14 marca z kosmodromu Cape Canaveral na Florydzie wystartowała rakieta Falcon 9 z załogową misją Crew-10 do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.
Start został przeprowadzony ze stanowiska SLC-39A na florydzkim kosmodromie. Rakieta Falcon 9 wystartowała 14 marca o 19:03 czasu lokalnego. Do lotu wykorzystano używany dolny stopień rakiety B1090, dla którego była to druga misja. Czworo astronautów poleciało na stację w wykorzystanym już do tego celu czwarty raz statku Crew Dragon „ Endurance”.
Lot przebiegł pomyślnie i po kilkunastu minutach górny stopień Falcona wypuścił kapsułę z załogą na wstępnej orbicie okołoziemskiej. Dolny stopień rakiety powrócił na Ziemię, lądując o własnym napędzie na wyznaczonym miejscu na wybrzeżu kosmodromu.
Teraz astronauci synchronizują się ze stacją. Po serii manewrów 15 marca przed północą czasu EST Crew Dragon powinien autonomicznie zadokować do portu w module Harmony w amerykańskiej części ISS.
Załoga misji Crew-10. Od lewej: Pieskow, Ayers, McClain i Onishi. Źródło: NASA/Bill Stafford/Helen Arase Vargas.
Załogę Crew-10 tworzą:
Anne McClain (USA, dowódca). Pułkownik Armii USA, inżynier mechaniczny i lotniczy z prestiżowego wojskowego West Point, z dwoma tytułami magistra z inżynierii kosmicznej oraz stosunków międzynarodowych. Jest doświadczonym pilotem wojskowym z wylatanymi 2000 godzin na 20 różnych typach statków powietrznych. Brała udział w operacjach wojskowych w Iraku. Astronautką NASA została w 2013 r. To jej druga podróż na ISS; wcześniej spędziła 204 dni na orbicie podczas Ekspedycji 58/59, wykonując w jej trakcie dwa spacery kosmiczne.
Nichole Ayers (USA, pilot misji). Major Sił Powietrznych USA. Ukończyła Akademię Sił Powietrznych z tytułem licencjackim z matematyki. Obroniła tytuł magistra z matematyki stosowanej na Uniwersytecie Rice. W karierze wojskowej ma ponad 1400 godzin nalotu na samolotach T-38 i F-22 Raptor. Brała udział w działaniach bojowych w Iraku i Syrii . Na astronautkę NASA została wybrana w 2021 roku. Jest to jej debiut.
Takuya Onishi (Japonia, specjalista misji). Były pilot komercyjny. Uzyskał tytuł inżyniera w dziedzinie aeronautyki i astronautyki na Uniwersytecie Tokijskim. W 1998 roku dołączył do linii lotniczych All Nippon Airways (ANA), gdzie pracował jako drugi pilot na samolotach Boeing 767, wylatując ponad 3700 godzin. Został wybrany do korpusu astronautów Japońskiej Agencji Kosmicznej (JAXA) w 2009 roku. Jest to jego drugi lot na stację ISS. Pierwszy odbył w 2016 r., będąc na orbicie przez 113 dni w ramach Ekspedycji 48/49. Obecnie jako astronauta od 2020 roku piastuje stanowisko dyrektora lotów JAXA i zajmuje się obsługą i zarządzaniem japońskim modułem Kibo.
Kiriłł Pieskow (Rosja, Specjalista Misji). Uzyskał tytuł inżyniera w dziedzinie eksploatacji statków powietrznych na Instytucie Lotnictwa Cywilnego w Uljanowsku. Pracował jako drugi pilot na samolotach Boeing 757 i 767 dla linii lotniczych. Został wybrany na astronautę rosyjskiego Roskosmosu w 2018 roku To jego pierwsza kosmiczna podróż.
Podsumowanie
Lot Crew-10 to już 11. misja załogowa przeprowadzona przez firmę SpaceX w ramach kontraktu na rotację załóg dla Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Czworo astronautów, którzy polecieli na stację zastąpią dwie załogi: przebywającą już ponad 9 miesięcy załogę testowego lotu statku Boeing Starliner (Butch Wilmore i Suni Williams) oraz wyjątkowo małą załogę misji Crew-9 czyli Nicka Hague i Aleksandra Gorbunowa. Tak mały skład Crew-9 (zamiast typowych 4 astronautów) wiąże się z tym, że Butch i Suni nie mogli wrócić w statku Boeinga i musiało się dla nich znaleźć miejsce w kapsule misji Crew-9, która przyleciała do stacji później.
Boeing podobnie jak SpaceX ma realizować misje rotacyjne dla NASA. SpaceX wykonuje je już od 2020 r., a Boeing niestety wciąż targany jest problemami i komercyjny kontrakt na misje załogowe z NASA nie został jeszcze rozpoczęty.
Podczas swojego 6-miesięcznego pobytu na ISS, astronauci misji Crew-10 przeprowadzą różnorodne badania naukowe i demonstracje technologiczne. Eksperymenty obejmują m.in. testy palności materiałów w celu udoskonalenia przyszłych projektów statków kosmicznych, testowanie zapasowego rozwiązania nawigacji księżycowej studiowanie fizjologicznych i psychologicznych zmian w ludzkim organizmie podczas przyszłych misji w głębokim kosmosie czy mnóstwo badań biomedycznych (poprawa wykrywania wirusów, produkcja leków) oraz eksperymenty z zakresu materiałoznawstwa i fizyki.
Opracowanie: Rafał Grabiański
Na podstawie: NASA/SpaceX
Na zdjęciu tytułowym: Rakieta Falcon 9 startująca z misji Crew-10. Źródło: NASA/SpaceX.
