Przejdź do treści

Jeziora metanowe na Tytanie zaskakująco głębokie

img

Dane z ostatniego przelotu sondy Cassini obok Tytana - największego księżyca Saturna - wskazują, że jeziora metanowe na jego północnej półkuli są znacznie głębsze niż wcześniej sądzono.

Nowe analizy danych radarowych sondy Cassini zostały opublikowane w dwóch artykułach, które ukazały się 15 kwietnia na łamach czasopisma Nature Astronomy.

Tytan to jedyne ciało niebieskie poza Ziemią, o którym wiemy że posiada płyny w stanie ciekłym na powierzchni. Nie jest to jednak woda, a ciekły metan, który tworzy sieć głębokich jezior i podlega obiegowi hydrologicznemu, podobnie jak woda na Ziemi.

Do tej pory analiza danych sondy Cassini skupiała się jedynie na dużym jeziorze Ontario Lacus na południowej półkuli księżyca - gromadzi on mniej więcej podobną ilość metanu i etanu. Teraz badania radarowe przybliżają skład chemiczny i właściwości morfologiczne mniejszych jezior na północnej półkuli Tytana.

Tytan jest wyjątkowym obiektem pod kątem geologicznym. Na jednej z jego półkul dominują rozległe morza, kaniony i wyspy, na drugiej zaś sieć niewielkich jezior umiejscowionych na wzniesieniach i płaskowyżach. Nowe pomiary potwierdzają, że te małe jeziora położone są wysoko ponad poziom morza. Co jednak zaskakuje to formy terenu w jakich występują - stoliwa górskie wystające kilkaset metrów ponad otaczający teren. Niektóre z jezior są głębokie na 100 m.

Głębokość metanowych jezior utwierdza naukowców w przekonaniu, że uformowały się one  w czasie gdy podłoże skalne złożone z lodu i materii organicznej uległo rozpuszczeniu i zapadnięciu.

W drugiej pracy opublikowanej na łamach Nature Astronomy naukowcy zajęli się inną zagadką Tytana - zmianą poziomu metanu w jeziorach. Dziś postuluje się, że obserwowane sezonowe zmiany są wywoływane okresowym parowaniem lub wsiąkaniem metanu pod powierzchnię. Proces powtarza się po wystąpieniu opadów.

Misja Cassini-Huygens to wspólne przedsięwzięcie NASA i Europejskiej Agencji Kosmicznej. Amerykańska sonda Cassini badała Saturn i jego system od 2004 do 2017 roku. a europejski próbnik Huygens wylądował na Tytanie na początku 2005 roku, działając tam przez kilka godzin.

Misja dostarczyła ogromnej ilości danych, które będą tematem jeszcze wielu odkryć w najbliższych latach. Informacje przedstawione w opublikowanych niedawno artykułach dotyczą pomiarów radarowych wykonanych przez sondę Cassini podczas jej ostatniego bliskiego przelotu obok Tytana 22 kwietnia 2017 roku. Niedługo po tym misja została zakończona kontrolowanym zniszczeniem statku w atmosferze Saturna.

 

Więcej informacji:

Źródło: NASA/JPL

Opracował: Rafał Grabiański

Na zdjęciu: Obraz Tytana w bliskiej podczerwieni. Pokazuje Słońce odbite od powierzchni mórz metanowych na północnej półkuli. Źródło: NASA/JPL-Caltech/Uniwersytet w Arizonie/Uniwersytet Idaho.

Reklama