Naukowcy z CfA ogłosili dzisiaj wykrycie J2322+0509, rozdzielonego układu podwójnego białych karłów, w którym gwiazdy mają jądra helowe i krótki okres orbitalny. Układ jest zapewne źródłem fal grawitacyjnych i będzie mógł posłużyć do przetestowania możliwości przyszłego detektora fal grawitacyjnych LISA.
Teorie przewidują istnienie wielu układów podwójnych białych karłów z jądrami helowymi. To odkrycie stanowi oparcie dla tych modeli i do przeprowadzenia przyszłych eksperymentów, tak aby astronomowie mogli znaleźć więcej takich gwiazd i ustalić ich prawdziwą liczbę.
Odkrywcy układu sugerują, aby wspomniana gwiazda została wykorzystana do weryfikacji możliwości kosmicznego laboratorium fal grawitacyjnych LISA (Laser Interferometer Space Antenna), którego uruchomienie planowane jest na rok 2034.
Na początku okazało się, że J2322+0509 stanowi wyzwanie dla badaczy. Doktor Warren Brown, astronom CfA i główny autor pracy opisującej odkrycie, stwierdził, że badania optyczne krzywej zmian jasności nie przyniosły żadnego rezultatu. Układ podwójny J2322+0509 nie wykazywał zmian w krzywej jasności. Jednak dodatkowe badania spektroskopowe pokazały jego ruch orbitalny.
Stwierdziliśmy, że najtrudniejsze do wykrycia układy podwójne mogą być w rzeczywistości najsilniejszymi źródłami fal grawitacyjnych. Ten układ podwójny trudno było zaobserwować, ponieważ jest zwrócony do nas przodem, a nie krawędzią. Co ciekawe, fale grawitacyjne z układów podwójnych o takiej konfiguracji są 2,5 razy silniejsze niż gdyby były zorientowane krawędzią, jak układ podwójny zaćmieniowy – powiedział Brown
Para gwiazd zorganizowała także kolejną niespodziankę dla badaczy. Jej okres orbitalny wynosi nieco ponad 20 minut, co jest trzecim najkrótszym okresem ze wszystkich znanych układów podwójnych rozdzielonych. Ten układ znajduje się na skraju gwiazd o krótkich okresach orbitalnych, a na dodatek orbita składników „zanika”. Emitowane fale grawitacyjne powodują, że para traci energię i za 6–7 milionów lat połączy się w jednego, bardziej masywnego białego karła.
Opracowanie: Agnieszka Nowak
Więcej:
Astronomers Detect First Double Helium-Core White Dwarf Gravitational Wave Source
Źródło: CfA
