Przejdź do treści
Dodane przez grabianski - 13 mar 2018

Międzynarodową Stację Kosmiczną pożegnało pod koniec lutego trzech astronautów. Kolejna trójka przygotowuje się już do swojego lotu w 21 marca. Jak zwykle ostatnie tygodnie na stacji przebiegały pod znakiem prowadzenia badań naukowych i konserwacji obiektu. Zapraszamy na nasze tradycyjne podsumowanie ostatnich dwóch tygodni działań ISS.

Powrót Sojuza


Od lewej: Joe Acaba (NASA), Aleksandr Misurkin (Roskosmos) i Mark Vande Hei (NASA) odpoczywający po powrocie z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Źródło: NASA/Bill Ingalls.

We wtorek, 27 lutego z wielomiesięcznej podróży na Ziemię powrócił statek Sojuz MS-06. Po 168 dniach spędzonych na orbicie na Ziemię wrócili: Aleksandr Misurkin (Rosja), Mark Vande Hei i Joe Acaba (obaj USA).

Załoga swoją przygodę rozpoczęła we wrześniu 2017 roku, startując na pokładzie rakiety Sojuz FG. Trójka weszła w skład 53. i 54. Ekspedycji do ISS. W trakcie pobytu Misurkin wziął udział w rekordowym rosyjskim spacerze kosmicznym , a Amerykanie wzięli udział w serii spacerów kosmicznych, mających na celu remont końcówek ramienia robotycznego.

Statek z astronautami rozpoczął powrót na Ziemię tuż po północy czasu polskiego. Lądowanie na stepach kazachstańskich odbyło się o 3:31 w nocy czasu polskiego (gdy w Kazachstanie Słońce było już nad horyzontem).

Technologie do testów w kosmosie


Agencja NASA wybrała pięć technologii do kolejnej serii eksperymentu materiałowego MISSE (ang. Materials International Space Station Experiment). Misje MISSE umożliwiają długoterminowe testy materiałów takich jak kompozyty i sztuczne polimery w wystawieniu na środowisko kosmiczne.

Ostatni program MISSE poleciał na stację 6 lat temu. Od tego czasu przeszedł sporą odmianę. Stworzono całkowicie nową platforma do eksperymentu, mieszczącą więcej próbek materiałów. W tej chwili w siedzibie firmy Alpha Space Test & Research Alliance budowany i integrowany jest pierwszy egzemplarz nowego urządzenia.

Najnowsze misje MISSE polecą jeszcze w tym roku: wiosną na orbitę trafi MISSE-9, a na jesień planowany jest lot MISSE-10. Ostatnie ogłoszenie przyznania miejsca dla nowych materiałów dotyczy misji MISSE-11, która ma polecieć wiosną 2019 roku.

Dla wielu firm i instytucji wysłanie innowacyjnych materiałów w ramach MISSE to bardzo duża szansa rozwojowa. Materiały zostają na co najmniej rok poddane trudnym warunkom kosmicznym.

Lista elementów mogących zniszczyć materiał na niskiej orbicie jest długa: jednoatomowy tlen (???), naładowane cząstki, promieniowanie UV, skrajne różnice temperatur, próżnia, mikrometeoroidy i odłamki śmieci kosmicznych - nie da się tego wszystkiego symulować jednocześnie w warunkach ziemskich.

Nie sposób zliczyć wszystkich technologii materiałowych, które powstały dzięki programowi od jego początku w 2001 roku.

Oto lista z krótkimi opisami materiałów, które zostały wybrane przez NASA na lot w 2019 roku:

  • 3D-MAT On-Orbit Exposure - trójwymiarowy, wielofunkcyjny materiał ablacyjny, rozwijany przez centrum NASA Ames. Ma budować osłonę ablacyjną dla załogowego statku NASA Orion. Po testach na Ziemi przyszedł czas na sprawdzenie jak w długim przedziale czasu spisze się w przestrzeni kosmicznej.
  • Electrodynamic Dust Shield (EDS) Experiment - aktywne urządzenie usuwające kurz z powierzchni za pomocą dynamicznych pól elektrycznych. Technologia rozwijana przez Kennedy Space Center ma być użyta w misjach NASA odwiedzających środowiska planetarne o dużym zakurzeniu.
  • Space Qualification Studies of Quad Photodiode, Focal Plane Array, and Solar Paint - urządzenia rozwijane przez centrum badawcze Langley w Virginii (NASA), służące do obrazowania, teledetekcji i generowania energii elektrycznej. Teraz zostaną wystawione na warunki panujące w przestrzeni kosmicznej.
  • Risk Reduction for Mars Ice Home Materials - materiały polimerowe rozwijane przez centrum Langley w ramach koncepcji budowy habitatu na Marsie. Inżynierowie chcą sprawdzić czy rozwinięte materiały sprawdzą się w wystawieniu na warunki panujące w kosmosie.
  • Materials Experiment for Long-Duration Exploration (MELDE) - Centrum Lotów Kosmicznych im. Marshalla w Alabamie przygotowało cały zbiór rozmaitych materiałów do testów na orbicie. Mnóstwo epoksydów i materiałów kompozytowych, materiałów do budowy żagla słonecznego, pasywnej ochrony termalnej, osłon radiacji, czy nawet anten i okien. To wszystko z propozycją wykorzystania w satelitach standardu CubeSat i statku Orion. Najpierw jednak materiały muszą zostać przetestowane w przestrzeni kosmicznej.

Nauka na Stacji


Rośliny rosnące na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Obecnie prowadzona jest równoczesna hodowla na dwóćh takich platformach. Źródło: NASA.

W ostatnim czasie astronauci przebywający na pokładzie stacji pobrali od siebie próbki krwi, wykorzystywane w eksperymencie Cell-Free Epigenome Japońskiej Agencji Kosmicznej. Badanie ma na celu dokładniejszą analizę działania ludzkiego organizmu na poziomie komórkowym w warunkach nieważkości.

Parę tygodni temu zamontowano nowy eksperyment na platformie DECLIC, służącej do badań przezroczystych cieczy podczas przemian fazowych w mikrograwitacji. Nowy eksperyment pozwoli poznać dokładniej właściwości płynów na granicy wrzenia. Ciepło podczas tej przemiany rozchodzi się inaczej na orbicie niż na ZIemi i wyniki tego badania mogą udoskonalić przyszłe systemy chłodzenia, wysyłane w kosmos.

Załoga stacji musiała już wyłączyć i schować zestaw do fotografowania Ziemi EarthKAM, który był wykorzystywany przez uczniów szkół do zdalnego sterowania cyfrową kamerą na orbicie i wykonywania zdjęć ciekawych miejsc na Ziemi. Łącznie w programie brało udział 273 szkół z 35 krajów. Na Ziemię wróciło w sumie prawie 9 000 zdjęć, wszystkie są opublikowane na stronie earthkam.org.

Źródło: NASA

Więcej informacji:

Na zdjęciu: Astronauta NASA Scott Tingle podczas zbiorów mizuny i czerwonej sałaty rzymskiej w ramach eksperymentu Veg-03. Część ze zbiorów została już zjedzona przez załogę. Źródło: NASA.