Geminidy to jeden z najbardziej atrakcyjnych i magicznych rojów meteorów widocznych na niebie w ciągu całego roku. W naszych szerokościach geograficznych możemy je obserwować od 7 do 17 grudnia, a tegoroczne maksimum wypada 14 grudnia, tuż przed nowiem Księżyca.
Tegoroczne maksimum wypada w niemal idealnych warunkach obserwacyjnych, tuż przed nowiem Księżyca. O ile tylko grudniowa aura zadowoli nas odpowiednią pogodą, będziemy mieć w tym roku świetny spektakl, który będzie odgrywał się tuż nad naszymi głowami - warto więc choć na chwilę spojrzeć w górę w pierwszej połowie miesiąca. Co roku rój ten zyskuje miano wyjątkowego: liczba obserwowanych zjawisk w ciągu godziny w jego maksimum nierzadko przekracza wartość 100, a dodatkowo poprzedza on magiczny czas tradycyjnych świąt Bożego Narodzenia.
Dla przypomnienia: radiantem tego roju jest konstelacja Bliźniąt, którą bardzo łatwo możemy zlokalizować na zimowym niebie. Gwiazdozbiór ten graniczy między innymi z konstelacjami Woźnicy i Rysia (od północy) i z Małym Psem i Jednorożcem (od południa). Geminidy mają bardzo wiele wspólnego z obiektem 3200 Phaethon. Jest to planetoida odkryta 11 października 1983 roku przez satelitę IRAS. Po dokonaniu dokładnych badań tego obiektu uczeni stwierdzili, że ciało to podczas zbliżania się do Słońca sublimuje, co w następstwie doprowadza to powstania warkocza pyłowego, charakterystycznego tylko dla ciał kometarnych. Z tego też powodu ten obiekt, który jest dość mocno powiązany z rojem Geminidów, określany jest nierzadko mianem „skalnej komety”.
Geminidy jako najobfitszy rój meteorów w ciągu całego roku są bardzo dobrym celem do obserwacji w polskich szerokościach geograficznych. Wieczorem radiant tego roju znajduje się tuż nad horyzontem. Około godziny 18.00 jest już jednak na wysokości 20 stopni i od tego w zasadzie momentu możemy zacząć jego wartościowe obserwacje. Radiant Geminidów góruje wówczas około 1.00 UT na wysokości ponad 70 stopni, co stwarza wręcz doskonałe warunki do prowadzenia obserwacji. Maksimum roju jest przy tym na tyle szerokie, że ZHR-y powyżej 50 możemy obserwować aż przez dwie doby, co przy korzystnym układzie faz Księżyca zawsze jest spektakularnym zjawiskiem na grudniowym niebie.
W Polsce, m. in. dzięki pracy Pracowni Komet i Meteorów, każdego roku stacje bolidowe rozmieszczone w różnych częściach naszego kraju monitorują aktywność nie tylko Geminidów, ale także i innych ciekawych rojów meteorów występujących w ciągu całego roku. Wszystkich naszych czytelników zachęcamy również do fotografowania "spadających gwiazd". Najlepsze prace można następnie wysyłać na adres mailowy redakcji Uranii - niektóre z nich być może zostaną opublikowane na łamach czasopisma "Urania-Postępy Astronomii".
Ściskamy również mocno kciuki za sprzyjającą zimową aurę, a wszystkim obserwatorom życzymy udanych łowów tegorocznych Geminidów!
Autor: Adam Tużnik
Więcej informacji:
- Almanach Astronomiczny na rok 2017 - zawiera m.in. spis różnych zjawiska astronomicznych w całym roku
- Almanach w wersji na smartfony i tablety
Na ilustracji:
Zdjęcie wykonane w 2015 roku przedstawia ponad 50 meteorów z roju Geminidów, w tym jasny, ognisty bolid, który udało się złapać ponad Obserwatorium Xinglong w Chinach. Źródło: apod.nasa.gov/ Steed Yu and NightChina.net
