Grupa stawia sobie za cel wsparcie naukowców zajmujących się obserwacjami w ich pracy. Nowo powstała grupa jest uzupełnieniem działalności grupy o nazwie „Astrofizyka teoretyczna”, która jest kierowana przez prof. Volkera Springela i ma za zadanie pomóc w symulacjach komputerowych, w szczególności powstawania galaktyk i udziału ciemnej materii. Wiosną 2014 roku w HITS ma powstać kolejna grupa związana z astronomią, której działania skupią się w obszarze astrofizyki wysokich energii.
Przez ostatnie dwadzieścia lat komputery zrewolucjonizowały astronomię. Dzięki nowym detektorom oraz innowacyjnym teleskopom astronomowie mogą obserwować obiekty z niebywałą rozdzielczością i w szerokim polu widzenia. Prowadzone są również tzw. przeglądy nieba. Dr Kai Polsterer stawia sobie za cel pomóc astronomom w dostępie do danych archiwalnych w taki sposób, aby praca ze „starymi danymi” była bardziej intuicyjna i przyjazna.
Jako przykład naukowiec podaje Sloan Digital Sky Survey, który obserwuje niebo w pięciu zakresach długości fal wykonując równocześnie szczegółową spektroskopię. Dane te są udostępniane w formie elektronicznej. „Jest wiele takich ukrytych skarbów pełnych danych, które tylko czekają na odkopanie, jednak praca z nimi dla większości astronomów nie jest łatwa” komentuje dr Polsterer.
Pierwszym zadaniem grupy będzie stworzenie narzędzia, które będzie automatycznie wyznaczało własności obiektu na podstawie posiadanych danych. Taką wyznaczoną wielkością może być przykładowo przesunięcie ku czerwieni, które jest miarą odległości we Wszechświecie. Samodzielne zmierzenie jej wymaga dużego nakładu pracy i często jest utrudnione, dlatego skorzystanie z automatycznie wyznaczanych danych statystycznych w oparciu o model może być bardzo pomocne.
„Ilość danych wzrasta w tempie eksponencjalnym, a niestety liczba naukowców nie” podkreśla dr Polsterer. Znane metody informatyczne mogą tutaj bardzo dużo pomóc w rozwiązaniu tego problemu. Właśnie ten pomysł legł u podstaw powołania nowej grupy w HITS, która obecnie zajmuje się zastosowaniem systemów uczących się w astronomii. Kai Polsterer jest specjalistą w obu tych dziedzinach, po otrzymaniu dyplomu z informatyki na Technicznym Uniwersytecie w Dortmundzie uzyskał tytuł doktora z fizyki i astronomii na Uniwersytecie w Bochum. Później pracował na Uniwersytecie w Bochum przy projekcie „Lucifer”. Projekt ten był realizowany przy współpracy z obserwatorium w Heidelbergu (Landessternwarte Heidelberg, LSW) oraz Instytutem Maxa Plancka (Max Planck Institute for Astronomy, MPIA). „Lucifer” to połączenie kamery i spektrografu zamontowanego na największym optycznym teleskopie Large Binocular Telescope, który znajduje się w USA w Arizonie. Instrument ten został wybudowany dla badań w zakresie bliskiej podczerwieni. Kai Polsterer zamierza kontynuować współpracę z LSW i MPIA, jak również z niemieckim wirtualnym obserwatorium astrofizycznym (German Astrophysical Virtual Observatory) kierowanym przez prof. Joachima Wambsganssa z Uniwersytetu w Heidelbergu.
Źródło: Hubert Siejkowski | phys.org
Na zdjęciu: Large Binocular Telescope na górze Mount Graham w Arizonie, USA. Oba zwierciadła teleskopu mają średnicę 8,4 metra tworząc jeden instrument. To właśnie na tym teleskopie używany jest instrument „Lucifer”. Źródło: Polsterer / HITS.
(Tekst ukazał się pierwotnie w serwisie Orion, którego zasoby zostały włączone do portalu Urania)
