komety.

Szczególne wrażenie wywarł na zebranych naturalnej wielkości model laboratorium kosmicznego Columbus, do którego można było wejść, aby na własne oczy przekonać się, jak wygląda praca na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Ponadto można było skosztować jedzenia przygotowanego dla astronautów. Na prawdziwym laboratorium znajdującym się na orbicie Ziemi zamontowane są anteny ARISS, które były opracowane na Politechnice Wrocławskiej.

Zwiedzanie modelu laboratorium kosmicznego Columbus stało się także wyjątkową okazją do spotkania z astronautami od których można było otrzymać autografy i zrobić sobie z nimi pamiątkowe zdjęcia.

Pod koniec pobytu w ESTEC zebrani mogli dokonać ewaluacji  warsztatów i  wyciągnąć wnioski dotyczące celowości organizowania tego typu międzynarodowych spotkań.  Podsumowaniem  całej roboczej wizyty w Holandii było bardzo miłe spotkanie z dyrektorem ESA Franco Angaro. Potwierdził on słuszność zgłaszanych wcześniej przez uczących się wniosków oraz konieczność prowadzenia edukacji astronomicznej od  jak najwcześniejszych lat, aby rozbudzić w dzieciach zainteresowanie naukami przyrodniczymi i ścisłymi. Jego zdaniem to od nauczycieli pierwszego etapu edukacji będzie zależeć, jakie będzie kolejne pokolenie zdobywców kosmosu. Ponadto dyrektor Angaro podkreślił zasadność organizowania podobnych spotkań i zapewnił, że tego typu warsztaty będą odbywały się cyklicznie.