W ramach trwających prac nad składem atmosfery i jakością powietrza na całym świecie, naukowcy z Serwisu Monitorowania Atmosfery Copernicus przyglądają się następstwom erupcji wulkanu Cumbre Vieja na La Palma na Wyspach Kanaryjskich. Erupcja spowodowała powstanie dużych smug dwutlenku siarki przemieszczających się przez Afrykę Północną, Europę, a także przez Atlantyk na Karaiby.
Od momentu pierwszej erupcji wulkanu Cumbre Vieja na hiszpańskiej wyspie La Palmie z 19 września 2021 roku grupa specjalistów wnikliwie przygląda się transportowi dużych chmur dwutlenku siarki (SO2) na tysiące kilometrów. Wulkan ten wybuchł po raz pierwszy od 50 lat, powodując rozległe zniszczenia poprzez strumienie lawy. Co ważniejsze, wykazuje niewielkie oznaki słabnięcia po prawie miesiącu.
Program CAMS wdrażany przez Europejskie Centrum Średnioterminowych Prognoz Pogodowych na zlecenie Komisji Europejskiej przy wsparciu finansowym UE stale monitoruje jakość powietrza na całym świecie, dostarczając użytkownikom danych dotyczących składu atmosferycznego i prognoz na najbliższe dni. Wykorzystując dane z obserwacji satelitarnych, CAMS może ocenić wiele aspektów globalnej jakości powietrza, w tym wpływ zjawisk naturalnych, takich jak erupcje wulkanów, pożary i pył pustynny. Połączenie danych obserwacyjnych ze szczegółowym modelem ziemskiej atmosfery pozwala przewidywać skład atmosfery nawet z 5-dniowym wyprzedzeniem.
Od czasu pierwszej erupcji Cumbre Vieja we wrześniu, naukowcy CAMS monitorowali transport i ewolucję chemiczną dwutlenku siarki emitowanego przez wulkan w trakcie jego drogi przez Afrykę Północną, Europę i Atlantyk. Chociaż prognozy mogą pokazywać SO2 w atmosferze, nie wykorzystują one ani nie dostarczają informacji o popiele wulkanicznym, za co odpowiedzialne są z kolei Centra Doradcze ds. Popiołów Wulkanicznych (VAAC).
Na ilustracji: CAMS Prognoza całkowitej kolumny dwutlenku siarki dla zainicjowana o 00 UTC w dniu 19 października i ważna do 12 UTC. Prognozy CAMS opierają się na obserwacjach satelitarnych całkowitych kolumn SO2 (tj. liczby cząsteczek SO2 na jednostkę powierzchni w kolumnie od powierzchni do wierzchołka atmosfery). Źródło: Usługa Monitorowania Atmosfery Copernicus/ECMWF
Wiemy już, że po pierwszym wybuchu smugi dwutlenku siarki podróżowały głównie po północnej Afryce i krajach południowej Europy, w tym Hiszpanii i Portugalii, ostatecznie docierając do północnej i zachodniej Europy, w tym Polski. Jednak na początku października zmienił się kierunek wiatru. CAMS wyśledził smugi SO2 transportowane na około 5000 kilometrów, docierając tym samym do Karaibów.
Wulkan Cumbre Vieja nieustannie wybucha już od ponad miesiąca, wywierając daleko idący wpływ na skład atmosfery, a także lokalne zniszczenia spowodowane przez przepływ lawy. W CAMS monitorujemy jakość powietrza na całym świecie, aby dostarczać informacji pozwalających lepiej zrozumieć skutki naturalnie występujących zdarzeń, takich jak to, w różnych skalach. Nasz monitoring tego zdarzenia zależy od dostępności obserwacji satelitarnych SO2 i założeń wstępnych wejścia na trajektorię na wysokości około 5 km, co w tym przypadku wydaje się uzasadnione w uchwyceniu dalekosiężnego transportu smugi w całej Europie, jak i na Karaibach. Kiedy chmura SO2 znajduje się na tej wysokości, jak pierwotnie obserwowano nad Europą, ryzyko obniżenia jakości powietrza jest bardzo małe. Jednak, gdy śledziliśmy smugę 5000 km przemieszczającą się w kierunku Karaibów, zaobserwowaliśmy spadek jakości powietrza związany z konwersją SO2 w aerozol siarczanowy, co odpowiadało również przybyciu pyłu z Sahary. Podczas gdy erupcja wulkanu jest zjawiskiem naturalnym, ważne jest, abyśmy monitorowali wysokość, transport i drogę dwutlenku siarki, aby zrozumieć potencjalny wpływ na jakość powietrza za wiatrem wulkanu – komentuje Mark Parrington, naukowiec w ECMWF Copernicus Atmosphere Monitoring Service.
Codzienne prognozy CAMS przewidują, że opary dwutlenku siarki wrócą do północnej i zachodniej Europy do połowy października.
Czytaj więcej:
- Prognozy CAMS dla całkowitej kolumny dwutlenku siarki
- Prognozy CAMS dotyczące dwutlenku siarki na powierzchni
- Wizualizacja (Windy.com) przewidywanego transportu dwutlenku siarki z wulkanu Cumbre Vieja
- Więcej informacji na temat wyzwań w modelowaniu erupcji wulkanicznych
Źródło: Copernicus
Opracowanie: Elżbieta Kuligowska
Na zdjęciu: Erupcja wulkanu na La Palma we wrześniu 2021. Źródło: