Przejdź do treści

Gwiazdowy ogon opowiada o ewolucji galaktyk karłowatych

Grupa galaktyk M81

Odkryto ogromny rozproszony ogon gwiazd emanujący ze słabej galaktyki karłowatej. Jest to ważna wskazówka dla zrozumienia, w jaki sposób powstają skrajnie rozproszone galaktyki.

Od 2014 roku zespół naukowców prowadził fotometryczne przeglądy grupy galaktyk M81 przy użyciu Teleskopu Subaru oraz Teleskopu Kanadyjsko-Francusko-Hawajskiego. Znajdująca się w odległości 11,7 miliona lat świetlnych grupa M81 jest jedną z najbliższych nam grup galaktyk. Jej bliskość i podobieństwo do Grupy Lokalnej napędzały wiele badań astronomicznych przez dziesięciolecia. Zawiera ponad 40 galaktyk składowych, w tym dużą galaktykę spiralną M81, osobliwe galaktyki M82 i NGC 3077, 9 galaktyk późnego typu, co najmniej 20 galaktyk karłowatych wczesnego typu o niskiej jasności oraz różnorodne cechy gwiezdnych szczątków, z których niektóre są kandydatami na pływowe galaktyki karłowate. Silne oddziaływania pływowe pomiędzy M81, M82 i NGC 3077 zostały odkryte podczas badania wodoru neutralnego. W 2015 roku ten sam zespół naukowy wykazał po raz pierwszy, że sygnatury tych interakcji są również obecne w rozkładzie gwiazdowym galaktyk o niskiej jasności powierzchniowej.

Strumień F8D1, bo o nim mowa, został ujawniony dzięki analizie rozkładu przestrzennego poszczególnych gwiazd, których właściwości plasują je w odległości od grupy M81. Ponieważ F8D1 leży na skraju badanego obszaru, widać tylko jedno ramię pływowe, rozciągające się na około 200 000 lat świetlnych na północny wschód. Zespół będzie teraz szukał, czy na południowym zachodzie znajduje się odpowiednik tego strumienia.

Odkrycie ogromnego warkocza pływowego z F8D1 jest przekonującym dowodem na to, że galaktyka została silnie ukształtowana przez wydarzenia, które miały miejsce w ciągu ostatnich miliardów lat. Zespół sugeruje, że ⅓ jasności F8D1 jest zawarta w warkoczu pływowym i sugeruje, że źródłem zakłócenia było niedawne bliskie przejście do masywnej galaktyki spiralnej M81.

Wyniki zostały opublikowane 2 listopada 2022 roku w Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.

 

Więcej informacji:

Źródło: NAO, CFHT

Opracowanie:
Agnieszka Nowak

Na ilustracji: (lewy panel) Ślad po badaniach grupy M81 (białe i czerwone kółka) nałożony na obraz przeglądu SDSS. (prawy panel) Rozkład przestrzenny gwiazd typu czerwone olbrzymy w tej samej odległości co F8D1 w polu wyznaczonym przez czerwony okrąg na lewym panelu. Prawy górny obraz to powiększenie głównego ciała galaktyki F8D1. Źródło: NAOJ

Reklama