Czarne chmury zbierają się nad stacją kosmiczną Gateway, czy przywiezieniem próbek z Marsa na Ziemię. Wiele projektów NASA zostanie zredukowanych lub zamkniętych. Budżet agencji kosmicznej ma spaść o 6 miliardów dolarów, czyli o 24 procent.
2 maja Biały Dom ogłosił propozycję budżetu na rok fiskalny 2026. Obejmuje ona szereg cięć w wydatkach, w tym dotyczących badań kosmosu (budżet NASA). Ironicznie, zostało to ogłoszone w Narodowy Dzień Kosmosu, który w USA jest obchodzony w pierwszy piątek maja, w tym roku przypadający właśnie 2 maja.
Budżet NASA ma zostać zmniejszony z 24,8 miliarda dolarów w roku 2025 do 18,8 miliarda dolarów w roku 2026. Jest to spadek o 6 miliardów dolarów, czyli o 24,3 procent. Tymczasem sama NASA liczyła na zwiększenie budżetu ze względu na powrót programów wstrzymanych przy cięciach budżetowych w 2024 roku.
Najwięcej stracą działy naukowe dotyczące kosmosu oraz badań Ziemi (szczególnie monitorowanie klimatu). Z kolei zyska program lotów załogowych. Wydaje się, że nowe władze USA priorytetowo stawiają na to, aby powrócić na Księżyc z załogowym lądowaniem szybciej niż wylądują tam Chiny. Z najbardziej spektakularnych misji, zamknięty ma być projekt Mars Sample Return, czyli dostarczenie na Ziemię próbek z Marsa zebranych przez łazik Perseverance. Zagrożona jest też przyszłość projektu budowy stacji kosmicznej Gateway na orbicie wokół Księżyca (pierwszy moduł miał być wystrzelony w 2027 roku). Czarne chmury zbierają się także nad rakietą Space Launch System oraz kapsułą Orion.
We wstępie artykułu w "The New York Times", opisującym plany cięć w NASA, wskazano: W proponowanym przez prezydenta Trumpa budżecie, Narodowa Agencja Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej stanie się głównie Narodową Agencją Księżyca i Marsa, z prawie wyłącznym nastawieniem skupionym na dotarciu astronautów w te dwa miejsca. Dość celnie opisuje to charakter zmian priorytetów w budżecie agencji.
Na stronie amerykańskiej agencji kosmicznej znajdziemy dokładniejszą rozpiskę zmian w poszczególnych pozycjach budżetu NASA. Poniżej jest krótka analiza.
Pomysły budżetowe zespołu prezydenta Donalda Trumpa to na razie tylko propozycja. Ostateczną decyzję podejmie amerykański Kongres.
Zmiany w budżecie NASA
Zwiększeniu o 647 milionów dolarów ma ulec załogowa eksploracja kosmosu, natomiast wszystkie inne działy ulegną redukcji, czasami bardzo drastycznej.
Dział wydatków określany jako "Badania kosmiczne" będzie mieć do dyspozycji mniej o 2,265 miliarda dolarów. Zredukowane zostaną mniej priorytetowe badania i zlikwidowana część misji, w tym np. Mars Sample Return (misja nie wystartuje przed 2030 rokiem).
Kategoria "Wsparcie misji" utraci 1,134 miliarda dolarów. Większość sił zostanie skupiona na załogowym powrocie na Księżyc przed Chinami oraz wysłaniu człowieka na Marsa.
"Badania Ziemi" będą zredukowane o 1,161 miliarda dolarów. W szczególności przestaną być finansowane mniej istotne satelity do monitorowania klimatu, a restrukturyzacji ulegnie misja Landsat.
"Systemy załogowej eksploracji" utracą 879 milionów dolarów. W szczególności zagrożona jest kosztowna i opóźniona rakieta Space Launch System (SLS) oraz kapsuła Orion. Ich loty na Księżyc mają zostać zastąpione przez efektywniejsze kosztowo systemy komercyjne. Proponowane jest też porzucenie projektu stacji orbitalnej Gateway.
Budżet działu "Technologie kosmiczne" zmniejszono o 531 milionów dolarów, czyli mniej więcej o połowę. Część projektów zostanie przeniesiona do sektora prywatnego.
Międzynarodowa Stacja Kosmiczna straci 508 milionów dolarów. Zredukowana zostanie liczebność załogi stacji i ograniczony program badawczy. Eksploatacja stacji ma zostać zakończona do 2030 roku (co planowano już wcześniej).
"Aeronautyka" będzie mieć do dyspozycji 346 milionów dolarów mniej. Wyeliminowana zostanie "zielone lotnictwo" zajmujące się kwestią zmniejszenia wpływu lotów statków powietrznych na klimat.
Biuro Zaangażowania w Naukę, Technologię, Inżynierię i Matematykę (STEM) zmniejszy budżet o 143 miliony dolarów.
Więcej informacji:
- Propozycja budżetu NASA na rok fiskalny 2026
- Proposed 24 percent cut to NASA budget eliminates key Artemis architecture, climate research
- NASA Proposal Would Shift Agency’s Focus Away From Space Science
- White House proposal would slash NASA science budget and cancel major missions (o wcześniejszych przymiarkach do cięć)
Autor: Krzysztof Czart
Źródło: NASA / Spaceflight Now
