W Drodze Mlecznej znajduje się 8292 niedawno odkrytych strumieni gwiazd – wszystkie noszą nazwę Theia. Ale Theia 456 jest wyjątkowy.
Strumień gwiazd jest rzadką liniową grupą – ale nie gromadą – gwiazd. Po połączeniu wielu zestawów danych zarejestrowanych przez teleskop kosmiczny Gaia zespół astrofizyków odkrył, że wszystkie 468 gwiazd w Theia 456 narodziło się w tym czasie i poruszają się po niebie w tym samym kierunku.
Większość gromad gwiazd powstaje razem. To, co jest ekscytujące w Theia 456 to fakt, że nie jest to mała grupka gwiazd. Jest długa i rozciągnięta. W pobliżu jest niewiele strumieni, młodych i tak rozproszonych – powiedział Jeff Andrews, astrofizyk z Northwestern University i członek zespołu.
Chociaż naukowcy od dawna wiedzą, że gwiazdy tworzą się w grupach, większość znanych gromad ma kształt kulisty. Dopiero niedawno astrofizycy zaczęli znajdować nowe wzory na niebie. Uważają, że długie sznurki gwiazd były kiedyś ciasnymi gromadami, stopniowo rozdzieranymi i rozciąganymi przez siły pływowe.
Rozciągająca się na prawie 500 lat świetlnych Theia 456 jest jednym z ukrytych strumieni. Ponieważ znajduje się w płaszczyźnie Drogi Mlecznej, łatwo można go zgubić na tle Galaktyki złożonej z 400 mld gwiazd. Większość strumieni gwiazd jest znajdowanych gdzie indziej we Wszechświecie – przez teleskopy skierowane z dala od Drogi Mlecznej.
Identyfikacja i badanie tych struktur jest wyzwaniem dla analityki danych. Algorytmy sztucznej inteligencji przeczesywały ogromne zbiory danych gwiazd, aby znaleźć te struktury. Potem Andrews opracował algorytmy do porównania tych danych z istniejącymi wcześniej katalogami udokumentowanych obfitości żelaza w gwiazdach.
Andrews wraz z zespołem odkryli, że 468 gwiazd w Theia 456 miało podobną obfitość żelaza, co oznacza, że – 100 mln lat temu – gwiazdy prawdopodobnie uformowały się razem. Po dodaniu kolejnych dowodów do tego odkrycia naukowcy przeanalizowali zestaw danych krzywych blasku, który rejestruje zmiany jasności gwiazd w czasie.
Można to wykorzystać do zmierzenia prędkości wirowania gwiazd. Gwiazdy w tym samym wieku powinny wykazywać wyraźny wzór pod względem szybkości wirowania – powiedział Marcelem Agüerosem, współautor pracy.
Dzięki danym z TESS oraz z Zwicky Transient Facility – obydwa urządzenia wygenerowały krzywe zmian blasku gwiazd Theia 456 – Andrew i jego koledzy byli w stanie określić, że gwiazdy w strumieniu mają wspólny wiek a także, że poruszają się razem w tym samym kierunku.
Opracowanie:
Agnieszka Nowak
Więcej informacji:
String of stars in Milky Way are related
Źródło: Northwestern University
Na ilustracji: Wizja artystyczna przedstawiająca ogólne strumienie gwiazd w Drodze Mlecznej. Źródło: NASA/JPL-Caltech/R. Hurt, SSC & Caltech
