Jak co roku Chiny zwiększają częstotliwość startów rakiet orbitalnych pod koniec roku, aby wykonać zakładane plany. W ostatnich 10 dniach z czterech różnych kosmodromów wykonano 7 startów rakiet orbitalnych, w tym dwa debiuty nowych systemów.
Pierwszy udany lot Kuaizhou 11
Z kosmodromu Jiuquan wystartowała 7 grudnia lekka chińska rakieta nośna Kuaizhou 11 od firmy ExPace. W jej pierwszym udanym locie (ponad 2 lata po nieudanym debiucie) wyniosła testowego satelitę Xingyun Jiaotong VDES firmy Xingyun Satellite.
Xingyun Satellite to spółka córka państwowych zakładów CASIC, które są też producentem rakiety Kuaizhou 11. Celem spółki jest zbudowanie na niskiej orbicie okołoziemskiej sieci satelitów telekomunikacyjnych dla Internetu Rzeczy. Firma wysyłała już w 2020 r. dwa podobne satelity: Xingyun-2 01 i 02, również na rakiecie Kuaizhou 11. Wtedy jednak lot tego systemu się nie powiódł. Xingyun Jiaotong VDES jest wyposażony w terminal do komunikacji naziemnej w paśmie L i łącza laserowej komunikacji międzysatelitarnej.
Kuaizhou 11 to trzystopniowa rakieta na paliwo stałe. Jest zdolna wysłać około 1 t ładunku na heliosynchroniczną orbitę okołoziemską. Ma więc nieco większe zdolności udźwigu od innej rakiety CASIC – Kuaizhou 1A.
Obserwacja w wysokiej rozdzielczości
Dzień później, 8 grudnia z kosmodromu Taiyuan przeprowadzono lot dwustopniowej rakiety Długi Marsz 2D. Weteran chińskich systemów nośnych wyniósł na orbitę satelitę obserwacyjnego Gaofen-5 01A.
Gaofen-5 01A to zmodyfikowany względem serii Gaofen 5 satelita obserwacyjny, przeznaczony do prowadzenia obserwacji na potrzeby cywilne. Na statku umieszczono urządzenie obrazujące w podczerwieni, wielospektralną kamerę światła widzialnego i bliskiej podczerwieni oraz spektrometr do pomiarów gazów śladowych w atmosferze.
Satelita został zbudowany przez szanghajskie zakłady SAST na bazie ich platformy SAST-5000B. Była to 14. misja rakiety Długi Marsz 2D w 2022 r.
Start misji Gaofen-5 01A. Źródło: Zheng Bin/Xinhua.
Udany debiut rakiety Jielong 3
Następnego dnia, 9 grudnia Chiny przeprowadziły kolejny udany start. Tym razem doszło do debiutu nowej rakiety nośnej. Z platformy Tai Rui na Morzu Żółtym wystrzelono rakietę Jielong 3 z 14 ładunkami.
Jielong 3 to rakieta rozwijana przez państwowe zakłady CALT. Konstrukcja składa się z czterech stopni, wszystkie są zasilane paliwem stałym. Najliczniej reprezentowaną grupą satelitów w tym locie były Jilin-1 Gaofen 03D (44-50).
03D to seria ważących po około 40 kg satelitów wyposażonych w ładunek optyczny umożliwiający wykonywanie panchromatycznych obrazów planety z rozdzielczością poniżej 1 m/px.
Na orbitę trafiło w tym locie też 7 innych ładunków m.in.: HEAD 2H (przedstawiciel komercyjnej konstelacji SkyWalker śledzenia statków morskich) czy Tianqi 7 (5. satelita budowanej przez firmę Guodian Gaoke sieci nanosatelitów telekomunikacyjnych dla Internetu Rzeczy).
Tajna para Shiyan 20
12 grudnia miał miejsce drugi już w tym miesiącu start z kosmodromu Jiuquan. Tym razem wystartowała rakieta Długi Marsz 4C, wynosząc na orbitę parę satelitów Shiyan 20A i 20B.
Mianem Shiyan oznaczane są satelity „testowe” – najczęściej niewiele wiadomo o ich przeznaczeniu. Tym razem jest podobnie. Statek Shiyan 20A zbudowały zakłady CAST, a Shiyan 20B powstał w SAST. Statki dołączą do wyniesionego w październiku Shiyan 20C. Według oficjalnych informacji satelity będą wykonywały demonstrację technologii monitorowania warunków w przestrzeni kosmicznej.
Pierwsza na świecie rakieta orbitalna na metan
14 grudnia miał miejsce start ważny z punktu widzenia całego światowego przemysłu kosmicznego. Po raz pierwszy podjęto próbę lotu rakiety orbitalnej zasilanej mieszanką metanu i ciekłego tlenu.
Firma LandSpace przeprowadziła debiut swojego systemu Zhuque 2 z kosmodromu Jiuquan. Dwustopniowa rakieta miała wynieść na orbitę nieznany ładunek. Niestety zawiódł górny stopień rakiety, który wyłączył się przedwcześnie. Do osiągnięcia prędkości orbitalnej brakowało prawie 3 km/s.
Kolejne satelity tajnej grupy Yaogan 36
Chiny kontynuują też szybką rozbudowę nowej sieci satelitarnej Yaogan 36. 14 grudnia z kosmodromu Xichang poleciała rakieta Długi Marsz 2D z trio satelitów Yaogan 36 (04).
Dwa z tych trzech satelitów Yaogan 36 04A i 04B zostały zbudowane przez pekińskie zakłady DFH. Statek Yaogan 36 04C powstał w szanghajskiej fabryce SAST. Pierwsze satelity Yaogan 36 były wystrzelone we wrześniu 2022 r. Omawiany tutaj to już 4. start tej serii. Yaogan 36 przypomina serię Yaogan 35, wysyłaną również bardzo często w tym roku.
Analitycy podejrzewają, że w przypadku serii Yaogan 35 jeden ze statków (C) to satelita radarowy, a pozostałe (A i B) to satelity obrazowania optycznego. Inne teorie mówią jednak, że może chodzić o satelity zwiadu elektronicznego (electronic intelligence – ELINT) przeznaczone do identyfikacji i lokalizacji źródeł radiowych.
Start misji Yaogan 36 (04). Źródło: Ying Longfei/Xinhua.
7 startów w 10 dni
Intensywność chińskich startów rakietowych w połowie grudnia nie ustawała. 16 grudnia z kosmodromu Xichang wystartowała rakieta Długi Marsz 11. W udanym locie wysłano na orbitę satelitę Shiyan 21.
Jak zwykle było z serią Shiyan i tym razem nie wiemy dużo o przeznaczeniu statku. Z oficjalnych informacji możemy dowiedzieć się, że statek został zbudowany przez szanghajskie zakłady SAST., a jego przeznaczeniem będzie testowanie w przestrzeni kosmicznej nowych technologii.
Na podstawie: Xinhua/NSF/Gunter's Space Website
Opracował: Rafał Grabiański
Na zdjęciu tytułowym: Pierwszy w historii start rakiety Jielong 3 z platformy morskiej. Źródło: Guo Houze/Xinhua.
