Grupa astrofizyków z Centrum Fizyki Teoretycznej w Warszawie bada sekretne życie gwiazd neutronowych i czarnych dziur oraz fascynujące zjawiska z nimi związane.
Wykorzystując superkomputery, na których wykonują dokładne i wielowymiarowe symulacje, naukowcy poszukują odpowiedzi na to, jak powstają astrofizyczne dżety, skąd pochodzą rozbłyski gamma i kilonowe, jaki jest ich związek z falami grawitacyjnymi i jak przebiega ewolucja dysków akrecyjnych.
Obliczenia te bazują na nowoczesnym aparacie teoretycznym: numerycznej relatywistyce, magnetohydrodynamice, fizyce procesów promienistych oraz fizyce jądrowej.
Obiekty zwarte są bardzo tajemniczymi tworami. Należą do nich gwiazdy złożone ze zdegenerowanej materii, tj. białe karły i gwiazdy neuronowe, a także czarne dziury. Ich zderzenia i interakcje z otoczeniem wywołują ekstremalne zjawiska, które wciąż dostarczają nowych informacji o ich naturze.
Badamy wieloaspektowe zjawisko: (I) rozbłysk gamma, który był wywołany zlaniem się dwóch gwiazd zwartych, o czym informuje nas obserwacja (II) fali grawitacyjnej, i jest stowarzyszony z (III) emisją kilonowej. (...) Interesuje nas, w jakich warunkach rozbłyski i kilonowe mogą być związane z falami grawitacyjnymi również takimi, jakie zostaną w przyszłości zaobserwowane dzięki nowej generacji obserwatorium. Z kolei badając magnetycznie aresztowane dyski MAD, chcemy wyjaśnić, jaki jest mechanizm grzania plazmy emitującej światło z pierścieni wokół supermasywnych czarnych dziur.
O szczegółach badań astrofizyków z Centrum Fizyki Teoretycznej w Warszawie przeczytaj w artykule prof. Agnieszki Janiuk w najnowszym 1/2025 numerze Uranii – Postępów Astronomii.
Zamów numer w internetowym sklepie Uranii, w salonie i sieci Empik lub kup wersję elektroniczną.
Zamów roczną lub dwuletnią prenumeratę – teraz również w wersji elektronicznej – i nie przegap żadnego numeru!
Więcej:
- prof. Agnieszka Janiuk w Astronarium: Kosmiczny teleskop ATHENA (odc. 93)
- Archiwalne numery Uranii dostępne bezpłatnie w Cyfrowym Archiwum Uranii
Opracowanie: Magda Maszewska, Maciej Mikołajewski
Na ilustracji: Spolaryzowany widok czarnej dziury w M 87. Linie oznaczają orientację polaryzacji, która jest związana z polem magnetycznym wokół cienia czarnej dziury. Źródło: EHT Collaboration
