Przejdź do treści

Curiosity ogląda dowody na istnienie jezior i rzek w historii Marsa

krater Gale na Marsie
Nowe badania zespołu misji Mars Science Laboratory/Curiosity potwierdziły, że miliardy lat temu na Marie panowały warunki umożliwiające utrzymywanie wody w jeziorach przez długie okresy czasu.

Na podstawie danych zgromadzonych przez łazik Curiosity zespół stwierdził, że dawno temu woda wspomagała nanoszenie osadów w kraterze Gale, w którym ponad trzy lata temu wylądował łazik Curiosity. Osady nakładały się warstwowo, tworząc podstawę Mount Sharp – góry wyrastającej ze środka krateru.

„Obserwacje łazika sugerują, że w okresie między 3,8 a 3,3 miliarda lat temu na powierzchni Marsa istniały długowieczne strumienie i jeziora, które przenosiły osady stopniowo tworzące dolne warstwy Mount Sharp” – stwierdził Ashwin Vasavada, główny naukowiec Mars Science Laboratory z JPL w Pasadenie, współautor nowego artykułu w czasopiśmie Science, który zostanie opublikowany jutro, tj. 9 października 2015 r.

Odkrycia opierają się na wcześniejszych pracach, które sugerowały istnienie jezior na wczesnym Marsie oraz uzupełniają obraz wilgotnego Marsa – zarówno w przeszłości, jak i teraz. W ubiegłym miesiącu naukowcy z NASA potwierdzili, że na Marsie również teraz istnieje woda w stanie ciekłym.

„Nasza wiedza o występowaniu wody na Marsie jest stale poddawana ciężkim testom” – powiedział Michael Meyer, główny naukowiec programu Mars Exploration Program. „Powszechnie wiadomo, że Mars sprzed kilku miliardów lat dużo bardziej przypominał Ziemię. Wyzwaniem jest jednak zrozumienie, w jaki sposób Mars mógł być tak podobny do Ziemi i co się z nim później stało”.

Zanim łazik Curiosity wylądował na Marsie w 2012 roku, naukowcy podejrzewali, że krater Gale jest wypełniony warstwami osadów. Niektóre hipotezy mówiły o tym, że osady są nawianym pyłem i piaskiem z pobliskich rejonów. Inne skłaniały się ku teorii, że warstwy osadów powstały w dawno już nieistniejących jeziorach.

Najnowsze wyniki badań przeprowadzonych przez łazik Curiosity wskazują, że to „wilgotny" scenariusz był tym prawidłowym w niższych warstwach góry Mount Sharp. W oparciu o nowe analizy co najmniej dolne warstwy góry powstały przy współdziałaniu dawnych rzek i jezior w okresie niecałych 500 milionów lat.

„Podczas trawersowania krateru Gale zauważyliśmy struktury geologiczne świadczące o szybko płynących strumieniach oraz miejsca, w których strumienie prawdopodobnie wpadały do zbiorników wody stojącej" – powiedział Vasavada. „Przewidywaliśmy, że zbliżając się do Mount Sharp powinniśmy widzieć odłożone przez wodę drobnoziarniste skały. Teraz, gdy tam dotarliśmy, obserwujemy warstwowe mułowce, które wyglądają jak osady jeziorne”.

Mułowiec wskazuje na obecność zbiorników wody stojącej w formie jezior, które istniały przez dłuższe okresy, stale powiększając się i kurcząc przez setki milionów lat. Jeziora te umożliwiły nanoszenie osadów i z czasem stworzenie dolnych warstw góry.

„Paradoksalnie tam, gdzie teraz znajduje się góra, kiedyś była niecka, która była często wypełniona wodą” – stwierdził John Grotzinger, były główny naukowiec Mars Science Laboratory z Caltech w Pasadenie oraz główny autor nowego raportu. Co więcej, całkowita grubość depozytów w kraterze Gale, która wskazuje na interakcję z wodą może rozciągać się nawet na 800 metrów ponad dno krateru.

Powyżej wysokości 800 metrów na górze Mount Sharp nie widać już uwodnionych warstw.

Pozostaje zatem kwestia pierwotnego źródła wody, która naniosła osady do wnętrza krateru. Aby woda w stanie ciekłym istniała na powierzchni Marsa, Mars musiał w przeszłości charakteryzować się gęstszą atmosferą i cieplejszym klimatem niż to przewiduje teoria.

Pewna część wody mogła być dostarczona do jezior w opadach śniegu i deszczu na wyżynach krawędzi krateru Gale. Niektórzy sugerują, że na równinach na północ od krateru istniał ocean wody, jednak to nie tłumaczy, w jaki sposób woda pozostała w stanie ciekłym przez dłuższy okres na powierzchni.

„Zawsze wydawało nam się, że Mars jest stosunkowo ‘prostą’ planetą” – dodał Grotzinger. „Kiedyś uważaliśmy, że Ziemia także jest ‘prosta'. Lecz im dłużej badamy oba te globy, tym więcej pojawia się pytań i tym dobitniej uzmysławiamy sobie złożoność, którą obserwujemy na Marsie”.

Źródło: Whitney Clavin / JPL

Reklama