To był niezwykle intensywny, nawet jak na warunki kosmiczne tydzień na ISS. Astronauci oprócz wykonywania eksperymentów na pokładzie, przygotowywali się do przyjęcia statku zaopatrzeniowego Dragon oraz musieli wykonać nieplanowany spacer kosmiczny.
W minioną sobotę na zewnątrz stacji popsuł się jeden z dwóch komputerów multiplekser/demultiplekser (MDM), który służy kontrolowaniu wielu systemów stacji. Załoga naziemna postanowiła reagować szybko, bo choć jeden wystarczy do kierowania pracą stacji, to brak redundancji wpływał już na bezpieczeństwo załogi. Dlatego postanowiono zorganizować krótki awaryjny spacer, celem wymiany urządzenia.
We wtorek na zewnątrz kompleksu orbitalnego wyszli Peggy Whitson (już 10. spacer kosmiczny) oraz Jack Fischer. Spacer rozpoczął się o 1:20 w nocy polskiego czasu. Podczas stosunkowo krótkiego, niespełna trzygodzinnego spaceru Whitson wymieniła uszkodzony komputer na zapasową jednostkę, podczas gdy Fischer zaisntalował anteny zewnętrznej łączności, które mają wspomóc astronautów w komunikacji podczas przyszłych spacerów.
Po wykonaniu przydzielonych zadań para powróciła do śluzy Quest. Był to spacer amerykański o desygnacji EVA-43 na ISS. Peggy Whitson po tym spacerze stała się trzecim astronautą na świecie pod względem czasu spędzonym w przestrzeni kosmicznej (60 godzin i 21 minut).
Przygotowania do startu Dragona
Już 1. czerwca z przylądka Cape Canaveral na Florydzie wystartuje rakieta Falcon 9 zabierając ze sobą zaopatrzenie dla Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. W skład przywożonego towaru oprócz zaopatrzenia pierwszej potrzeby dla załogi i ekwipunku technicznego dla systemów stacji w kapsule znalazło się miejsce dla wielu nowych eksperymentów naukowych. Poniżej wymieniamy kilka z nich.
Do stacji przyleci demonstrator technologiczny rozwijanych jak taśma paneli słonecznych ROSA (Roll-Out Solar Array). Komórki fotowoltaiczne zostały umieszczone na dającej się zwinąć strukturze, dzięki czemu złożone zajmują mniej miejsca niż tradycyjne panele i są znacznie lżejsze oraz mniej podatne na uszkodzenia podczas startu.
Nowe technologie paneli słonecznych rozwijane przy pomocy środków NASA mają być wykorzystane do przyszłych statków kosmicznych do zasilania silników elektrycznych podczas operacji w pobliżu Księżyca lub Marsa.
NICER (Neutron Star Interior Composition Explored) – ma być urządzeniem zamontowanym na zewnątrz stacji orbitalnej. Jego celem będzie zbadanie gwiazd neutronowych – pozostałości po supernowych. NICER zbada fizykę tych gwiazd, dostarczając nowych danych na temat ich natury.
Gwiazdy neutronowe emitują promieniowanie X, NICER będzie badał to promieniowanie pod kątem struktury, dynamiki i przenoszonej przez nie energii. NICER został ponadto wyposażony w urządzenie demonstrujące wykorzystanie pulsarów do dokładnej nawigacji w przestrzeni kosmicznej, coś działającego na podobnej zasadzie do wykorzystywanego na Ziemi systemu GPS.
Długie przebywanie w środowisku mikrograwitacji dotyka wielu aspektów zdrowia astronauty w tym m.in. układu krążenia. Astronauci mogą doświadczyć zmian w objętości posiadanej krwi, tętnie, arytmii czy zmniejszonej wydolności krążeniowej.
Naukowcy od wielu lat starają się dokładniej poznać mechanizmy odpowiedzialne za te zmiany. Do tego celu ma służyć nowy eksperyment Fruit-Fly Lab-02. W ramach tego badania obserwacji poddane zostaną muszki owocowe. Zostanie stworzony dokładny model serca much owocowych w warunkach zmniejszonych efektów grawitacji. Muchy owocowe idealnie nadają się do tego zadania, gdyż bardzo dokładnie poznana jest ich genetyka oraz szybko starzeją się, umożliwiając obserwację zmian na przestrzeni pokoleń.
Cappilary Structures ma być ekspperymentem testującym nowy, prostszy sposób na separację płynów i gazów w środowisku stacji orbitalnej. Obecna technologia jest skomplikowana, oparta na wielu mechanicznych procesach, których awaria może doprowadzić do skażenia środowiska, w którym przebywają astronauci.
Dlatego też w ramach badania zostaną przeanalizowane nowe metody recyklingu wody i usuwania nadmiaru dwutlenku węgla z generowanej atmosfery. Do zarządzania mieszanką cieczy i gazów używa się tutaj specjalnie skonstruowanych struktur o specyficznych kształtach, które wykonują zadanie w sposób pasywny. Doskonalenie tych technik może w przyszłości pomóc skonstruować prostsze i bardziej niezawodne procesy umożliwiające przebywanie załogi w statkach kosmicznych.
Zespół pracujący nad testami silnika RS-25 odwołał zeszłotygodniowy test zapłonu, który miał mieć miejsce na stanowisku A-1 w Centrum Kosmicznym Stennis. Miał to być test akceptacyjny drugiego egzemplarza kontrolera silnika ECU.
Testowany silnik to jeden z czterech, które polecą podczas pierwszej misji rakiety NASA SLS. Test został przełożony z powodu problemu z systemami kontroli ciśnienia w zbiorniku paliwa na hamowni testowej.
Źródło: NASA/NSF/SFN
Więcej informacji:
Awaryjny spacer kosmiczny
W minioną sobotę na zewnątrz stacji popsuł się jeden z dwóch komputerów multiplekser/demultiplekser (MDM), który służy kontrolowaniu wielu systemów stacji. Załoga naziemna postanowiła reagować szybko, bo choć jeden wystarczy do kierowania pracą stacji, to brak redundancji wpływał już na bezpieczeństwo załogi. Dlatego postanowiono zorganizować krótki awaryjny spacer, celem wymiany urządzenia.
We wtorek na zewnątrz kompleksu orbitalnego wyszli Peggy Whitson (już 10. spacer kosmiczny) oraz Jack Fischer. Spacer rozpoczął się o 1:20 w nocy polskiego czasu. Podczas stosunkowo krótkiego, niespełna trzygodzinnego spaceru Whitson wymieniła uszkodzony komputer na zapasową jednostkę, podczas gdy Fischer zaisntalował anteny zewnętrznej łączności, które mają wspomóc astronautów w komunikacji podczas przyszłych spacerów.
Po wykonaniu przydzielonych zadań para powróciła do śluzy Quest. Był to spacer amerykański o desygnacji EVA-43 na ISS. Peggy Whitson po tym spacerze stała się trzecim astronautą na świecie pod względem czasu spędzonym w przestrzeni kosmicznej (60 godzin i 21 minut).
Przygotowania do startu Dragona
Już 1. czerwca z przylądka Cape Canaveral na Florydzie wystartuje rakieta Falcon 9 zabierając ze sobą zaopatrzenie dla Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. W skład przywożonego towaru oprócz zaopatrzenia pierwszej potrzeby dla załogi i ekwipunku technicznego dla systemów stacji w kapsule znalazło się miejsce dla wielu nowych eksperymentów naukowych. Poniżej wymieniamy kilka z nich.
Nowa koncepcja paneli słonecznych
Do stacji przyleci demonstrator technologiczny rozwijanych jak taśma paneli słonecznych ROSA (Roll-Out Solar Array). Komórki fotowoltaiczne zostały umieszczone na dającej się zwinąć strukturze, dzięki czemu złożone zajmują mniej miejsca niż tradycyjne panele i są znacznie lżejsze oraz mniej podatne na uszkodzenia podczas startu.
Nowe technologie paneli słonecznych rozwijane przy pomocy środków NASA mają być wykorzystane do przyszłych statków kosmicznych do zasilania silników elektrycznych podczas operacji w pobliżu Księżyca lub Marsa.
Badanie gwiazd neutronowych
NICER (Neutron Star Interior Composition Explored) – ma być urządzeniem zamontowanym na zewnątrz stacji orbitalnej. Jego celem będzie zbadanie gwiazd neutronowych – pozostałości po supernowych. NICER zbada fizykę tych gwiazd, dostarczając nowych danych na temat ich natury.
Gwiazdy neutronowe emitują promieniowanie X, NICER będzie badał to promieniowanie pod kątem struktury, dynamiki i przenoszonej przez nie energii. NICER został ponadto wyposażony w urządzenie demonstrujące wykorzystanie pulsarów do dokładnej nawigacji w przestrzeni kosmicznej, coś działającego na podobnej zasadzie do wykorzystywanego na Ziemi systemu GPS.
Badanie zmian kardiologicznych na orbicie
Długie przebywanie w środowisku mikrograwitacji dotyka wielu aspektów zdrowia astronauty w tym m.in. układu krążenia. Astronauci mogą doświadczyć zmian w objętości posiadanej krwi, tętnie, arytmii czy zmniejszonej wydolności krążeniowej.
Naukowcy od wielu lat starają się dokładniej poznać mechanizmy odpowiedzialne za te zmiany. Do tego celu ma służyć nowy eksperyment Fruit-Fly Lab-02. W ramach tego badania obserwacji poddane zostaną muszki owocowe. Zostanie stworzony dokładny model serca much owocowych w warunkach zmniejszonych efektów grawitacji. Muchy owocowe idealnie nadają się do tego zadania, gdyż bardzo dokładnie poznana jest ich genetyka oraz szybko starzeją się, umożliwiając obserwację zmian na przestrzeni pokoleń.
Nowe metody utrzymania środowiska do życia na orbicie
Cappilary Structures ma być ekspperymentem testującym nowy, prostszy sposób na separację płynów i gazów w środowisku stacji orbitalnej. Obecna technologia jest skomplikowana, oparta na wielu mechanicznych procesach, których awaria może doprowadzić do skażenia środowiska, w którym przebywają astronauci.
Dlatego też w ramach badania zostaną przeanalizowane nowe metody recyklingu wody i usuwania nadmiaru dwutlenku węgla z generowanej atmosfery. Do zarządzania mieszanką cieczy i gazów używa się tutaj specjalnie skonstruowanych struktur o specyficznych kształtach, które wykonują zadanie w sposób pasywny. Doskonalenie tych technik może w przyszłości pomóc skonstruować prostsze i bardziej niezawodne procesy umożliwiające przebywanie załogi w statkach kosmicznych.
Odwołany test silnika RS-25
Zespół pracujący nad testami silnika RS-25 odwołał zeszłotygodniowy test zapłonu, który miał mieć miejsce na stanowisku A-1 w Centrum Kosmicznym Stennis. Miał to być test akceptacyjny drugiego egzemplarza kontrolera silnika ECU.
Testowany silnik to jeden z czterech, które polecą podczas pierwszej misji rakiety NASA SLS. Test został przełożony z powodu problemu z systemami kontroli ciśnienia w zbiorniku paliwa na hamowni testowej.
Źródło: NASA/NSF/SFN
Więcej informacji:
- przegląd eksperymentów transportowanych przez statek Dragon (NASA)
- oficjalny blog działań na ISS
- relacja ze spaceru kosmicznego EVA-43 (SpaceflightNow)
Na zdjęciu: Astronautka Peggy Whitson podczas spaceru wykonanego 12 maja 2017 roku. Źródło: NASA