Przejdź do treści

Internauci wybierają nazwy dla księżyców Plutona

Układ satelitów Plutona. Źródło: HST

Instytut SETI (www.seti.org) organizuje anonimową ankietę online, w której każdy z nas może pomóc w wymyśleniu i wyborze nazw dla dwóch nowo odkrytych satelitów Plutona – planety karłowatej znajdującej się na obrzeżach Układu Słonecznego. Naukowcy znaleźli je w latach 2011 i 2012. Jak dotychczas nazywa się je nazwami „roboczymi” P4 i P5, ale w planie jest nadanie im bardziej ludzkich mian.

Tradycyjnie już wszystkim satelitom Plutona nadaje się nazwy pochodzące z greckiej lub rzymskiej mitologii, związane z Hadesem, czyli krainą umarłych. Trzy dotychczas odkryte i nazwane księżyce Plutona to: Charon, Hydra i Nix (Nyks). Nowe nazwy zaproponowane dla dwóch kolejnych to między innymi: Acheron, Alekto, Cerber, Ereb, Eurydyka, Herkules, Hypnos, Lete, Obol, Orfeusz, Persefona i Styks. Głosowanie potrwa jeszcze tylko do 25 lutego 2018 roku – trzeba się zatem pospieszyć. Każdy z nas może zagłosować na tyle nazw, ile uzna za stosowne – nie trzeba wybierać tylko dwóch spośród nich. Można też zaproponować kolejne nazwy, niezamieszczone w poniższej ankiecie: http://www.plutorocks.com/

Pluton to rzymskie imię greckiego boga Hadesu – miejsca, do którego dusze ludzkie trafiają po śmierci. Jednak nadanie tej nazwy Plutonowi wiąże się z ciekawą historią. Planeta karłowata została odkryta przez astronoma z Obserwatorium Lowell, Clyde'a Tombaugha, w 1930 roku. Nazwę zaproponowała młoda Angielska, Venetia Burney, a sam Tombaugh od razu polubił ją, gdyż jej pierwsze litery – PL – przywodziły na myśl innego astronoma, Percivala Lowella, założyciela obserwatorium i pierwszego naukowca, który przewidział istnienie Planety X.

Z kolei Charon to imię największego satelity Plutona, odkrytego w 1978 roku przez Jamesa Christy'ego. W mitologii greckiej Charon był przewoźnikiem, który łodzią dostarczał dusze do podziemi Hadesu, przez rzekę Styks. Nix i Hydra zostały znalezione na obrazach z Kosmicznego Teleskopu Hubble'a (2005 rok). Nix (także: Nyks) to grecka bogini nocy, a Hydra to imię wielogłowego potwora, który miał strzec wrót Hadesu. Nazwy te zostały dobrane nieprzypadkowo – pasują do inicjałów sondy NASA New Horizons, która właśnie teraz zmierza w stronę Plutona.

Proponowane obecnie nazwy nowych księżyców mają następujące znaczenia:

 

Nazwa Znaczenie

Acheron

jedna z pięciu rzek świata podziemnego, symbolizująca ból

Alecto (Alekto)

jedna z Furii, ohydnych potworów będących sługami Hadesu

Cerberus (Cerber)

trójgłowy pies strzegący wrót do świata umarłych

Elysium (Elizjum)

specjalna część Hadesu, zarezerwowana dla zasłużonych

Erebus (Ereb)

pierwotnie bóg i uosobienie ciemności. Wraz z Nyks spłodził wiele dzieci, w tym Hypnosa i Styks.

Eurydice (Eurydyka)

żona Orfeusza, dla której zszedł on do świata podziemi. Podczas podróży do domu Orfeusz złamał umowę z Persefoną, nakazującą mu nie patrzeć wstecz, i utracił Eurydykę na zawsze

Hecate (Hekate)

starożytna bogini związane z czarami i Księżycem

Heracles (Herakles)

heros, który zabił Hydrę i zszedł do podziemi; jest on jednym z nielicznych, którzy nigdy nie wrócili z zaświatów

Hypnos

zyn Nyks, uosobienie snu

Lethe (Lete)

jeden z pięciu rzek podziemia, symbolizująca niepamięć. Przepływa przez jaskinię Hypnosa i łączy się ze Styksem

Melinoe

nimfa przynosząca koszmary i szaleństwo

Obol

moneta dawana Charonowi, aby uzyskać przewiezienie przez rzekę Styks

Orpheus (Orfeusz)

utalentowany muzyk, który zszedł do podziemi, by odzyskać swą żonę Eurydykę. Oczarował Hadesa i Persefonę swą muzyką; jest jedynym śmiertelnikiem jaki powrócił z zaświatów

 

Orthrus (Orturus)

brat Cerberusa, ma jedynie dwie głowy

Persephone (Persefona)

Bogini porwana przez boga Hadesa, królowa świata podziemnego

Sisyphus (Syzyf)

grecki król ukarany przez Zeusa spędzeniem wieczności w Tartarze, wiecznie pcha głaz pod górę

Styx (Styks)

rzeka oddzielająca Ziemię od zaświatów. Nazwa ta odnosi się również do bogini rzeki Styks, córki Nyks i Erebusa

Tantalus (Tantal)

przestępca skazany na spędzenie wieczności w Tartarze, torturowany poprzez pokazywanie mu żywności i wody będących zawsze tuż poza jego zasięgiem

Tartarus (Tartar)

najniższy loch w Hadesie

Thanatos (Tanatos)

demon będący uosobieniem śmierci i przeznaczenia

 Vulcan (Wulkan)

rzymski bóg ognia i dymu, syn Jowisza/Zeusa

 

Źródło: Elżbieta Kuligowska | astronomy.com

Na zdjęciu: Układ satelitów Plutona. Źródło: HST

(Tekst ukazał się pierwotnie w serwisie Orion, którego zasoby zostały włączone do portalu Urania)

Reklama