Uwaga astronautów w ostatnich tygodniach skupiała się na pracach logistycznych związanych z przylotem statku towarowego Progress oraz przygotowaniach do spaceru kosmicznego. W tradycyjnym podsumowaniu działań na stacji relacjonujemy te wydarzenia i piszemy o ostatnich badaniach naukowych prowadzonych na pokładzie orbitalnego kompleksu.

W ostatnim czasie do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej przycumował rosyjski statek zaopatrzeniowy Progress MS-08. Oprócz prac logistycznych z nim związanych astronauci przygotowywali się też do przeprowadzenia ostatniego spaceru kosmicznego poświęconego modernizacji końcówki ramienia robotycznego Canadarm2.

Trójka członków Ekspedycji 54. przygotowuje się też już do opuszczenia orbitalnego kompleksu. Aleksandr Misurkin - dowódca Sojuza MS-06, którym podróżować będą z powrotem astronauci przygotowuje już statek do lotu. Wraz z Amerykanami Markiem Vande Hei i Joe Acabą odcumują od stacji 27 lutego we wtorek. Razem spędzili w przestrzeni kosmicznej 168 dni.

W międzyczasie do przylotu na stację szykuje się kolejna trójka, która jest już Gwiezdnym Miasteczku pod Moskwą. Załoga w składzie: Oleg Artiemjew (Rosja), Ricky Arnold oraz Drew Feustel (obaj USA) poleci w statku Sojuz MS-08 z kosmodromu w Bajkonurze 21 marca.

Nauka na stacji

Zdjęcie cyklonu tropikalnego Gita na południowym Pacyfiku, wykonane w ramach eksperymentu Tropical Cyclone. Źródło: NASA.

Oprócz przygotowań do spaceru kosmicznego i odpakowywania towaru dostarczonego Progressem, załoga kontynuowała badania naukowe na pokładzie kompleksu.

Rozszerzono testy nowej platformy do hodowli roślin Veggie. W ramach eksperymentu Veg-03 rozpoczęto równoczesną hodowlę na dwóch osobnych stanowiskach. Platforma Veggie umożliwia astronautom wykonywanie prac ogrodowych i spożywanie co jakiś czas świeżych warzyw.

Kanai wykonywał publiczny eksperyment w ramach programu Try Zero-G for Asia. Demonstrował przy użyciu rekwizytów takich jak papierowy bumerang, samolot, sprężyna czy żyroskop ich zachowanie w warunkach nieważkości. Demonstracje, które mają wykonywać japońscy astronauci na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej są wybierane w drodze publicznego głosowania.

Tropikalne cyklony to najbardziej niszczycielskie zjawiska naturalne występujące na Ziemi. Z tego powodu naukowcy poświęcili dużo czasu i energii, by odpowiednio je zamodelować i na bazie danych meteorologicznych przewidywać ich siłę, zanim uderzą w ląd. Dlatego też w 2014 roku rozpoczęto na pokładzie ISS kontrolowane pomiary fotograficzne cyklonów z modułu Cupola (ustalony montaż i ustawienia ekspozycji aparatu). Sekwencje zdjęć wykonywanych cyklonom są następnie poddawane technice pseudo-spektroskopii. Dzięki temu można ocenić wysokość wierzchołków chmury w pobliżu oka cyklonu. To w połączeniu z pomiarem temperatury może z zadowalającą dokładnością powiedzieć jak groźny jest cyklon.

Głównym celem projektu Tropical Storms jest potwierdzenie przewidywań fizyki cyklonów i walidacja tej stosunkowo nowej techniki oceny ich intensywności. W ostatnich dniach załoga skonfigurowała wykorzystywaną do projektu kamerę, by uchwyciła tajfun Gita na południowym Pacyfiku.

Spacer kosmiczny EVA-48

Vande Hei i Norishige Kanai podczas spaceru kosmicznego EVA-48. Źródło: NASA.

Amerykanin Mark Vande Hei i Japończyk Norishige Kanai wyszli 16 lutego w piątek na zewnątrz Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, by wykonać ostatni spacer kosmiczny poświęcony modernizacji końcówek ramienia robotycznego Canadarm2, które jest wykorzystywane na stacji do wielu celów: prace naprawcze i utrzymaniowe, cumowanie pojazdów towarowych czy pomoc w przemieszczaniu astronautów podczas spacerów

208. spacer w historii działania kompleksu trwał 5 godzin i 57 minut. Jego głównym celem było przeniesienie starych końcówek, wymienianych w poprzednich spacerach. Jedna trafiła do specjalnej platformy na zewnątrz kompleksu, przy czym druga została umieszczona wewnątrz stacji, by móc wrócić na Ziemię przy powrocie statku Dragon.

Astronauci uporali się z głównym zadaniem szybciej niż się spodziewano i wykonali kilka dodatkowych zadań. Vande Hei nasmarował mechanizmy w nowej końcówce LEE-B ramienia, podczas gdy Kanai zamocował na ramieniu robotycznym robota DEXTRE do późniejszych prac i dodał elektryczne uziemienie do LEE-A, który został zamontowany w październiku zeszłego roku.

Był to 4. spacer kosmiczny dla Vande Hei, w roli tej debiutował Kanai, który stał się 4. japońskim astronautą wykonującym spacer kosmiczny.

Relacja z serii spacerów poświęconej wymianie końcówek LEE-A i LEE-B ramienia robotycznego Canadarm2

Spacery EVA-45 i EVA-46 w 37. odcinku Aktualności z ISS
Spacer EVA-46 w 39. odcinku Aktualności z ISS
Spacer EVA-47 w 49. odcinku Aktualności z ISS

Źródło: NASA/SFN/NSF

Więcej informacji:

• oficjalny blog NASA dot. działań na ISS
• podsumowanie ostatnich prac badawczych na pokładzie ISS
• relacja portalu SpaceflightNow z ostatniego amerykańskiego spaceru kosmicznego

Na zdjęciu tytułowym: Sześciu astronautów wchodzących w skład trwającej jeszcze 54. Ekspedycji do ISS. Zgodnie z ruchem wskazówek zegara od dołu: Aleksandr Misurkin (Rosja), Mark Vande Hei, Joe Acaba (obaj USA), Anton Szkaplerow (Rosja), Norishige Kanai (Japonia), Scott Tingle (USA). Astronauci pozowali do portretu w japońskim module Kibo. Źródło: NASA.