Rozwój cywilizacji powoduje, że problem zaśmiecania nocnego nieba sztucznym światłem staje się coraz poważniejszy. Latarnie świecące mocnym światłem znajdują się już nie tylko w dużych miastach, ale i w mniejszych miejscowościach, w tym w coraz większej liczbie wsi. Nadmierne nocne oświetlenie jest problemem nie tylko dla miłośników nocnego nieba, ale stanowi zagrożenie także dla zdrowia coraz większej liczby osób, ponieważ powoduje m.in. częstsze bóle głowy, zmęczenie, stres, odczucie niepokoju, bezsenność.
Czy pamiętacie, kiedy ostatni raz mieliście okazję widzieć naprawdę czarne nocne niebo pełne gwiazd, z górującą nad wami wstęgą Drogi Mlecznej, i nie mam tu na myśli zdjęcia na komputerze? Zapewne dawno i daleko od miejsca, gdzie mieszkacie.
Ponieważ zaśmiecanie światłem obejmuje coraz większe obszary Polski (co dobrze widać na załączonym zdjęciu), pojawiła się koncepcja ochrony nieba niezanieczyszczonego światłem. W Polsce istnieją już dwa takie miejsca: Izerski Park Ciemnego Nieba w Sudetach w województwie dolnośląskim (utworzony 4.11.2009, powierzchnia ok. 7500 ha) oraz Park Gwiezdnego Nieba „Bieszczady” w Bieszczadach Zachodnich, w województwie podkarpackim (utworzony 08.03.2013, o powierzchni 113 846,41 ha).
Niedawno pojawiła się lokalna inicjatywa stworzenia podobnego parku w Izdebnie, w gminie Sieraków, powiat międzychodzki (Wielkopolska). Przy niewielkich nakładach finansowych dałoby się połączyć ten pomysł z istniejącym już od 12.08.1991 r. Sierakowskim Parkiem Krajobrazowym. Pomysłodawcą „Izdebskiej Ostoi Ciemnego Nieba” jest pan Tomasz Zaraś, astronom amator.
Wraz z grupą podobnych sobie zapaleńców zaczęli starania o ochronę nieba nad Izdebnem oraz podjęli inicjatywę założenia parku ciemnego nieba o nazwie „Izdebska Ostoja Ciemnego Nieba”. Najpierw było kilka publikacji prasowych oraz wzmianki na portalach astronomicznych, przede wszystkim w serwisie Programu Ciemne Niebo, który został powołany do życia przez OPP Stowarzyszenie Polaris.
22 września 2013 r. z inicjatywy Tomasza Zarasia, z pomocą Łukasza Wojtyniaka z Przeźmierowskiego Obserwatorium Astronomicznego POA, odbyło się w sali wiejskiej w Izdebnie pierwsze sympozjum poświęcone ochronie Ciemnego Nieba w gminie Sieraków. Było to także pierwsze takie sympozjum w tej części Polski.
Wśród zaproszonych gości znaleźli się m.in. Burmistrz Miasta i Gminy Sieraków Witold Maciołek oraz radny Sejmiku Wojewódzkiego Zbigniew Ajchler. Strona astronomiczna była reprezentowana przez członków Przeźmierowskiego Obserwatorium Astronomicznego POA, dra Krzysztofa Kamińskiego z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Piotra Nawalkowskiego ze Stowarzyszenia Polaris, głównego założyciela programu „Ciemne Niebo”.
W czasie sympozjum zostało odtworzone nagranie prezesa warszawskiego oddziału PTMA oraz członka zarządu głównego PTMA Janusza Wilanda z przesłaniem dla uczestników spotkania, dr Krzysztof Kamiński wygłosił odczyt o rozbłyska gamma, a Tomasz Zaraś mówił o ochronie nieba dla kolejnych pokoleń.
W spotkaniu wzięły udział także osoby ważne dla lokalnej społeczności oraz początkujący miłośnicy astronomii. Patronat medialny nad imprezą sprawował Tygodnik Sierakowsko-Międzychodzki.
12 listopada br. doszło do kolejnego spotkania pana Tomasza Zarasia z Burmistrzem Miasta i Gminy Sieraków Witoldem Maciołkiem. W wyniku spotkania ustalono, że na terenie gminy, w obszarze planowanego parku ciemnego nieba, dojdzie do wymiany oświetlenia ulicznego na bardziej przyjazne oparte na technologii LED.
26 listopada odbędzie się posiedzenie rady miejskiej w Sierakowie. Pan Zaraś będzie obecny na tym posiedzeniu i chciałby na nim przedstawić listy z poparciem swojej akcji od instytucji i stowarzyszeń zajmujących się obserwacjami astronomicznymi.
Dlatego zwraca się do wszystkich osób z prośbą o poparcie tej inicjatywy. Prosi o przysyłanie listów poparcia w formie pliku pdf na adres: tomekzaras1@wp.pl
Poniżej przykładowy list poparcia.
Popieramy działania w zakresie ochrony ciemnego nieba na terenie Gminy Sieraków, zaś utworzenie tam parku ciemnego nieba, jest naprawdę dobrym pomysłem i niesie ze sobą wiele dobrego, nie tylko dla polskiej astronomii, ale zważywszy na fakt, sąsiedztwa Puszczy Noteckiej, przyczyni się do ochrony gatunków zwierząt, prowadzących nocny tryb życia.
Czytaj więcej:
- Nagranie Janusza Wilanda (PTMA) z przesłaniem dla uczestników spotkania w Izdebnem.
Źródło: Paweł Z. Grochowalski. Tekst powstał na podstawie materiałów przesłanych przez p. Tomasza Zarasia.
Na zdjęciu: Europa w nocy widziana z kosmosu. Źródło: NASA
(Tekst ukazał się pierwotnie w serwisie Orion, którego zasoby zostały włączone do portalu Urania)
