NASA (Jet Propulsion Laboratory) ogłosiła plany budowy nowego teleskopu radiowego. Miałby on stanąć na… niewidocznej z Ziemi, tzw. ciemnej stronie Księżyca.
Po co nam w ogóle radioteleskop na Księżycu? Radioteleskop będący w stanie obserwować niebo na bardzo długich falach radiowych, zainstalowany właśnie na tej części Księżyca, która nie jest nigdy widoczna ani skomunikowana w żaden inny sposób z Ziemią, ma ogromne zalety w porównaniu do zwykłych radioteleskopów budowanych na Ziemi, a nawet i krążących wokół niej. Taka antena może przede wszystkim obserwować Wszechświat i obecne w nim obiekty kosmiczne również na falach o długościach większych niż 10 metrów (odpowiadają im częstotliwości poniżej 30 MHz), które są na Ziemi odbijane przez jonosferę i nigdy do nas przez to nie docierają. Jest to zakres widma fal radiowych w dużej mierze bardzo słabo zbadany.
Ale to nie wszystko. Dodatkowo nasz największy Księżyc działa niczym fizyczna tarcza, izolująca hipotetyczny teleskop postawiony na swej niewidocznej z Ziemi powierzchni od wszelkich zakłóceń – szumów radiowych pochodzących właśnie od źródeł ziemskich, ale także od zakłóceń jonosferycznych i tych generowanych przez krążące wokół Ziemi satelity i samo Słońce, które także emituje specyficzny szum radiowy podczas księżycowych nocy.
Naukowcy z NASA zaproponowali zatem plan rozmieszczenia siatki drucianej o średnicy kilometra za pomocą nowoczesnych robotów DuAxel, wspinających się po ścianie krateru księżycowego o średnicy około 3–5 km, znajdującego się właśnie po przeciwnej, „ciemnej” stronie naszego naturalnego satelity. Krater i zbudowana w nim antena muszą mieć przy tym odpowiedni stosunek głębokości do średnicy – tak, aby możliwe było uzyskanie efektu kolistej czaszy z reflektorem.
Na ilustracji: Plan budowy radioteleskopu LCRT. Źródło: Saptarshi Bandyopadyay.
Jeśli projekt dojdzie do skutku, ten radiowy księżycowy teleskop kraterowy (ang. Lunar Crater Radio Telescope, LCRT) o średnicy kilometra będzie największym radiowym teleskopem o pełnej aperturze w całym Układzie Słonecznym! LCRT może umożliwić dokonanie ważnych i przełomowych odkryć naukowych w dziedzinie kosmologii, obserwując m.in. wczesny Wszechświat w paśmie długości fali 10–50 metrów (częstotliwości 6–30 MHz), które do tej pory nie było w zasadzie badane przez naukowców.
Czytaj więcej:
- Cały artykuł
- Jak zbudować szkolny radioteleskop?
- Największy radioteleskop świata znajduje się w Chinach
Źródło: NASA
Opracowanie: Elżbieta Kuligowska
Na ilustracji: Koncepcyjny projekt radioteleskopu LCRT na niewidocznej z Ziemi stronie Księżyca. Źródło: Saptarshi Bandyopadhyay.
