Mały astronom. Przewodnik dla dzieci - recenzja książki

Książka "Mały astronom. Przewodnik dla dzieci" skierowana jest do dzieci w wieku 6-12 lat. Stanowi zbiór odpowiedzi na najczęściej zadawane przez dzieci pytania dotyczące astronomii i kosmosu. Operuje językiem prostym i tłumaczy pojęcia w sposób dostępny uczniom szkół podstawowych.

Treści astronomiczne, o  ile w ogóle, wprowadzane są w edukacji sposób rozproszony i ogromnie  wybiórczy. Stoi to w jaskrawej sprzeczności z ustawicznie narastającą w środkach masowego przekazu liczbą informacji nawiązujących do badań astronomicznych. Ogrom tych informacji jest wynikiem  rozwoju  cywilizacyjnego i trendów współczesnej nauki. Ich zrozumienie i przyswojenie staje się coraz trudniejsze bez poznania podstawowych pojęć astronomicznych. Chcącym je  zrozumieć, pozostają w tej sytuacji odwiedziny w nielicznych zresztą planetariach lub sięganie do literatury popularnonaukowej. Tej ostatniej jest wprawdzie na rynku księgarskim dosyć dużo, ale  brakuje pozycji dostosowanych do najmłodszych czytelników. Być może ostatnią rzetelną książką adresowaną do 6–12-latka była kultowa „Astronomia” Zonna i Milewskiej z ilustracjami Butenki. Właśnie mija 50 lat od jej wydania!

Omawiana książka, której autorem jest prof. Grzegorz Karwasz, kierownik Zakładu Dydaktyki na Wydziale Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UMK w Toruniu, wychodzi naprzeciw takim oczekiwaniom i to właśnie na poziomie elementarnym.

Adresowana jest, co  zaznaczono w tytule, do najmłodszego odbiorcy. Operuje językiem prostym i tłumaczy pojęcia w sposób dostępny uczniom szkół podstawowych.

Wybór treści dokonanych przez autora  dotyczy opisów głównych obiektów i zjawisk astronomicznych. Omawia także zagadnienia związane z astronautyką, historią astronomii, podaje przykłady stymulowanych badaniami astronomicznymi wynalazków, które znalazły praktyczne zastosowanie w życiu codziennym. Znajduje się w niej wiele ciekawostek dotyczących odkryć i ich autorów. Dobrym pomysłem jest załączenie słowniczka zawierającego wyjaśnienie podstawowych astronomicznych terminów. Książka zawiera także użyteczne wskazówki dla tych, którzy chcieliby zająć się amatorskimi obserwacjami i dobrze spełnia rolę poradnika. Na uwagę zasługuje redakcja książki. Zaletą są krótkie rozdziały i ich przedstawienie w ujęciu planszowym. Poszczególne rozdziały mieszczą się przeważnie na dwóch jednocześnie otwartych stronach, co daje ujęcie podobne do prezentowanego np. w internetowej Wikipedii.

Omawiana pozycja stanowi dobry bodziec do głębszego i dalszego zainteresowania się astronomią. Może stanowić także cenną pomoc dla wszystkich nauczycieli próbujących na zajęciach szkolnych wprowadzać zagadnienia astronomiczne na podstawowym poziomie.

Książkę tę można polecić nie tylko każdej szkolnej, a nawet przedszkolnej biblioteczce, ale również jako wartościowe uzupełnienie domowego księgozbioru. Może nawet niepotrzebnie autor ogranicza jej zasięg do najmłodszych czytelników. Można się tylko cieszyć, że tym najmłodszym książkę będzie czytała mama albo tata.

Sumując wrażenia, wydaje mi się, że książeczka stanowi kompleksowe ujęcie wniosków wyprowadzonych przez autora z rozlicznych popularyzujących astronomię i astronautykę spotkań z dziećmi młodzieżą, i to nie tylko w Polsce, ale na wszystkich kontynentach. Grzegorz Karwasz jest w nich niestrudzony! Treści książeczki to po prostu zbiór odpowiedzi na najczęściej zadawane tam pytania i poruszane zagadnienia. To właśnie dociekliwość najmłodszych słuchaczy, stanowi gwarancję przystępnej formy i aktualności treści.