Przejdź do treści

Gdański zegar pulsarowy

 Pulsar 3C 58. Przykłady pulsarów można zobaczyć w Archiwum APOD

Eugeniusz Pazderski z Centrum Astronomii UMK jest współtwórcą zegara pulsarowego, jaki zostanie oficjalnie uruchomiony 25 listopada 2011. Jest to pierwsza na świecie realizacja idei regulowania chodu zegarów atomowych, na których opiera się współczesna rachuba czasu, przy użyciu pulsarów - najdokładniejszych wzorców częstotliwości w przyrodzie.

Zegar pulsarowy zlokalizowany w kościele św. Katarzyny w Gdańsku jest ucieleśnieniem pomysłu dyrektora tamtejszego Muzeum Zegarów Wieżowych dra Grzegorza Szychlińskiego. W kościele tym znajduje się grób Jana Heweliusza, toteż umieszczenie zegara akurat w tym miejscu i w roku 400. rocznicy jego urodzin ma znaczenie symboliczne.

Zegar ten stanowi połączenie atomowego (rubidowego) wzorca częstotliwości i interferometru radiowego odbierającego impulsy od kilku pulsarów na częstotliwości 250 MHz. Mierzone czasy dotarcia impulsów od pulsarów do interferometru są porównywane z momentami dotarcia wyliczonymi z efemeryd pulsarów, a błąd pomiędzy tymi wielkościami jest interpretowany jako błąd chodu zegara atomowego. W konsekwencji jego chód jest tak regulowany, by przy następnym pomiarze pulsarowym błąd ten był równy zeru.

Oprócz dra Grzegorza Szychlińskiego autorami projektu są inżynierowie z firmy EKO Elektronik Dariusz Samek i Mirosław Owczynnik oraz Eugeniusz Pazderski z Katedry Radioastronomii CA UMK. Budowę zegara sfinansowało miasto Gdańsk (wyłożyło 100 tys. zł), Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna (również 100 tys.) oraz Muzeum Historyczne Miasta Gdańska (wydało do tej pory 250 tys. zł). Repetytor zegara został zainstalowany w Parlamencie Europejskim i zainaugurowany podczas wieczoru zatytułowanego Tribute to Hevelius, zorganizowanego z okazji 400. rocznicy urodzin gdańskiego astronoma.

O  Gdańskim Zegarze Pulsarowym można poczytać na stronie Muzeum Zegarów Wieżowych. Przed oficjalnym otwarciem - relacja p. Doroty Karaś, 23.11.2011

 

Czytaj więcej:

  • Eugeniusz Pazderski o zegarze pulsarowym.
  • dodane 28.11 - Oficjalne otwarcie w kościele św. Katarzyny
  • dodane 28.11 - Co mówią o zegarze jego twórcy - film na YouTube

 

Źródło: WFAIS UMK | Orion

Na ilustracji:  Pulsar 3C 58. Przykłady pulsarów można zobaczyć w Archiwum APOD

(Tekst ukazał się pierwotnie w serwisie Orion, którego zasoby zostały włączone do portalu Urania)

Reklama