Lądownik marsjański InSight - kolejna misja planetarna NASA, poświęcona badaniom Czerwonej Planety. Lądownik zajmie się badaniem geofizyki Marsa.

Pierwsza misja, która zbada wnętrze Marsa


Wizja artystyczna lądownika InSight na powierzchni Marsa. Źródło: NASA.

InSight to pierwsza w historii misja kosmiczna, poświęcona całkowicie badaniom wnętrza innej planety. Lądownik waży 358 kg i po wysłaniu rakietą Atlas V wyląduje po sześciu miesiącach na powierzchni Marsa. Tam za pomocą ramienia robotycznego ustawi na powierzchni dwa przyrządy naukowe: bardzo czuły sejsmometr i próbnik ciepła.

Trójnożny lądownik ma swoją misję naukową zaplanowaną do listopada 2020 roku. Lądownikowi towarzyszyć będą dwa minisatelity standardu CubeSat. Przeprowadzą misję MarCO i staną się pierwszymi ładunkami tego typu, wysłanymi poza orbitę Ziemi.

Cele naukowe misji InSight można streścić w dwóch punktach:

  • zrozumienie jak tworzyły się i ewoluowały skalne planety Układu Słonecznego, poprzez badanie wnętrza Marsa i procesów w nim zachodzących
  • ustalenie obecnego poziomu aktywności tektonicznej i meteorytowej na Marsie


Profil misji


Mapa Marsa z naniesionymi miejscami lądowań amerykańskich misji. Lądownik Insight znajdzie się około 600 km od łazika Curiosity na równinie Elysium Planitia. Źródło: NASA/JPL-Caltech.

Około 90 minut po starcie, górny stopień Centaur rakiety Atlas V wypuści lądownik i towarzyszące mu minisatelity w drogę do Marsa. Tuż po separacji statek, na pokładzie którego podróżuje lądownik zorientuje się tak, by uzyskać połączenie z Ziemią.

Statek, na którym podróżował będzie lądownik to przysadzisty cylinder z parą przymocowanych na stałe paneli słonecznych. Statek odpowiadał będzie za komunikację z Ziemią, dostarczanie energii elektrycznej do rozmaitych systemów i odpowiednią orientację. Statek nie ma własnego komputera, a jego zachowaniem będzie sterowała elektronika znajdująca się w samym lądowniku. W górnej podstawie osłony chroniącej lądownik znajdują się cztery silniczki, które zostaną wykorzystane podczas manewrów korekcyjnych w drodze na Marsa.

Tych manewrów w czasie lotu w kierunku Czerwonej Planety może być maksymalnie 6. Lądownik dotrze do Marsa 26 listopada 2018 roku. Wyląduje na północnej półkuli, dość blisko równika na równinie Elysium Planitia.

Przeczytaj szczegółowy opis przebiegu operacji lądowania misji InSight


Tuż po wylądowaniu rozpoczną się przygotowania do naukowej fazy misji, która potrwa około 2 lata. W ciągu dziesięciu tygodni od wylądowania ramię robotyczne na pokładzie lądownika powinno położyć na powierzchni planety dwa główne urządzenia naukowe misji: sejsmometr oraz próbnik ciepła, który wwierci się następnie najgłębiej jak może w marsjański grunt.


Start misji

Informacje o starcie misji InSight

Planowana data startu

 05.05.2018, 13:05 polskiego czasu

Rakieta nośna

 Atlas V (401)
Miejsce startu Vandenberg, stanowisko SLC-3
Cel misji

26 listopada 2018; Elysium Planitia, Mars


Wizja artystyczna startu rakiety Atlas V z lądownikiem InSight. Źródło: NASA.

Rakieta Atlas V w konfiguracji 401 (brak rakiet pomocniczych na paliwo stałe, owiewka o średnicy 4 m) wystartowała z lądownikiem marsjańskim na samym początku okna startowego, 5 maja o 13:05 czasu polskiego. Start odbył się ze stanowiska SLC-3 z kosmodromu w bazie Vandenberg. InSight jest pierwszą misję w kierunku Marsa, startującą z zachodniego wybrzeża USA. Dotychczas wszystkie loty na Marsa z USA latały z przylądka Cape Canaveral na Florydzie.

Zobacz relację portalu Urania ze startu rakiety >>>

Budowa lądownika

Lądownik Insight z naniesionymi etykietami instrumentów wchodzących w jego skład. Źródło: NASA/JPL-Caltech.

Lądownik misji InSight ma masę 358 kg i bazuje na projekcie lądownika Phoenix. Oprócz wymienionych niżej instrumentów naukowych, do codziennej pracy z lądownikiem zostanie wykorzystane ramię robotyczne o długości 2,4 m, które umieści dwa urządzenia naukowe na powierzchni planety oraz kamery inżynieryjne (jedna na pokładzie i jedna na ramieniu), które służyć będą nawigacji i wspomagać pracę ramienia.

Statek kosmiczny


W trakcie podróży na Czerwoną Planetę lądownik będzie podróżował w statku, który zapewni mu energię elektryczną, ochronę podczas lotu, a ostatecznie umozliwi miękkie lądowanie na powierzchni planety. Statek kosmiczny misji InSight składa się z dwóch kluczowych komponentów:

  • stopień podróżny (Cruise Stage) - ochrania lądownik podczas podróży między Ziemią i Marsem, dostarcza energii eleketrycznej podsystemom za pomocą przymocowanych na stałe paneli słonecznych.
  • moduł EDL (Entry, Descent and Landing System) - system umożliwiający spadochronowe lądowanie na powierzchni Marsa. Ostateczne dotknięcie powierzchni umożliwią absorbujące wstrząsy nogi lądownika.


Instrumenty naukowe


Lądownik InSight jest wyposażony w trzy główne instrumenty naukowe: SEIS, HP oraz RISE. Ta trójka urządzeń ma nam dostarczyć wiedzy o procesach zachodzących we wnętrzu planety i przez to powiedzieć więcej o tym jak tworzyły się planety skaliste w naszym Układzie Słonecznym, w tym nasza Ziemia.

Podsumowanie informacji o instrumentach naukowych misji InSight
Nazwa instrumentu Zadanie Położenie Masa Moc
SEIS pomiar wstrząsów powodowanych przez aktywność wewnętrzną planety, uderzenia meteorytów i zjawiska w atmosferze (np. burze piaskowe) powierzchnia Marsa 30 kg 8,5 W
HP3 pomiar temperatury pod powierzchnią planety powierzchnia Marsa/pod powierzchnią Marsa 3 kg 2 W (podczas wiercenia)
RISE pomiar odchyleń bieguna północnego Marsa, przez co mozna ustalić skład i wielkość jądra planety pokład lądownika 6 kg 78 W


Sejsmometr

SEIS (Seismic Experiment for Interior Structure) - sejsmometr misji, który zmierzy wibracje wywoływane przez wewnętrzną aktywność planety. Dzięki niemu dowiemy się więcej o właściwościach poszczególnych wartsw: skorupy, płaszcza i jądra.

Sejsmometr ma kształ kopuły i zostanie postawiony na powierzchni planety.

Przeczytaj więcej o instrumencie SEIS


Próbnik ciepła

HP3 (Heat Flow and Physical Properties Probe) - próbnik, który będzie mógł wykonać odwiert na głębokośc do prawie 5 metrów i zmierzyć ile ciepła emituje wnętrze planety. To umożliwi naukowcom poznanie czy Mars powstał z dokładnie tych samych materiałów co Ziemia i Księżyc oraz jak ewoluował w czasie.

Przeczytaj więcej o instrumencie HP3


Zestaw eksperymentu radiowego

RISE (Radio Science Instrument) - zestaw anten dzięki, którym uda się określić dokładne położenie lądownika, a przez to pośrednio to jak biegun północny Marsa porusza się podczas zmian położenia planety na orbicie wokół Słońca. Eksperyment pozwoli naukowcom doprecyzować rozmiar bogatego w żelazo jądra planety oraz to jakie jeszcze pierwiastki można tam znaleźć.

Przeczytaj więcej o badaniu RISE

 
Kalendarium misji


Odnośniki zewnętrzne