Jednoczesne obserwacje dwóch oddalonych od siebie źródeł zapoczątkowały nową erę w radioastronomii.
Astronomowie z ASTRON, poprzez obserewacje dwóch oddalonych od siebie pulsarów, zademonstrowali możliwości nowego odbiornika. To osiągnięcie jest wynikiem pracy nad nową szerokokątną kamerą radiową, zwaną Apertif, skonstruowaną dla interferometru w
Westerbork (ang. Westerbork Synthesis Radio Telescope, WSRT).
Wyniki obserwacji sygnalizują nadejście nowej ery w radioastronomii. "Możliwość jednoczesnej obserwacji więcej niż jednego pulsara otwiera przed nami zupełnie nowe sposoby badania pulsarów." - mówi Joeri van Leeuwen z ASTRON. Pulsary to najbardziej wyjątkowe i interesujące obiekty na niebie, a nowa kamera radiowa pozwoli na odkrycie setek takich obiektów.
Projekt Apertif obejmuje zastępienie aktualnych radioodbiorników znajdujących sie w ognisku każdej z 14 anten należących do WSRT przez nowy odbiornik. Każdy nowy odbiornik Apertif składa się z ponad 100 pojedynczych receptorów antenowych, które działają jak kamera radiowa. Ten rewolucyjny pomysł powiększa ponad 30-krotnie istniejące pole widzenia teleskopu. Oznacza to, że jednocześnie teleskopem można zaobserwować obszar odpowiadający 30 rozmiarom kątowym Księżyca! Znaczne powiększenie pola widzenia teleskopów WSRT pozwoli astronomom na badanie galaktyk, pulsarów i pól magnetycznych we Wszechświecie w nowy i niespotykany dotąd sposób.
Dotychczasowe odbiorniki na antenach WSRT mogły zaobserwować źródła oddalone od siebie na niebie o co najwyżej jedną średnicę kątową Księżyca. Apertif umożliwi jednoczesne obserwacje dwóch pulsarów w odległołści ponad 7-krotnie większej.
"Z nową, szerokokątną kamerą WSRT będzie mogło przeglądać niebo ponad 30 razy szybciej." - mówi Tom Oosterloo z ASTRON. "Obserwacje, które do tej pory trwały miesiąc, teraz mogą być zakończone w ciągu jednego dnia. Ten wzrost prędkości obserwacji bez wątpienia doprowadzi do wielu niezwykłych odkryć, nie tylko pulsarów, ale także galaktyk, krótkotrwałych źródeł i potencjalnie nowych, jeszcze nieodkrytych, kosmicznych zjawisk.
Wielu astronomów dostrzegło naukowy potencjał drzemiący w Apertifie. Naukowcy z całego świata zjechali się do Dwingeloo (Holandia) 22 i 23 listopada, aby przedyskutować szeroki wachlarz nowych możliwości. "Zainteresowanie możliwościami Apertifu okazało się ogromne, a nasz kalendarz na pewno będzie bardzo napięty." - powiedziała Dr. Rene Vermeulen z ASTRON.
Źródło: Magda Siuda
Na ilustracji: Rysunek ilustruje możliwości Apertifu. Okręgi przedstawiają położenia na niebie pulsarów, które zostały zaobserwowane jednocześnie. Odległość pomiędzy pulsarami na niebie wynosi ponad 7 średnic kątowych Księżyca. Księżyc odpowiada polu widzenia teleskopu bez kamery Apertif. W lewym dolnym rogu znajduje się średni profil czasowy zaobserwowanych pulsarów. Źrodło: ASTRON
(Tekst ukazał się pierwotnie w serwisie Orion, którego zasoby zostały włączone do portalu Urania)
