20 kwietnia tego roku jeden z pary satelitów-obserwatoriów Solar Terrestrial Relations (STEREO) Amerykańskiej Agencji Kosmicznej NASA zarejestrował obraz zderzenia komety ze strumieniem masy wyrzuconej ze Słońca. Po raz pierwszy jesteśmy świadkami takiej kolizji z innym ciałem niebieskim.
Koronalny wyrzut masy, olbrzymi obłok namagnesowanego gazu uwolniony z powierzchni Słońca spowodował rozczłonkowanie plasmowego ogona komety Enckego i pojaśnienie jego części. Wyrzuty takie są bardzo gwałtownymi erupcjami materii o masie przekraczającej kilka miliardów ton, a prędkość ich rozchodzenia szacuje sie na 100-3200 km/s. Z powodu szerokiego zasięgu niszczenia po dotarciu do Ziemi koronalne wyrzuty masy porównuje się do huraganów. Te słoneczne burze powodują geomagnetyczne zawirowania niebezpieczne dla poprawnego funkcjonowania satelitów, komunikacji radiowej czy układów zasilania. Na szczęście wyrzuty masy rozchodzą się na dużej przestrzeni, więc ich zetknięcie z Ziemią jest słabsze niż oddech dziecka.
Naukowcy próbują dociec jakie były fizyczne podstawy rozbicia ogona komety. Podejrzewają, że mogło dojść do tzw magnetycznej rekoneksji, podczas której przeciwnie skierowane linie pola magnetycznego wokół komety oddziałują z polem magnetycznym wyrzutów koronalnych. Linie pola komety łączą się ze sobą, ich rozrerwanie uwalnia olbrzymie porcje energii, która mogła rozczłonkować ogon. Taki sam proces zachodzi w ziemskiej magnetosferze podczas geomagnetycznych burz rozniecając zorze polarne i inne zjawiska.
Komety są lodowymi odłamkami z czasów formowania się Układu Słonecznego miliardy lat temu. Pozostałości te najczęściej występują w zimnych i odległych obszarach Układu lecz od czasu do czasu, w wyniku przyciagań grawitacyjnych pobliskich planet, komet lub innych ciał zdarza się, że obiekt taki zostanie wybity ze swej orbity i zacznie podążać w kierunku Słońca. W pobliżu źródła ciepła jakim jest gwiazda gaz i pył komety zaczynają parować i tworzyć ogon. Zazwyczaj komety posiadają dwa ogony: pyłowy i słabszy gazowy, plazmowy.
Kometa Enckego podróżowała wewnątrz orbity Merkurego gdy koronalny wyrzut masy po raz pierwszy do niej dotarł i rozbił ogon. Kometa ta jest drugą, poza Halleya pojawiającą się okresowo.
Źródło: sciencedaily | Karolina Wojtkowska
Na ilustracji: Kometa Enckego (źr. Wikipedia)
(Tekst ukazał się pierwotnie w serwisie Orion, którego zasoby zostały włączone do portalu Urania)
