Na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej nastąpiła zmiana części załogi, oprócz tego w najbliższym czasie czeka nas przylot towarowego Dragona. O tym i o wielu innych wydarzeniach związanych ze stacją w naszym okresowym przeglądzie.

Nasze tradycyjne aktualności z działań Międzynarodowej Stacji Kosmicznej zaczynamy od startu Sojuza z nową trzyosobową ekspedycją. Statek Sojuz MS-08 podróżował w środę na szczycie rakiety Sojuz-FG. Załoga w składzie: Oleg Armietjew, Drew Feustel i Ricky Arnold dotarła bezpiecznie do ISS w piątek.

Relacja Uranii ze startu statku Sojuz MS-08 do ISS

Nie było dużo czasu do świętowania. Nowa załoga (jej amerykańska część) zaczęła od razu przygotowania do spaceru kosmicznego, o którym piszemy dalej. Drew Feustel i Ricky Arnold wyszli na zewnątrz kompleksu w czwartek 29 marca.

W tym samym czasie trwały prace logistyczne związane z przylotami i odlotami statków towarowych. Anton Szkaplerow przygotowywał Progressa do opuszczenia stacji, co nastąpiło w minioną środę. Amerykańska załoga trenowała przed przyjęciem i cumowaniem statku Dragon, który już w najbliższy poniedziałek przybije do stacji.

Jak zwykle równolegle załoga stacji prowadziła mnóstwo badań naukowych. Dziś zabraknie miejsca, aby dokładnie omówić postępy w wybranych eksperymentach. Zrobimy to następnym razem. Tymczasem polecamy niżej krótką lekturę na temat eksperymentu SAGE, który już ponad rok pracuje na stacji i właśnie pierwsze wyniki jego obserwacji zostały opublikowane.

Spacer kosmiczny EVA-49

Drew Feustel (na górze) wraz z Johnem Grunsfeldem podczas prac naprawczych przy teleskopie Hubble'a w maju 2009 roku. Źródło: NASA.

Amerykanie, którzy ledwo zagościli się na pokładzie stacji, czyli Drew Feustel oraz Ricky Arnold już przeprowadzili spacer kosmiczny. Spacer oznaczony jako EVA-49 miał na celu instalację sprzętu do komunikacji bezprzewodowej, wymianę sprzętu przy jednej z kamer HD w zewnętrznej części kompleksu oraz wymianę przestarzałych łączników systemu chłodzenia na strukturze szkieletowej.

Pierwszym zadaniem astronautów był montaż anten systemu EWC, który będzie potrzebny do przesyłania danych przez eksperyment ECOSTRESS. ECOSTRESS to eksperyment wielospektralnego obrazowania w podczerwieni, który jeszcze w tym roku zostanie zamontowany na japońskiej platformie JEF. Astronauci zamontowali anteny na module Tranquility.

Drugim zadaniem podczas spaceru było zdjęcie specjalnych połączeń w systemie kontroli chłodzenia amoniakiem stacji. W zeszłym roku dokładnie zlokalizowano źródło wykrytego niewielkiego wycieku amoniaku. Teraz dwa zdjęte zworki z modułu RBVM, który wchodzi w skład systemu chłodzenia wrócą na Ziemię, a inżynierowie spojrzą się na nie, w nadziei, że wskażą dokładny powód wycieku.

Ostatnią pracą czwartkowego spaceru była wymiana platformy poruszającej kamerą w porcie CP-8 na zewnątrz ISS. Ostatnio na specjalnym mechanizmie CLPA wymieniono kamerę, ale mechanizm ją odchylający uległ uszkodzeniu. Spacerowicze wymienili montaż do kamery na nowy i ponownie przymocowali do niej urządzenie filmujące.

Astronauci biorący udział w pracach to weterani spacerów kosmicznych. Był to siódmy spacer przeprowadzony przez Feustela, a 3. dla Arnolda. Było to już 4. wyjście na zewnątrz ISS w tym roku, a 209. od początku działania ISS.

SAGE - spojrzenie na atmosferę

Widok na instrument SAGE i specjalne nogi sterujące jego orientacją. Źródło: NASA.

Niedawno opublikowano pierwsze rezultaty misji atmosferycznej SAGE. SAGE to detektor mierzący zawartość ozonu, aerozoli i innych gazów w atmosferze. Został zainstalowany na zewnątrz ISS w lutym 2017 roku.

Więcej o SAGE w 6. odcinku cyklu

SAGE używając informacji o pozycji stacji kieruje swoją kamerę w stronę Słońca lub Księżyca, by patrzeć jak te wschodzą lub zachodzą nad horyzontem. Przez kilka razy w ciągu dnia detektor ma okazję spojrzeć na światło tych ciał niebieskich przez naszą atmosferę i tym samym dowiedzieć się co nieco o jej składzie.

Dzięki SAGE naukowcy mają niepowtarzalną możliwość wglądu w atmosferę. Już w najbliższy poniedziałek na pokład stacji trafi kolejny przyrząd teledetekcyjny. ASIM to europejski sensor, którego części zostały stworzone w Polsce. Będzie badał wyładowania elektryczne na dużych wysokościach.

Źródło: NASA

Więcej informacji:

• oficjalny blog NASA poświęcony działaniom na ISS
• relacja portalu NASASpaceflight z ostatniego spaceru kosmicznego
• więcej informacji o eksperymencie SAGE-III

Na zdjęciu tytułowym: Statek towarowy Progress MS-07 na tle Oceanu Atlantyckiego. Źródło: NASA.