Po niedawnych problemach z komunikacją statek kosmiczny Voyager 1 NASA uciekł się do użycia zapasowego nadajnika radiowego, który był nieaktywny od 1981 r.
Niedawno ten międzygwiezdny odkrywca doświadczył krótkiej przerwy w komunikacji po przejściu w stan ochronny w celu oszczędzania energii. Zostało to wywołane poleceniem wysłanym 16 października z Deep Space Network (DSN) NASA — globalnej sieci gigantycznych anten radiowych — nakazującym statkowi kosmicznemu włączenie jednego z grzejników.
Zespół misji po raz pierwszy zdał sobie sprawę, że Voyager 1 ma problem 18 października, gdy statek kosmiczny nie odpowiedział na to polecenie. Później zespół odkrył, że statek kosmiczny wyłączył swój główny nadajnik radiowy pasma X i zamiast tego przełączył się na pomocniczy nadajnik radiowy pasma S, który zużywa mniej energii.
„Wyłączenie nadajnika wydaje się być spowodowane przez system ochrony przed awariami statku kosmicznego, który autonomicznie reaguje na problemy na pokładzie” — powiedzieli pracownicy NASA w oświadczeniu. „Zespół pracuje obecnie nad zebraniem informacji, które pomogą im ustalić, co się stało i przywrócić Voyagera 1 do normalnej pracy”.
System ochrony przed awariami Voyagera 1 może zostać uruchomiony z wielu powodów, na przykład, gdy statek kosmiczny przekroczy limit zasilania. Jeśli tak się stanie, statek kosmiczny wyłączy wszystkie mniej ważne układy, aby oszczędzać energię i kontynuować misję.
Po wysłaniu instrukcji do Voyagera 1 w dniu 16 października zespół spodziewał się otrzymać dane z powrotem ze statku kosmicznego w ciągu kilku dni; zwykle potrzeba około 23 godzin, aby polecenie pokonało ponad 24 miliardy kilometrów, aby dotrzeć do statku kosmicznego w przestrzeni międzygwiezdnej, a następnie kolejne 23 godziny, aby zespół na Ziemi odebrał sygnał zwrotny.
Jednak 18 października zespół nie był w stanie wykryć sygnału Voyagera 1 na częstotliwości pasma X, na której nasłuchiwały anteny DSN. Stało się tak, ponieważ, aby zużywać mniej energii, system ochrony przed awariami statku kosmicznego obniżył szybkość, z jaką nadajnik radiowy wysyłał dane. Zespół był w stanie zlokalizować sygnał później tego samego dnia. Następnie jednak, 19 października, komunikacja z Voyagerem 1 została całkowicie przerwana, gdy nadajnik pasma X został wyłączony.
Wizualizacja śledzi trajektorię statku kosmicznego Voyager 1 przez Układ Słoneczny. Wystrzelony 5 września 1977 r., był jednym z dwóch statków kosmicznych wysłanych w celu odwiedzenia gigantycznych planet zewnętrznego Układu Słonecznego. Voyager 1 przeleciał obok Jowisza i Saturna, zanim został skierowany poza Układ Słoneczny. Aby zmieścić 40-letnią historię misji w krótkiej wizualizacji, tempo upływu czasu przyspiesza przez większość filmu, zaczynając od około 5 dni na sekundę na początku i przyspieszając do około 11 miesięcy na sekundę po minięciu przelotów obok planety. Szok końcowy i heliopauza to „granice” tworzone, gdy plazma między gwiazdami oddziałuje z plazmą wypływającą ze Słońca. Są one przedstawione za pomocą prostych modeli siatki i zorientowane tak, aby ich „nos” był skierowany w kierunku (rektascensja = 17h 24m, deklinacja = 17 stopni na południe) reprezentowanym przez nowsze pomiary z innych misji. https://svs.gsfc.nasa.gov/4139 Źródło: NASA's Scientific Visualization Studio
Uważa się, że system ochrony przed awariami statku kosmicznego został automatycznie uruchomiony jeszcze dwa razy, co ostatecznie spowodowało przełączenie na nadajnik radiowy pasma S, który nie był używany od 1981 roku. Biorąc pod uwagę, że statek kosmiczny znajduje się obecnie znacznie dalej w przestrzeni międzygwiazdowej niż 43 lata temu, zespół nie był pewien, czy sygnał na częstotliwości pasma S może zostać wykryty – zwłaszcza że nadaje on znacznie słabszy sygnał, zużywając mniej energii.
Zespół nie chciał jednak ryzykować wysłania kolejnego sygnału do nadajnika pasma X i ponownego uruchomienia systemu ochrony przed awariami. Zamiast tego wysłano polecenie do nadajnika pasma S w dniu 22 października. Dwa dni później, 24 października, zespołowi udało się w końcu ponownie połączyć z sondą Voyager 1.
Teraz zespół zbada, co mogło spowodować uruchomienie systemu ochrony przed awariami sondy, biorąc pod uwagę, że sonda Voyager 1 powinna mieć wystarczającą moc do uruchomienia grzejnika. Jednak operatorzy mogą potrzebować tygodni, aby zidentyfikować problem.
Sonda Voyager 1, która została wystrzelona w 1977 roku, wkroczyła w przestrzeń międzygwiezdną w 2012 roku, stając się pierwszym statkiem kosmicznym, który przekroczył granicę naszego Układu Słonecznego. Jej czas spędzony w głębokiej przestrzeni odbił się na jej instrumentach i spowodował coraz więcej problemów technicznych. Na początku tego roku zespół musiał naprawić osobną usterkę komunikacyjną, która powodowała, że sonda transmitowała niezrozumiały ciąg informacji.
Choć wiek statku kosmicznego i jego odległość od Ziemi mogą utrudniać konserwację, Voyager 1 nadal przesyła istotne dane spoza Układu Słonecznego.
Opracowanie: Joanna Molenda-Żakowicz
Na ilustracji: Wizja artystyczna Voagera 1 w przestrzeni kosmicznej. Źródło: Wikimedia Commons
