10 września 2022 r. z kosmodromu na przylądku Cape Canaveral firma SpaceX przeprowadziła start swojej rakiety Falcon 9. W misji Starlink 4-2 na niską orbitę okołoziemską trafiło 34 satelitów telekomunikacyjnych Starlink i prototypowy satelita komunikacyjny BlueWalker 3 firmy AST SpaceMobile.
Dwustopniowa rakieta Falcon 9 do 41. misji firmy SpaceX wystartowała 10 września o 21.20 czasu lokalnego (w Polsce był już 11 września, 3.20 w nocy). Start przeprowadzono ze stanowiska SLC-39A. Wszystkie fazy lotu przebiegły pomyślnie. Po dwóch odpaleniach górnego stopnia, niecałe 50 minut po starcie wypuszczony został na orbicie satelita BlueWalker 3. Potem górny stopień wykonał jeszcze dwa kolejne krótkie odpalenia, w wyniku których rakieta osiągnęła wstępną orbitę dla Starlinków. Zestaw 34 satelitów Starlink został wypuszczony około 2 godziny po starcie.
Lot był dla SpaceX rekordowy. Po raz pierwszy bowiem dolny stopień rakiety został użyty 14. raz. Człon o oznaczeniu B1058 brał już wcześniej udział w 13 misjach:
- załogowy lot Demo-2 do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS),
- misję ANASIS-II,
- towarową misję CRS-21 do ISS,
- misje współdzielone dla wielu klientów
- loty satelitów Starlink
Tym razem ponownie powrócił na Ziemię i wylądował miękko o własnym napędzie na barce ASOG na Oceanie Atlantyckim. W misji podobnie jak w większości lotów Falcona 9 zostały odzyskane też obie połówki osłony aerodynamicznej. Po odrzuceniu przez rakietę opadły na spadochronach i zostały wyłowione z oceanu.
O satelicie BlueWalker 3
BlueWalker 3 to prototypowy satelita telekomunikacyjny firmy AST & Science. Statek ma masę około 1,5 t i został wyposażony w ładunek komunikacyjny, który będzie testowany na potrzeby budowanej przez firmę konstelacji SpaceMobile. Satelita rozłoży na orbicie wielką, o średnicy 10 m antenę szyku fazowanego, składającą się z wielu identycznych modułów antenowych, które mają bezpośrednio łączyć się ze zwykłymi telefonami komórkowymi na Ziemi.
Firma AST & Science ma testować swoją technologię z naziemnymi sieciami komórkowymi firm AT&T, Vodafone, Orange i Rakuten Mobile. Docelowo konstelacja ma składać się z 243 satelitów.
O sieci Starlink
W misji Starlink 4-2 wysłano na orbitę 32 satelity Starlink. Był to już 27. start w 2022 roku rozbudowujący tą sieć satelitarną. Starlink to budowany przez firmę SpaceX system satelitów telekomunikacyjnych, zapewniających szerokopasmowy dostęp do Internetu. Głównymi klientami systemu są osoby i organizacje zlokalizowane w miejscach, gdzie naziemne usługi są zawodne bądź w ogóle niedostępne.
W maju 2021 roku SpaceX zakończył budowę pierwszej powłoki orbitalnej sieci satelitów Starlink i rozpoczął intensywną fazę zapełniania kolejnej powłoki, oznaczonej cyfrą 4 (stąd nazwy misji 4-X) o bardzo podobnych wymiarach. Ta misja dotyczyła tej właśnie powłoki. Docelowo na powłoce nr 4 ma znaleźć się 1440 satelitów. SpaceX powinien dokończyć jej uzupełnianie jeszcze w tym roku. Łącznie we wszystkich misjach firma SpaceX wysłała na orbitę już ponad 3300 satelitów Starlink.
Obecnie w misjach są wysyłane satelity Starlink wersji V1.5. Każdy z nich ma masę około 300 kilogramów. Ich ładunek telekomunikacyjny składa się z anten obsługujących pasma radiowe Ka i Ku oraz laserów i systemów odbiorczych do międzysatelitarnej komunikacji laserowej. Statki mają też zamontowane specjalne osłony zmniejszające odbijanie promieni słonecznych od nich. Po wypuszczeniu na orbicie rozkładają pojedyncze panele słoneczne i po testach działania każde z urządzeń odpala silniki jonowe Halla, by trafić na docelową orbitę kołową.
Z systemu Starlink korzysta już ponad 500 000 aktywnych abonentów na całym świecie. Sieć wchodzi na rynek mobilnych usług w sektorze lotniczym, z sieci Starlink będzie można też korzystać w pojazdach czy na statkach. W sierpniu firma ogłosiła partnerstwo technologiczne z operatorem komórkowym T-Mobile. Ma on wykorzystywać satelity Starlink kolejnej generacji (V2) do realizowania połączeń satelitarnych przy użyciu zwykłych telefonów komórkowych. T-Mobile chce w ten sposób wyeliminować istnienie obszarów zwanych "dead zone", gdzie nie ma dostępu do usług sieci komórkowej.
Satelity Starlink V2 wyposażone w odpowiednie do tej usługi anteny są znacznie większe od satelitów obecnej generacji, wysyłanych przez rakiety Falcon 9. Nowe statki muszą więc być umieszczane na orbicie przez budowany przez SpaceX superciężki system nośny Starship. Pierwsze starty wynoszące Starlinki V2 planowane są na 2023 rok.
Podsumowanie
Misja Starlink 4-2 była 111. udanym lotem rakiety orbitalnej na świecie w 2022 roku. Jeszcze we wrześniu wykonane zostaną kolejne misje dedykowane rozbudowie sieci Starlink. Rakieta Falcon 9 ma też w tym miesiącu zrealizować misję dla Departamentu Obrony Stanów Zjednoczonych.
Więcej informacji:
Na podstawie: NSF/SpaceX
Opracowanie: Rafał Grabiański
Na zdjęciu: Światło zarejestrowane dzięki fotografowaniu w długiej ekspozycji działania silników dolnego stopnia rakiety Falcon 9 podczas startu misji Starlink 4-2. Źródło: SpaceX.
