Słowo wstępne do numeru


Artykuły

Jak formował się Układ Słoneczny. Nowa teoria powstawania planet, Joanna Drążkowska
W ostatnich latach teoria powstawania planet przeszła rewolucyjne zmiany. Wpływ na to miały trzy kwestie: odkrycia planet pozasłonecznych, obserwacje dysków wokół młodych gwiazd w wysokiej rozdzielczości oraz możliwość wyjątkowo precyzyjnego badania składu meteorytów. W pierwszym przypadku okazało się, że planety niemal zawsze towarzyszą gwiazdom a ich powstawanie jest nierozłącznie związane z procesem narodzin gwiazd. Po drugie, pod koniec 2014 r. interferometr radiowy ALMA osiągnął swoją docelową konfigurację i po raz pierwszy dostarczył nam obraz dysku otaczającego młodą gwiazdę HL Tauri. Od tamtej pory każdy dysk wokółgwiazdowy, jaki byliśmy w stanie zobrazować, okazał się mieć tzw. „substrukturę”, czyli ciemniejsze przerwy i jaśniejsze pierścienie. Po trzecie, wzrosła dokładność pomiarów laboratoryjnych i obecnie umiemy mierzyć obfitości poszczególnych izotopów w meteorytach z dokładnością jednej części na milion. Różnice w uśrednionym składzie pierwiastkowym meteorytów dostarczają nowych informacji o początkach Układu Słonecznego. Dzięki takim badaniom możemy dowiedzieć się między innymi,
kiedy powstały żelazne jądra wczesnych planetoid.

Deszcze na innych planetach, Joanna Molenda-Żakowicz
Planety i ich księżyce są niezwykle różnorodne. Pomimo tego padające na nich deszcze mają zaskakująco wiele cech wspólnych. Zbadanie cykli obiegu związków chemicznych na innych planetach jest kluczem do ich przyszłej eksploracji, a może nawet kolonizacji. Zobaczmy, jak się do tego zabrać.

Mars - bilet w jedną stronę? Promieniowanie, pył, izolacja..., Janusz Osarczuk, Marek Halembert
Księżyc i Mars od zawsze rozpalały wyobraźnię. Fascynowały i inspirowały bardziej niż wszystkie inne ciała niebieskie. Srebrny Glob został zdobyty już ponad pół wieku temu, a za kilka lat powrócimy na niego prawdopodobnie na stałe. Następnym celem będzie zatem Czerwona Planeta. Realizacja tego marzenia jest prawie w zasięgu ręki. Pozostaje jedynie pytanie: czy warto lecieć tam już teraz?

Jeszcze bardziej nieziemskie klimaty. Modele atmosfer innych światów, Mariusz J. Figurski
Od wielu lat zjawiska zachodzące w atmosferze ziemskiej prognozuje się i bada za pomocą skomplikowanych symulacji numerycznych. Modele te są używane zarówno w codziennych prognozach pogody, jak i długookresowych, globalnych symulacjach zmiany klimatu. Zebrane przez dziesięciolecia doświadczenia wykorzystuje się obecnie do prognozowania pogody na innych planetach Układu Słonecznego, a nawet na niektórych egzoplanetach.

Dawno temu w Uranii

Jak został odkryty Neptun

100 lat PTMA

Z dziejów Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii

W kraju

XXV OZMA - Niedźwiady 2021

Urania w przestworzach. Eksperymenty na krańcach atmosfery

Zbadaj planety od środka! Niezwykła Misja po Układzie Słonecznym

Kronika

czerwiec 2021 - lipiec 2021

odkrycia i wydarzenia astronomiczne

misje i badania kosmiczne

serwis wydarzeń PTA i PTMA

Ciekawe adresy internetowe

Mars w szkole

Błędy, pomyłki, fałszywe hipotezy

Errare humanum est (1) - Kanały na Marsie

Astropodróże

Estonia

W skrócie

Jak powstał Księżyc? Nowa teoria i dwa zderzenia

Sfotografowano z Ziemi aż 42 największe planetoidy

Nowe dzienniki gwiazdowe

Wypraw na Lensję

Historia astronomii

Pierwsze stałe planetarium

Proxima

Superwybuch V627 Pegasi

Komeciarz

Jak daleko od Słońca rozpoczyna się aktywność komet?

Młodzi badacze / kącik olimpijczyka

Zadanie nr 4 LXIV Olimpiady Astronomicznej

Kalendarz astronomiczny

Niebo nad Polską we listopadzie i grudniu 2021 r.

Spójrz w niebo: Zimowe penetracje

Obserwator Słońca

Raport nr 7/2021

Raport nr 82021

III Zjazd SOS PTMA w Grudziądzu

Astronomia i muzyka

Kucz planetarny

Inne materiały

Rozrywka

Fotki z Uranią

Na plaży w Trzęsaczu

Galeria Uranii

Galeria astrofotografii