Wraz z końcem sierpnia w scenerii Gór Świętokrzyskich rozpocznie się dziewiąta już edycja Delta Optical AstroShow. W tym roku za kwaterę główną zlotu będzie służył wyjątkowy obiekt – ulokowane we wnętrzu nieczynnego kamieniołomu Europejskie Centrum Edukacji Geologicznej we wsi Korzecko w gminie Chęciny. To nowoczesny ośrodek naukowo-badawczy wkomponowany w krajobraz rodem z filmu sci-fi. To idealna baza tegorocznego Delta Optical AstroShow.
Uczestnicy zlotu będą mogli korzystać także z innych uroków tegorocznej lokalizacji. Nieopodal kamieniołomu znajduje się Zamek Królewski w Chęcinach, który został wzniesiony na grzbiecie skalistego wzgórza (367 m n.p.m.) na przełomie XIII i XIV wieku. Bywali tu m.in. Władysław Łokietek, Kazimierz Wielki czy królowa Bona. Do dziś zachował się pełen obwód zewnętrznych murów obronnych, dwie wieże (w tym jedna z punktem widokowym), fundamenty budynków mieszkalnych oraz dominujące nad okolicą potężne baszty. Według legend w lochach zamku znajdują się jeszcze skarby pozostawione w pośpiechu przez królową Bonę, a na wzgórzach wieczorną porą pojawia się cwałujący na czarnym koniu rycerz. Wspomnieć warto również współczesną ciekawostkę dotyczącą chęcińskiego zamku – w latach sześćdziesiątych w jego okolicach kręcono „Pana Wołodyjowskiego” w reżyserii Jerzego Hoffmana.
Natomiast w pobliskim Podzamczu mieści się Centrum Nauki Leonarda Da Vinci, gdzie będzie można się wybrać w przerwie wypełnionego atrakcjami programu Delta Optical AstroShow. Ponadto czas oczekiwania na zajęcia praktyczne pod nocnym niebem umilą uczestnikom pokazy w Mobilnym Planetarium Cyfrowym. Dla najmłodszych został przygotowany Klub Młodego Przyrodnika, w ramach którego odbędą się zajęcia z entomologii, biologii i przyrody. Czekają na nich poszukiwanie interesujących okazów, obserwacje mikroskopowe i ciekawe eksperymenty naukowe.
Na „atrakcje nie z tej Ziemi” trzeba będzie poczekać aż do zmroku. Organizatorzy oddadzą do dyspozycji zlotowiczów fantastyczne teleskopy, w tym ogromny Sky-Watcher Dobson 20'' SynScan Go-To. Do dyspozycji obserwatorów będą dwie noce – z piątku na sobotę oraz z soboty na niedzielę.
Co będzie można obserwować?
Na wieczornym niebie królować będą dwie największe planety Układu Słonecznego – Jowisz i Saturn. Obiekty te znajdą się dość nisko i choć prawdopodobnie nie uzyskamy w pełni stabilnego obrazu, będą one dobrze widoczne tuż po zachodzie Słońca.
Jowisz, znajdujący się na pograniczu Skorpiona i Wężownika, będzie widoczny jako obiekt o jasności –2,2 magnitudo, a jego kątowa średnica wyniesie 39 sekund kątowych. Na lewo od Jowisza, w gwiazdozbiorze Strzelca, znajdziemy Saturna. Planeta ta, przy jasności 0,3 magnitudo, również będzie się wyróżniać w tej okolicy nieba. Piękne pierścienie, których dłuższa półoś będzie mniej więcej porównywalna rozmiarami z tarczą jowiszową na pewno wzbudzi zachwyt uczestników AstroShow. W tym roku warunki do obserwacji pierścieni Saturna będą wyjątkowo korzystne – pierścienie ustawione pod dużym kątem będą widoczne niemal w całości. Są to także idealne warunki do podziwiania słynnej przerwy Cassiniego.
Po zachodzie Saturna oczom obserwatorów ukażą się odległe gazowe olbrzymy – Uran i Neptun. Neptun widoczny będzie przez całą noc w gwiazdozbiorze Wodnika jako obiekt o jasności 7,8 magnitudo. Zarówno jasność, jak i znikomy rozmiar tarczy (zaledwie 2.3'') sprawią, że do obserwacji Neptuna wykorzystamy większe instrumenty – te o aperturze co najmniej 10 cali. Znacznie jaśniejszy i wyraźnie większy kątowo będzie Uran, widoczny w południowej części gwiazdozbioru Barana, w pobliżu głowy Wieloryba. Uran w idealnych warunkach może być dostrzeżony gołym okiem, choć wymaga to sporego wysiłku. Przez teleskop bez kłopotu ujrzymy jednak zielonkawą tarczę tej planety.
Bezksiężycowe noce sprawią natomiast, że głównymi tematami obserwacji będą dalekie mgławice, gromady i galaktyki. Widziane przez teleskopy o średnicy przynajmniej kilkunastu cali prezentują się całkiem okazale. W pierwszej połowie nocy na szczególną uwagę zasługują gromady kuliste M13 i M92 w Herkulesie, M3 w Psach Gończych oraz M5 w Wężu. Jeśli zaś chodzi o gromady otwarte, to wielkie ich bogactwo znajdziemy w pobliżu Drogi Mlecznej. Na szczególną uwagę zasługuje tu gromada M11 w gwiazdozbiorze Tarczy.
Niebo letnie oferuje też liczne mgławice planetarne – tu każdy wskaże słynne mgławice M57 w Lutni i M27 w Lisku, a w zasięgu bardziej okazałych teleskopów na montażu Dobsona znajdą się też liczne bardziej egzotyczne i mniej znane obiekty tego typu. Dzięki filtrom mgławicowym typu OIII odnajdziemy rozległe mgławice emisyjne w gwiazdozbiorze Łabędzia – tu najbardziej interesującym obiektem jest słynna mgławica Veil.
Około północy w korzystnym położeniu do obserwacji znajdą się obiekty typowe dla nieba jesiennego. Galaktyka M31 przy swoich wielkich rozmiarach i jasności może być dostrzeżona nawet gołym okiem, a każdy teleskop czy nawet lornetka da nieco inny obraz tego pięknego obiektu. Inną znaną galaktyką, na którą należy zwrócić uwagę, to znajdująca się w gwiazdozbiorze Trójkąta galaktyka spiralna M33. Ponadto na niebie podziwiać wręcz trzeba gromadę kulistą M15 w Pegazie oraz gromady otwarte Ha i Chi w gwiazdozbiorze Perseusza.
Nocne niebo ożywiać będą przelatujące od czasu do czasu meteory. Większość z nich to meteory sporadyczne przybywające do nas z różnych stron Układu Słonecznego, natomiast jeśli od czasu do czasu zauważymy bardzo szybkie zjawisko nadlatujące od strony gwiazdozbioru Woźnicy, to będzie to meteor z roju Aurygidów, który ma swoje maksimum 1 września.
W trakcie zlotu odbędą się warsztaty astronomiczne na dwóch poziomach zaawansowania. Uczestnicy grupy Astronomia Początkująca dowiedzą się, jak dokonać właściwego wyboru pierwszego teleskopu w zależności od miejsca obserwacji, rozmiaru, czy konstrukcji optycznej, oraz jakie dodatkowe akcesoria należy dobrać, aby uzyskać 100% satysfakcji z obserwacji. Nie zabraknie warsztatów ze składania teleskopu oraz jego orientowania względem szerokości geograficznej i kierunków świata. Praktyczna część zajęć obejmie podstawy astrofotografii amatorskiej przy wykorzystaniu teleskopów z napędami oraz bez napędów.
Natomiast zajęcia grupy Astronomia Zaawansowana koncentrować się będą na astrofotografii – będą to wykłady oraz zajęcia praktyczne z wykorzystaniem aparatów fotograficznych typu lustrzanka oraz montaży astrofoto Star Adventurer. W programie przewidziano także naukę obróbki graficznej zebranego materiału fotograficznego.
Goście zlotu
Wśród gości tegorocznej edycji Delta Optical AstroShow należy wymienić prof. Leszka Czechowskiego – geofizyka i popularyzatora nauki z Uniwersytetu Warszawskiego, który wygłosi wykład inauguracyjny. Profesor w swojej pracy naukowej łączy geologię z astronomią, badając procesy geofizyczne na ciałach Układu Słonecznego.
Kolejna odsłona Delta Optical AstroShow nie mogła by się odbyć bez najstarszego polskiego czasopisma astronomicznego. „Urania – Postępy Astronomii” po raz kolejny została patronem medialnym zlotu. Gościem wydarzenia będzie redaktor naczelny tego pisma, prof. Maciej Mikołajewski, popularyzator astronomii i przyjaciel wszystkich, którzy kochają astronomię.
Pozostali goście to Robert Szaj – dyrektor generalny Fundacji Nicolaus Copernicus; Piotr Duczmal – popularyzator nauki, prowadzący Centrum Wiedzy i Nowych Technologii im. Jana Pawła II; Michał Ostaszewski – fotograf i astronom-amator; Kuba Jurkowski – fotograf i astronom-amator, prowadzący portal „Light at Night”, inicjator akcji Noc Wieżowców; Radosław Staniszewski – doktorant Wydziału Geologii Uniwersytetu Warszawskiego, popularyzator nauki, miłośnik astronomii, fotografii i podróży; dr Marcin Cikała – astronom z zamiłowania i z wykształcenia, kierownik Obserwatorium Astronomicznego im. T. Banachiewicza na górze Lubomir w Węglówce.
Więcej o gościach tegorocznego zlotu oraz program IX Delta Optical AstroShow pod linkiem.
Patronat Honorowy nad tegoroczną edycją Delta Optical AstroShow 2019 objęli: Marszałek Województwa Świętokrzyskiego Andrzej Bętkowski oraz Burmistrz Gminy i Miasta Chęciny Robert Jaworski.
Patronat medialny nad imprezą sprawuje czasopismo „Urania – Postępy Astronomii”.
Partnerami technologicznymi wydarzenia są firmy BEiKS Machulski, Sigma ProCentrum oraz Cannon.
Źródło: AstroShow.DeltaOptical.pl
Opracowanie: Paweł Z. Grochowalski
