Wyspa Kozushima wchodząca w skład prefektury Tokio uzyskała status międzynarodowego parku ciemnego nieba. Mimo sąsiedztwa z jedną z największych i najbardziej rozświetlonych aglomeracji świata oferuje odwiedzającym widoki nocnego nieba niedostępne na większości terytorium Japonii.
W wyniku rozbudowanej sieci oświetlenia zewnętrznego niemal 100% Japończyków mieszka pod niebem zanieczyszczonym sztucznym światłem, a ponad 70% tego azjatyckiego narodu nie może dostrzec Drogi Mlecznej w swoim miejscu zamieszkania. W dodatku jedna trzecia żyje na terenach tak rozświetlonych, że ludzki wzrok nie jest w stanie zaadaptować się do warunków ciemności. Dotyczy to zwłaszcza mieszkańców wielkich miast, takich jak Tokio, które wraz z okolicznymi ośrodkami i przedmieściami tworzy ponad 30 milionową aglomerację.
Zapotrzebowanie na turystykę przyrodniczą opartą na podziwianiu nocnego nieba stara się wykorzystać należąca do Prefektury Tokio wyspa Kozushima, leżąca ponad 100 km od centrum japońskiej stolicy. Przebycie tego dystansu zajmuje 45 minut drogą lotniczą, lub cztery godziny rejsu szybką łodzią. Dominującym elementem krajobrazu niewielkiej wyspy, zajmującej niecałe 19 kilometrów kwadratowych, jest malownicza góra Tenjo, wznosząca się niemal 600 metrów nad poziom morza.
Początki promocji turystyki astronomicznej i ruchu ochrony nocnego krajobrazu na wyspie sięgają 2013 r. Zaproszono wtedy grono ekspertów, których zadaniem była ewaluacja miejscowych walorów pod kątem rozwoju produktów astroturystycznych. W następnych latach przeszkolono lokalnych mieszkańców z zakresu wiedzy o astronomii i zanieczyszczeniu sztucznym światłem, którzy stanowią personel pracujący przy pokazach nieba, prelekcjach popularnonaukowych i nocnych wycieczkach po wyspie. W latach 2017-2020 odbyło się ponad 100 tego rodzaju wydarzeń, w których udział wzięło ponad tysiąc uczestników.
Turyści mają do dyspozycji kilka punktów widokowych, z których można obserwować piękno nocnego nieba. Jedynym zagrożeniem dla jakości prowadzonych obserwacji, poza pomarańczową łuną znad Tokio rozciągającą się delikatnie nad północnym horyzontem, są dwa mieszkalno-usługowe tereny na wyspie: zamieszkana przez prawie 2000 osób jedyna miejscowość, oraz port Tako zlokalizowany na wschodnim brzegu.
Władze wyspy mają niewielką szansę na ograniczenie łuny widocznej od strony Tokio, jednak postanowiły w największym możliwym stopniu wpłynąć na zmniejszenie emisji sztucznego światła z zarządzanej na terytorium wyspy sieci oświetlenia zewnętrznego. Ponad 400 z ogółu niemal 600 lamp ulicznych zostało już zmodernizowanych zgodnie z wymogami Międzynarodowego Związku Ciemnego Nieba (IDA), zalecającymi m.in. cieplejsza barwę światła (równą lub poniżej 3000K) oraz oświetlanie jedynie tych miesc, które wymagają oświetlenia, bez emitowania światła ponad horyzont (tzw. współczynnik ULOR 0 %).
Położenie wyspy oraz przeprowadzone modernizacje sprawiają, że niebo w niektórych miejscach nad Kozushimą dorównuje pod względem ciemności m.in. niebu nad Bieszczadami. Burmistrz Hiroshi Maeda po uzyskaniu przez wyspę statusu międzynarodowego parku ciemnego nieba nie krył radości: Z niecierpliwością czekałem na certyfikat międzynarodowego parku ciemnego nieba dla naszej wioski. Ma on dla mnie ogromne znaczenie i zobowiązuję się do zachowania pięknego rozgwieżdżonego nieba w Kozushimie dla przyszłych pokoleń. Będziemy nadal ulepszać nasze możliwości przyjmowania turystów, aby wielu odwiedzających mogło przyjeżdżać i cieszyć się wycieczkami pod rozgwieżdżonym niebem. Wszyscy nasi mieszkańcy i ja czekamy, by powitać was na Wyspie Ciemnego Nieba w Kozushimie.
Park na Kozushimie jest drugim, po utworzonym w 2018 r. parku Iriomote-Ishigaki, certyfikowanym przez IDA międzynarodowym parkiem ciemnego nieba w Japonii. Znamienne jest, że obydwa parki zostały utworzone na niewielkich wyspach, z dala od głównej części archipelagu Wysp Japońskich.
Więcej informacji:
Źródło: IDA
Opracował: Grzegorz Iwanicki
Na zdjęciu: Nocne niebo nad Kozushimą. Źródło: Tomohisa Fujii/IDA.
