Przejdź do treści

Urania nr 4/2016



Spis treści



Słowo wstępne do numeru


Artykuły

Witelo - pierwszy polski astronom, Andrzej Strobel, Józef Szudy
Witelo był pierwszym astronomem w dziejach Polski, i to od razu o międzynarodowej, wielowiekowej sławie. Jego działalność znacznie poszerza polski wkład w rozwój intelektualny Europy — od jej początków. Niestety, w wyniku nieporozumień i często przekłamań został zapomniany — także w Polsce. A jego dzieła czytał Kopernik, Kepler, Leonardo da Vinci… Przekład i opracowanie Księgi X Perspektyw, poświęconej m.in. zjawiskom optycznym w atmosferze i zagadnieniom astronomicznym ukazał się w roku 2015, ogłoszonym przez ONZ Międzynarodowym Rokiem Światła.

Proxima Centauri ma w ekosferze planetę o masie ziemskiej!, Krzysztof Czart
Najbliższa gwiazda względem Układu Słonecznego, Proxima Centauri, posiada planetę o masie niewiele większej niż masa Ziemi. Na dodatek planeta krąży w tzw. strefie życia (ekosferze), czyli obszarze, w którym temperatura umożliwia występowanie wody w stanie ciekłym na powierzchni planety. Tę sensacyjną informację ogłosiło 24 sierpnia Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO) i kilka innych instytucji naukowych, a dzień później w Nature ukazała się publikacja z wynikami badań. W badania zaangażowany był polski astronom z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego.

Supernowe kwitną w moim ogrodzie. I Ty możesz być odkrywcą!, Jarosław Grzegorzek
Wybuch supernowej to jedno z najgwałtowniejszych zjawisk we Wszechświecie. W naszej Galaktyce ostatnio był obserwowany ponad 400 lat temu. Dlatego od blisko 100 lat w obserwatoriach na całym świecie poszukuje się ich w innych galaktykach. Od lat 80. XX w. do tego wyścigu nieco śmielej starają się włączać astronomowie amatorzy. Dziś obserwatoria poszukujące supernowych (nawet amatorskie) są w większości zautomatyzowane. Zlokalizowane zostały w miejscach suchych, z wyśmienitą pogodą i odległych od świateł miast. Czy wobec tak silnej konkurencji mamy jeszcze jakiekolwiek szanse na własne, amatorskie odkrycie supernowej z przydomowego, podmiejskiego ogródka tu, w Polsce? Postanowiłem to sprawdzić. Od kwietnia 2014 r. prowadzę własny program poszukiwania supernowych, który dotychczas zaowocował 4 odkryciami.


Przeczytane w Nature i Science

Księżycowe nowości, Jerzy Kuczyński
Księżyc, mimo że bardzo bliski, nie jest wcale dobrze znany. Z jednej strony dlatego, iż wiemy o nim dużo, a jak wiadomo każda wiedza rodzi nowe pytania. Dlatego pytań bez odpowiedzi dotyczących Księżyca jest sporo. Z drugiej strony, to rzeczywiście dość tajemnicze ciało. Nawet zupełnie „oczywiste” własności Księżyca okazują się niezbyt zrozumiałe.


Dawno temu w... "Uranii"


Zgon wybitnego astronoma

Sprawozdanie AAVSO

Z działalności Obserwatorium na Mount Wilson

Gwiazda zmienna o najkrótszym okresie zmian blasku


Kronika

kwiecień - maj 2016


W kraju

Zamknięcie Ostródzkiej Sekcji Astronomicznej


Astronomia w szkole

Policzcie gwiazdy razem z nami


Ciekawe strony internetowe

Encyclopedia Astronautica


W skrócie

Detekcja tranzytu egzoplanety przez polskiego miłośnika astronomii

Projekt ARISS ponownie czeka na zgłoszenia od szkół

10 lat czasopisma dla nauczycieli "Science in School"

Sonda Juno dotarła do Jowisza

Dzięki astronomii określono porę roku powstania starożytnego wiersza Safony

Planeta karłowata 2007 OR10 jest większa niż sądzono

W Irlandii i USA powstały trzy nowe parki ciemnego nieba

Jedno z mórz na Tytanie zawiera sam metan

Odkryto trzy planety idealne do poszukiwania na nich oznak życia

Zaobserwowano cykliczne zmiany w atmosferze księżyca Jowisza


Astrofotografia amatorska

Galeria obłoków srebrzystych


Astronawigacja (5)

Metoda wysokościowa


Spacerkiem po Księżycu (7)

Z wizytą u Kopernika


Szkoła astropejzażu (10)

Najczęstsze błędy w fotografii ruchu gwiazd (startrails) raz jeszcze


Komeciarz

Komety trzydziestolecia


CYRQLARZ No 218

Perseidy 2016 - pierwsze rezultaty


Kącik olimpijczyka

LX Olimpiada Astronomiczna 2016/2017

Zadanie drugiej serii I stopnia XLVIII Olimpiady Astronomicznej


Młodzi badacze

Kosmiczne wrażenia z włoskich Alp (ESO Astronomy Camp 2015)


Kalendarz astronomiczny

Niebo nad Polską - wrzesień/październik 2016

W gromadach bywa ścisk


Astronomia i muzyka

Ponownie w Olsztynie


Konkurs na fotki z Uranią

Oddaj Uranię!


Obserwator Słońca

Historia SOS PTMA cz. II

Raport nr 5/2016

Raport nr 6/2016


Relaks

Krzyżówka

Astrożarty Jacka D.


Zaproszenia, zloty, obozy, konkursy, spotkania, wykłady, wystawy

Poczta

Prenumerata szkolna Uranii