Astronomowie odkryli pierwszą planetę podobną do Jowisza bez chmur i mgły w obserwowalnej atmosferze. Odkrycia zostały opublikowane w styczniu 2021 r. w Astrophysical Journal Letters.
Nazwany WASP-62b, gazowy olbrzym został po raz pierwszy odkryty w 2012 roku w badaniu Wide Angle Search for Planets (WASP). Jednak atmosfera egzoplanety nigdy nie była badana.
Znana jako „gorący Jowisz”, WASP-62b znajduje się w odległości 575 lat świetlnych od nas a jej masa stanowi około połowy masy Jowisza. Jednak w przeciwieństwie do naszego gazowego olbrzyma, któremu okrążenie Słońca zajmuje prawie 12 lat, WASP-62b potrzebuje na okrążenie swojej gwiazdy zaledwie 4,5 dnia. Tak duża bliskość gwiazdy sprawia, że planeta jest niezwykle gorąca, stąd nazwa „gorący Jowisz”.
Wykorzystując Kosmiczny Teleskop Hubble’a Munazza Alam z Center for Astrophysics, która prowadziła badanie, zarejestrowała dane i obserwacje planety za pomocą spektroskopii, badania promieniowania elektromagnetycznego w celu wykrycia pierwiastków chemicznych. Alam specjalnie monitorowała WASP-62b, gdy ta trzykrotnie przemknęła przed tarczą swojej gwiazdy, wykorzystując obserwacje w świetle widzialnym, które mogą wykryć obecność sodu i potasu w atmosferze planety.
Chociaż nie było dowodów na obecność potasu, obecność sodu była uderzająco wyraźna. Zespół był w stanie wyświetlić pełne linie absorpcji sodu w swoich danych. Jak wyjaśnia Alam, chmury lub mgła w atmosferze przesłaniałyby pełną sygnaturę sodu a astronomowie zwykle mogą dostrzec jedynie niewielkie ślady jego obecności. To wg Alam koronny dowód na to, że atmosfera egzoplanety jest czysta.
Wolne od chmur planety są niezwykle rzadkie. Astronomowie szacują, zgodnie z najnowszymi badaniami, że mniej niż 7% egzoplanet ma czyste atmosfery. Pierwszą taką planetą, i jedyną oprócz wspominanej tutaj, jest odkryta w 2018 roku WASP-96b (pisaliśmy o niej na naszym portalu), sklasyfikowana jako gorący Saturn.
Astronomowie uważają, że badanie planet z bezchmurną atmosferą może skutkować lepszym zrozumieniem sposobu, w jaki powstały. Ich rzadkość sugeruje, że dzieje się coś innego lub że uformowały się one w sposób inny niż większość planet – mówi Alam. Czyste atmosfery ułatwiają również badanie składu chemicznego planet, co może pomóc określić, z czego zbudowana jest planeta.
Zespół ma nadzieję, że wraz z wystrzeleniem pod koniec bieżącego roku Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba będą mieli nowe możliwości badania i lepszego zrozumienia WASP-62b. Ulepszone technologie teleskopu, takie jak wyższa rozdzielczość i lepsza precyzja, powinny pomóc im zbadać atmosferę jeszcze dokładniej w celu poszukiwania obecności większej liczby pierwiastków, takich jak krzem.
Opracowanie:
Agnieszka Nowak
Więcej informacji:
Astronomers Discover First Cloudless, Jupiter-Like Planet
Bezchmurne niebo planety pozasłonecznej
Źródło: CfA
Na ilustracji: Wizja artystyczna gorącego Jowisza WASP-62b. Źródło: Center for Astrophysics | Harvard & Smithsonian
