Przejdź do treści

Wybrano projekty do realizacji w 5 cyklu obserwacji ALMA

Sieć interferometryczna ALMA nie bez powodu cieszy się ogromnym zainteresowaniem naukowców. Specjalnie powołana rada naukowa właśnie wyłoniła najlepsze z projektów obserwacyjnych zaproponowanych na ten nowoczesny instrument. Specjaliści mieli z pewnością duży problem, ponieważ w najnowszym, piątym cyklu składania propozali swe pomysły nadesłało ponad tysiąc astronomów z całego świata. Które projekty zwyciężyły i czego dotyczą?

Nowy cykl obserwacji sieci ALMA rozpocznie się już w październiku tego roku. W skład komisji dokonującej wyboru projektów do realizacji weszło 146 recenzentów z wielu państw, specjalizujących się w bardzo różnorodnych gałęziach astrofizyki. Spotkali się oni na cały tydzień, by wspólnie utworzyć wiarygodny i jak najbardziej sprawiedliwy ranking nadesłanych zgłoszeń, a następnie ostatecznie wybrać te, które mogą przyczynić się do uzyskania najciekawszych (najbardziej przełomowych) wyników naukowych.

Najwięcej nadesłanych projektów zaliczało się do trzech dużych kategorii. Były to "ośrodek międzygwiazdowy, formowanie się gwiazd i astrochemia" - łącznie było to aż 422 złożonych wniosków, z których do realizacji z pomocą sieci ALMA wybrano 105, "kosmologia i Wszechświat na dużych wartościach przesunięcia ku czerwieni" (386 zgłoszeń i także 100 wybranych projektów) oraz "galaktyki i jądra galaktyczne" (354 zgłoszeń, z czego wyselekcjonowano 102). Niewiele mniej zgłoszeń nadesłano również w kategorii "dyski gwiazdowe, planety pozasłoneczne i Układ Słoneczny" (354 zgłoszeń, 85 przyjętych), a na samym końcu znalazła się "ewolucja gwiazd i Słońca" (145/41).

Jeśli chodzi o długość łącznie przyznanego czasu obserwacyjnego na obserwacje tzw. właściwą siecią ALMA w zależności od geograficznego pochodzenia zespołów naukowych, przodują zdecydowanie Europa (34%) i Ameryka Północna (33%). Azji Wschodniej przypada z kolei 22% tego udziału, a samemu Chile - zgodnie z polityką ALMA - 10%.

Piąty cykl obserwacyjny ma zakończyć się we wrześniu 2018 roku. Weźmie w nim udział co najmniej 56 dostępnych dziś anten ALMA, które wybudowano na płaskowyżu Chajnantor w Chilijskich Andach. Naukowcy związani z 433 zwycięskimi projektami uzyskają dostęp do czułych instrumentów badających Wszechświat na falach milimetrowych i submilimetrowych oraz do aż ośmiu różnych odbiorników, w tym po raz pierwszy w historii do odbiornika na tzw. pasmo piąte (obejmujące częstotliwości za zakresu 163 do 211 GHz). Szacuje się, że w tym cyklu obserwacyjnym ALMA osiągnie rozdzielczość kątową rzędu aż 0,018 sekund łuku - przy wykorzystaniu jej maksymalnej na dziś dzień, 16-kilometrowej bazy interferometrycznej. Ale to jeszcze nie koniec rozwijania tego interferometru!


Czytaj więcej:



Źródło: ALMA

Zdjęcie: podział przyjętych do realizacji wniosków na obserwacje zgłoszone w ramach 5 cyklu obserwacyjnego sieci interferometrycznej ALMA według kategorii naukowych.
Źródło: ALMA (ESO/NAOJ/NRAO), WMAP, L. Calçada & NASA/JPL-Caltech/WISE


Reklama