Przejdź do treści

Urania nr 5/2016



Spis treści



Słowo wstępne do numeru


Artykuły

Proxima i jej planeta, Marcin Kiraga
W sierpniu 2016 r. zespół naukowców pod kierunkiem Guillema Anglady-Escudé’a ogłosił na łamach czasopisma Nature odkrycie planety wokół najbliższej względem Słońca gwiazdy — Proximy. Wywołało to duże poruszenie i zainteresowanie opinii publicznej, gdyż ta planeta ma minimalną masę niewiele większą od masy Ziemi i znajduje się w odległości od macierzystej gwiazdy, która zapewnia dość umiarkowaną temperaturę. Czyżby odkryto planetę podobną do Ziemi, na której panują warunki dogodne do rozwoju życia? Aby odpowiedzieć na to pytanie, warto zebrać informacje o tym, co wiemy i czego nie wiemy o Proximie i jej planecie.

Śladami gromad galaktyk. Czym są i jak je poszukiwać?, Bartosz Lew
19 lutego 1924 roku Edwin Hubble w liście do Harlowa Shapleya zamieścił wykres krzywej blasku cefeidy, którą znalazł w galaktyce M31 — wynikało z niego, że M31 nie jest, jak ówcześnie sądzono, mgławicą krążącą gdzieś na peryferiach naszej Galaktyki, ale niezależną galaktyką leżącą daleko poza niegdyś wyznaczonymi granicami Drogi Mlecznej. Shapley skomentował ten wynik następująco: „Oto list, który zniszczył mój Wszechświat”. Szybko zorientowano się, że galaktyki grupują się, tworząc dużo większe struktury — gromady galaktyk. Obecnie wiemy, że najdalsza z nich, CL J1001+0220 znajduje się w odległości około 11 miliardów lat światła od Ziemi. Dzięki gromadom galaktyk możemy sięgać bardzo głęboko w historię Wszechświata.

Roland we włościach Sędziwoja Pałuki. OZMA XX - jubileusz najstarszego zlotu miłośników astronomii w Polsce, Przemysław Rudź
Trochę żartobliwym tonem przekazuję przyszłym organizatorom naszych spotkań, o co w tym całym zamieszaniu chodzi. My wszyscy, tak zwani miłośnicy astronomii, jesteśmy ludźmi trochę nawiedzonymi. Warto się spotkać w gronie równie szurniętych osobników po to, by przez kilka dni zlotu poczuć się NORMALNIE.

Żarłoczna czarna dziura. OGLE16aaa - błysk rozrywanej gwiazdy, Łukasz Wyrzykowski, Aleksandra Hamanowicz
Gwiazdy orbitujące w pobliżu centrum galaktyki mogą zostać przechwycone i rozerwane przez siły pływowe centralnej czarnej dziury. Część materiału zostaje wyrzucona w przestrzeń, pozostałości spadają na czarną dziurę, wywołując jasny błysk, który może utrzymywać się nawet przez kilka lat. Obserwacje takich rozbłysków pozwalają nam zbadać własności supermasywnych czarnych dziur.


Przeczytane w Nature i Science

Proxima b: od fantastyki do realu, Jerzy Kuczyński
W sierpniu 2016 r. świat obiegła sensacyjna informacja o odkryciu planety pozasłonecznej wokół Proximy Centauri, najbliższej gwiazdy względem Słońca. Jednak próby odkrycia planet w tym układzie były dokonywane już dużo wcześniej. Na podstawie inspiracji tego typu badaniami z pierwszej połowy XX w. powstała nawet polska powieść science fiction pt. „Proxima”.


European Rover Challenge 2016

Fotoreportaż z ERC 2016

Rząd ogłosił Polską Strategię Kosmiczną

Co zrobić, aby Polska Strategia Kosmiczna była skuteczna?

W 2018 r. w Kosmos poleci polski satelita Światowid

Polscy studenci wygrali European Rover Challenge 2016

Wywiad z Jadwigą Emilewicz, Wiceministrem Rozwoju

Misja na Marsa 2049 - gra planszowa


Koniec misji Rosetta

Europejska sonda zakończyła badania komety

Zbadano ile wody traci kometa Rosetty

Letnie fajerwerki na komecie

Odnaleziono lądownik Philae

Przebieg misji i zdjęcia


Dawno temu w... "Uranii"


Detronizacja Plutona po raz pierwszy...


Kronika

czerwiec - lipiec 2016


Astronawigacja (6)

Geometria w astronawigacji


W skrócie

200 lat astronomii na Uniwersytecie Warszawskim

Wyspa Devon - ostatni przystanek przed Marsem?

Szwajcarskie żelazo z Kosmosu

Czy z Europy wyrzucana jest para wodna?

Dione kolejnym księżycem Saturna z oceanem

Obserwatorium La Silla zasilane będzie zieloną energią

Wiadomo już, gdzie powstanie północne obserwatorium CTA

Ultragłębokie Pole Hubble'a oczami teleskopu ALMA


Komeciarz

Podsumowanie IX Konferencji SOK PTMA


Kącik olimpijczyka

Rozwiązanie zadania zawodów III stopnia LIX Olimpiady Astronomicznej (2015-2016)


PTMA

Zbliżają się obchody 100-lecia PTMA

Widzieliśmy toruńską Mechagodzillę w akcji - PTMA Szczecin na wycieczce w Piwnicach


Poradnik obserwatora

Astronomia w szkole: montaże teleskopów


Kalendarz astronomiczny

Niebo nad Polską - listopad/grudzień 2016

Planetarne, ale bez planet


Astronomia i muzyka

Ostatni walc z Rosettą


Ciekawe strony internetowe

Księżyc, planety, planetoidy i co tam kto znajdzie - w formacie PDF


Obserwator Słońca

Zawodowy astronom vs. miłośnik astronomii

Raport nr 7/2016

Raport nr 8/2016


Inne materiały

Konkurs na fotki z Uranią

II Ogólnopolski Festiwal Amatorskich Filmów Astronomicznych

Osobowość Astronarium - telewizyjne odkrycie roku: Bogumił Radajewski

Poczta

Relaks - krzyżówka

Zaproszenia, zloty, obozy, konkursy, spotkania, wykłady, wystawy

Prenumerata szkolna Uranii