RCIN, czyli Repozytorium Cyfrowe Instytutów Naukowych, powstało w 2010 roku w wyniku oddolnej inicjatywy Instytutów należących w większości do Polskiej Akademii Nauk. Jego misją jest ucyfrowienie i jak najszersze upowszechnianie zasobów nauki.
RCIN jest kontynuacją działań rozpoczętych w 2008 roku pod nazwą Cyfrowa Biblioteka Instytutów PAN. Repozytorium Cyfrowe powstało i rozwija się głównie w wyniku realizacji dwóch projektów realizowanych wspólnie przez grupę polskich instytutów naukowych. Oba projekty są dofinansowane z funduszy Unii Europejskiej oraz budżetu państwa. Założeniem pierwszego projektu było utworzenie ponadregionalnego i multidyscyplinarnego Repozytorium Cyfrowego złożonego ze zdigitalizowanych materiałów archiwalnych, publikacji naukowych, dokumentacji badań oraz piśmienniczego dziedzictwa kulturowego.
Istotą drugiego projektu OZwRCIN jest otwarte udostępnienie, archiwizowanie i rozpowszechnienie informacji sektora publicznego pochodzących od zgromadzonych partnerów z instytutów naukowych. OZwRCIN to projekt Otwarte Zasoby w Repozytorium Cyfrowym Instytutów Naukowych na platformie w otwartym dostępie. Jest tworzony we współpracy z 16 instytutami naukowymi. Projekt ten polega na udostępnianiu otwartych zasobów w Repozytorium Cyfrowym Instytutów Naukowych. Jest on finansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz budżetu państwa.
Jaki potencjał kryje w sobie platforma RCIN? Jak podkreśla Dorota Czarnocka-Cieciura, kierownik projektu w IM PAN: Dzięki zasobom repozytorium można prowadzić nowoczesne badania oraz analizować ich wyniki. Dodatkowo zgromadzone przez RCIN materiały przyczyniają się do wzrostu konkurencyjności polskiej nauki na arenie międzynarodowej oraz transferu wyniku badań naukowych do gospodarki.
Obecnie użytkownicy cyfrowego repozytorium mają dostęp do ponad 200 000 obiektów w tym zdigitalizowanych danych naukowych, elementów piśmiennictwa wielojęzycznego, rękopisów, aktualnych artykułów naukowych, zbiorów historycznych dotyczących nauk ścisłych, medycznych, przyrodniczych i humanistycznych. Czy uda się zawrzeć tam również w niedalekiej przyszłości cenne archiwalne dane astronomiczne, w tym zdjęcia i szklane klisze? Czas pokaże.
Platforma RCIN daje nam również dostęp do bardzo unikatowych pozycji. Znajdziemy tam między innymi materiały rzadkie, niepublikowane prace naukowe (red. w tym dotyczące astronomii i kosmologii) lub zbiory, których nie mamy możliwości zobaczyć w rzeczywistości np. ze względu na ich słaby stan techniczny. Na portalu znajdziemy między innymi stare księgi botaników polskich – zaznacza Dorota Czarnocka-Cieciura, kierownik projektu.
Repozytorium jest przeznaczone w zasadzie dla każdego. RCIN zawiera zbiory adresowane do szerokiego grona społeczeństwa. Mogą korzystać z nich zarówno osoby, które pasjonują się literaturą, jak i ci, którym bliższe są tematy przyrodnicze czy kulturowe. Ogrom zasobów repozytorium sprawia, że jest to idealne miejsce dla ekspertów, dziennikarzy, hobbystów, nauczycieli lub uczniów. Korzystanie z platformy jest przy tym bardzo proste. Wystarczy wejść na stronę RCIN i wpisać w wyszukiwarce po polsku lub angielsku interesujący nas temat. Większość obiektów repozytorium cyfrowego jest ogólnie dostępna i nie wymaga ani założenia konta, aby z niej skorzystać, ani opłaty za ściągnięcie materiałów. Założenie konta pozwoli jednak na tworzenie własnych list ulubionych pozycji, eksportowanie tych list do pliku oraz subskrybowanie listy świeżo dodanych obiektów.
Co zatem z prawami autorskimi? Repozytorium dokłada wszelkich starań, aby jak najwięcej publikacji pojawiało się w zasobach platformy, troszcząc się jednocześnie o poszanowanie praw autorskich każdego z elementów kolekcji. Pracownicy RCIN codziennie sprawdzają, czy prawa autorskie do gromadzonych materiałów już wygasły i czy dokumenty mogą zostać umieszczone na platformie w otwartym dostępie. Wszystko po to, by przekazać jak największą ilość materiałów przyszłym pokoleniom.
Archiwizujemy przeszłość i teraźniejszość dla przyszłości, dla naukowców, studentów, internautów i…dla Ciebie! – podsumowują specjaliści z RCIN.
Czytaj więcej:
Źródło: RCIN
Opracowanie: Elżbieta Kuligowska
Na zdjęciu: Przykładowe astronomiczne zasoby RCIN.
