Już niedługo czeka nas naprawdę niezwykle magiczne i wyjątkowe wydarzenie astronomiczne, które ostatnio w pełnej okazałości mogliśmy podziwiać w Polsce już kilka dobrych lat temu. Zaćmienie nastąpi 28 września 2015 r. w godzinach porannych (czyli w nocy z niedzieli na poniedziałek). Niestety dla śpiochów mamy złą wiadomość, ponieważ następna okazja na obejrzenie w naszym kraju zaćmienia całkowitego dopiero w 2018 roku.
Do każdego zaćmienia Księżyca dochodzi wtedy i tylko wtedy, gdy nasz naturalny satelita jest w całkowitej pełni i odpowiednio zahacza lub „wchodzi” w stożek cienia rzucanego przez naszą planetę. Czas trwania całkowitego zaćmienia Księżyca jest zróżnicowany, każde zaćmienie po prostu jest inne pod względem czasu trwania zjawiska, jak i jego nadzwyczajności, maksymalnie zaćmienie może trwać nawet do 1 godziny i 47 minut.
Jeżeli nasz Księżyc krążąc dookoła Ziemi, przejdzie w całości przez stożek cienia całkowitego rzucanego przez Ziemię, to promienie słoneczne przez pewien czas w ogóle nie dochodzą bezpośrednio do jego powierzchni. Cała powierzchnia Srebrnego Globu staje się wtedy ciemna i przybiera czerwonawy kolor, co skutkuje całkowitym zaćmieniem. Księżyc nie staje się w trakcie zaćmienia całkiem ciemny, bowiem dociera do niego trochę światła rozproszonego i załamanego przez ziemską atmosferę (stąd czerwony kolor). Jeżeli tylko część naszego satelity przesunie się przez stożek cienia całkowitego, następuje wtedy zaćmienie częściowe.
Jednak wróćmy do tego, co nas czeka 28 września 2015 roku, a dokładniej tuż nad ranem. Warto wiedzieć, że naturalny satelita Ziemi, będzie wtedy znajdował się w perygeum, co oznacza, że właśnie wtedy znajdzie się on najbliżej Ziemi, w odległości tylko około 357 000 kilometrów od naszej życiodajnej planety (a dokładniej tym razem 356 882,6 km). Zyska wtedy miano "Superksiężyca" i będzie wydawał się nam większy niż wtedy, gdy widujemy go podczas zwyczajnej pełni. Następne zaćmienie całkowite przy tak bliskim położeniu Księżyca na orbicie nastąpi dopiero w 2033 roku.
Całkowite zaćmienie Księżyca będzie widoczne u nas w Polsce 28 września, a tak naprawdę przy jego zachodzie (nie zobaczymy końcowej fazy zaćmienia). W fazie kulminacyjnej około godziny 4:47 Księżyc będzie znajdował się ok. 30 stopni nad zachodnim horyzontem. Na nasze szczęście Słońce wzejdzie dopiero przed godziną siódmą, więc będziemy mieć troszkę czasu na podziwianie tego widowiskowego zjawiska astronomicznego bez światła dziennego. Zaćmienie nastąpi pół roku po stosunkowo głębokim częściowym zaćmieniu Słońca, które również było spektakularnym zjawiskiem w 2015 roku.
Do obserwacji zachęcamy wszystkich pasjonatów astronomii, zarówno tych zaawansowanych, jak i tych, co dopiero zaczynają interesować się nocnym niebem i obserwacjami, bo widok, który ujrzycie, będzie naprawdę bezcenny!
Do każdego zaćmienia Księżyca dochodzi wtedy i tylko wtedy, gdy nasz naturalny satelita jest w całkowitej pełni i odpowiednio zahacza lub „wchodzi” w stożek cienia rzucanego przez naszą planetę. Czas trwania całkowitego zaćmienia Księżyca jest zróżnicowany, każde zaćmienie po prostu jest inne pod względem czasu trwania zjawiska, jak i jego nadzwyczajności, maksymalnie zaćmienie może trwać nawet do 1 godziny i 47 minut.
Jeżeli nasz Księżyc krążąc dookoła Ziemi, przejdzie w całości przez stożek cienia całkowitego rzucanego przez Ziemię, to promienie słoneczne przez pewien czas w ogóle nie dochodzą bezpośrednio do jego powierzchni. Cała powierzchnia Srebrnego Globu staje się wtedy ciemna i przybiera czerwonawy kolor, co skutkuje całkowitym zaćmieniem. Księżyc nie staje się w trakcie zaćmienia całkiem ciemny, bowiem dociera do niego trochę światła rozproszonego i załamanego przez ziemską atmosferę (stąd czerwony kolor). Jeżeli tylko część naszego satelity przesunie się przez stożek cienia całkowitego, następuje wtedy zaćmienie częściowe.
Jednak wróćmy do tego, co nas czeka 28 września 2015 roku, a dokładniej tuż nad ranem. Warto wiedzieć, że naturalny satelita Ziemi, będzie wtedy znajdował się w perygeum, co oznacza, że właśnie wtedy znajdzie się on najbliżej Ziemi, w odległości tylko około 357 000 kilometrów od naszej życiodajnej planety (a dokładniej tym razem 356 882,6 km). Zyska wtedy miano "Superksiężyca" i będzie wydawał się nam większy niż wtedy, gdy widujemy go podczas zwyczajnej pełni. Następne zaćmienie całkowite przy tak bliskim położeniu Księżyca na orbicie nastąpi dopiero w 2033 roku.
Całkowite zaćmienie Księżyca będzie widoczne u nas w Polsce 28 września, a tak naprawdę przy jego zachodzie (nie zobaczymy końcowej fazy zaćmienia). W fazie kulminacyjnej około godziny 4:47 Księżyc będzie znajdował się ok. 30 stopni nad zachodnim horyzontem. Na nasze szczęście Słońce wzejdzie dopiero przed godziną siódmą, więc będziemy mieć troszkę czasu na podziwianie tego widowiskowego zjawiska astronomicznego bez światła dziennego. Zaćmienie nastąpi pół roku po stosunkowo głębokim częściowym zaćmieniu Słońca, które również było spektakularnym zjawiskiem w 2015 roku.
Do obserwacji zachęcamy wszystkich pasjonatów astronomii, zarówno tych zaawansowanych, jak i tych, co dopiero zaczynają interesować się nocnym niebem i obserwacjami, bo widok, który ujrzycie, będzie naprawdę bezcenny!
Efemerydy dla zaćmienia Księżyca w dniu 28 września 2015 r.
Momenty poszczególnych faz zaćmienia:
01:12 – początek zaćmienia półcieniowego (wejście w półcień Ziemi)
03:07 – początek zaćmienia częściowego (wejście w cień Ziemi)
04:11 – początek zaćmienia całkowitego
04:47 – faza maksymalna zaćmienia
05:23 – koniec zaćmienia całkowitego
06:27 – koniec zaćmienia częściowego (wyjście z cienia Ziemi)
06:37 – zachód Księżyca
07:22 – koniec zaćmienia półcieniowego (wyjście z półcienia Ziemi)
Godziny podano w czasie letnim obowiązującym aktualnie w Polsce.
Więcej informacji:
- O zaćmieniu na stronach PTMA
- Almanach Astronomiczny na 2015 r.
- Almanach - bloki tematyczne, w tym o zaćmieniu Księżyca z 28.09.2015 r.
- Almanach Astronomiczny 2015 w Google Play - pobierz za darmo na smartfon lub tablet
- Strona o zaćmieniu z mapkami i ilustracjami
- Internetowa transmisja z Centrum Nauki Kopernik
- "Atlas Księżyca" w sklepie Uranii
- Porozmawiaj o zaćmieniu na forum dyskusyjnym
Autor: Adam Tużnik
Na zdjęciu:
Księżyc w trakcie zaćmienia. Fot.: Mr. Eclipse / Fred Espenak