Szanowni i Drodzy Czytelnicy,

Refleksja filozoficzna i kosmologiczna oraz recenzja, krytyka i ostra polemika z poglądami Stephena Hawkinga i Leonarda Mlodinowa wyrażonymi w ich ostatniej książce Wspaniały projekt (wydanej w 2010 r.) to główne treści artykułu otwierającego ten numer. Dodać należy, artykułu pokazującego jak skomplikowane są rozważania dotyczące początków Wszechświata. Warto o tym pamiętać, formułując „proste i jedynie słuszne teorie”. Gorąco polecam lekturę tego ciekawego artykułu.

Z refleksjami na temat początków Wszechświata koresponduje następny artykuł o poszukiwaniu gorących gwiazd we wczesnym Wszechświecie. Gwiazdy były pierwszymi obiektami, które powstawały w tej fazie ewolucji Wszechświata i to one stanowiły pierwsze „fabryki” pierwiastków ciężkich we Wszechświecie. Właśnie z materiału przez nie wyprodukowanego powstawały następne generacje gwiazd. Nie możemy jeszcze obserwować tak wczesnej fazy ewolucji Wszechświata, ale możemy poszukiwać śladów pozostawionych przez pierwsze gwiazdy poprzez badanie gwiazd o niezwykle małej metaliczności.

W marcu 2011 r. dotarła do Merkurego, po 6,5 latach podróży, sonda kosmiczna MESSENGER. O jej niezwykłych przygodach i nadziejach, jakie wiążemy z wynikami jej planowanych rocznych badań traktuje następny artykuł.

Bardzo ważnymi obiektami w poznawaniu skali i natury Wszechświata są gwiazdy supernowe. O „śladach” po ich wybuchu, jakie poddają się badaniom na falach radiowych, pisaliśmy w „Uranii” niedawno (S. Soberski, nr 2/2009). W tym numerze Autorka opisuje znane historyczne supernowe i ich pozostałości odkryte w zakresie widzialnym i pokrótce przedstawia nasze rozumienie tego zjawiska i jego znaczenie dla ewolucji materii we Wszechświecie.

Dużo piszemy o dwóch ważnych ogólnopolskich konkursach astronomicznych, jakie się ostatnio odbyły: o pięćdziesiątej czwartej Olimpiadzie Astronomicznej w Chorzowie i o trzydziestym siódmym Młodzieżowym Seminarium Astronomicznym w Grudziądzu. Laureatom obu tych konkursów serdecznie gratulujemy. Od szeregu lat „Urania” funduje dla zwycięzcy Seminarium Grudziądzkiego, jako nagrodę główną w tym konkursie, teleskop astronomiczny. Piszemy też o kolejnym etapie świętowania Roku Heweliusza w Gdańsku, na uroczystej Sesji Rady Miasta Gdańska, której członkiem przed wiekami był też Heweliusz, i o koncercie i pokazie „kosmicznym” wykonywanym u stóp toruńskiego 32-m radioteleskopu, a opartym na dźwiękach z Kosmosu. Czasza radioteleskopu stanowiła ekran. To właśnie nagrania prezentowane podczas tego koncertu, przygotowanego na Toruński Festiwal Nauki i Sztuki, znajdują się na płycie CD załączonej do tego zeszytu „Uranii”. O historii powstania tej płyty pisze jej współautor, Sebastian Soberski.

W Astronomii w szkole przedstawiamy prace krakowskich nauczycieli z małymi dziećmi.

W Rozmaitościach piszemy o wietrze słonecznym, który zdmuchuje atmosferę Marsa i bolidzie wielkopolskim. I zwracamy uwagę na zaśmiecanie nocnego nieba niepotrzebnie świecącymi światłami ulicznym.

Polecamy lekturę Kalendarza astronomicznego i wybór obiektów i zjawisk do obserwacji w ciepłe letnie noce. Warto też zainteresować się ciekawymi stronami internetowymi, felietonem muzycznym i krzyżówką.

Życzę Państwu przyjemnej lektury i pogodnego nieba dla ciekawych wiosennych obserwacji.