Przejdź do treści

Chaotyczny obrót księżyców Plutona dookoła osi

Dwaj amerykańscy naukowcy zgromadzili wszystkie dostępne dane obserwacyjne z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a i komputerowo przeanalizowali ruch księżyców Plutona. Uzyskane wyniki sugerują chaotyczną rotację przynajmniej dwóch małych księżyców. Wyniki ukazały się w czasopiśmie „Nature”.

W Układzie Słonecznym swojego rodzaju normą jest sytuacja taka jak w przypadku ziemskiego Księżyca. Jest on zwrócony stale tą samą stroną do swojej planety - okres rotacji jest zgodny z okresem obiegu. Tak samo jest w przypadku prawie wszystkich księżyców w naszym układzie planetarnym. Okazało się jednak, że Pluton, a właściwie jego księżyce, są wyjątkiem od tej reguły.

Wyniki badań wskazują, że dwa z małych księżyców: Nix i Hydra, mają chaotyczną rotację. Nie są więc stale zwrócone tą samą stroną do Plutona, tylko każdego dnia widzielibyśmy z powierzchni Plutona inny widok tarcz księżyców. Jeszcze dziwniej byłoby na powierzchni księżyców, bo każdy następny dzień miałby inną długość.

Na chaotyczność Nixa i Hydry badacze natrafili gdy analizowali obserwowaną zmienność jasności tych obiektów. Na zdjęciach z Teleskopu Hubble’a lat od 2005 do 2012 jasność zmieniała się nieprzewidywalnie, zamiast zachowywać się zgodnie z regularnym cyklem. O podobną cechę podejrzewane są także dwa kolejne małe satelity: Kerberos i Styx, ale w ich przypadku dla potwierdzenia potrzeba większej ilości obserwacji.

Jaka jest przyczyna chaotycznego ruchu małych księżyców Plutona? Naukowcy uważają, że jest to efekt podwójności Plutona. Największy księżyc tej planety karłowatej - Charon - ma średnicę przekraczającą połowę średnicy Plutona. Przez to na małe księżyce działają siły od dwóch dużych obiektów, które na dodatek same krążą wokół wspólnego środka masy, a więc siły nieustannie się zmieniają.

Mark R. Showalter (SETI Institute) oraz Doug Hamilton (University of Maryland), którzy prowadzili badania, znaleźli też jeszcze jedną cechę księżyców Plutona. Nix, Styx i Hydra znajdują się w rezonansie orbitalnym. Gdy Nix wykonuje jeden obieg wokół Plutona, w tym czasie Styx pokonuje dwa okrążenia, a Hydra aż trzy.

Planeta karłowata Pluton ma pięć znanych księżyców. Są to Charon odkryty w 1978 roku, Nix i Hydra (2005 r.), Kerberos (2011 r.) i Styx (2012 r.).

Więcej informacji:

Źródło: NASA /  Nature / Spacetelescope.org

Na ilustracji:
Ilustracje z symulacji komputerowej obliczającej chaotyczna rotację małego księżyca Plutona o nazwie Nix. Źródło: NASA, ESA, M. Showalter (SETI Inst.), G. Bacon (STScI).



Reklama