Przejdź do treści

Noc Spadających Gwiazd 2022 - gdzie i kiedy?

Meteor z roju Perseidów nad teleskopami VLT w Chile

Zbliża się maksimum roju meteorów Perseidy – w wielu miejscach w Polsce będą organizowane pikniki astronomiczne tradycyjne zwane nocami spadających gwiazd. Kilku takim wydarzeniom patronuje Urania. Sprawdźmy jak obserwować meteory i gdzie są organizowane pikniki.

Maksimum Perseidów przypada w tym roku 13 sierpnia nad ranem. Nie oznacza to jednak, że można je obserwować tylko wtedy – ten rój meteorów jest aktywny od połowy lipca do 24 sierpnia. Latem aktywność wykazują także inne roje meteorów. Nie musimy tez czekać do rana, możemy polować na meteory również wieczorem i w innych częściach nocy.

 

Jak obserwować meteory?

W jaki sposób obserwować meteory? Nie potrzeba do tego teleskopów czy lornetek. Wystarczy patrzeć na nocne niebo naszym wzrokiem. Najkorzystniej jest wybrać miejsc w swojej okolicy, które jest jak najmniej oświetlone, tak aby lampy nie świeciły nam w oczy. Przy czym im ciemniejszy rejon, tym lepiej. Wybierzmy też takie miejsce, aby było widać duży obszar nieba, którego nie przesłaniają budynki i drzewa.

Meteory wyglądają jakby poruszała się „spadała” gwiazda – są to punkty świetlne poruszające się dość szybko przez pewien fragment nieba. Mogą też zostawiać ślady utrzymujące się krótko po przelocie. Perseidy potrafią spadać grupami po 6-15 meteorów w ciągu kilku minut. W maksimum można spodziewać się nawet 100 meteorów w ciągu godziny, ale ta liczba dotyczy idealnie ciemnych warunków i bezchmurnego nieba.

W tym roku pełnia Księżyca przypada 12 sierpnia, a to niedobra wiadomość dla chętnych do obserwowania meteorów. Blask Księżyca znacznie utrudni dostrzeżenie „spadających gwiazd” – będziemy widzieli tylko te najjaśniejsze.

W które miejsce na niebie patrzeć? Meteory widać generalnie na całym niebie. Gdy przedłużymy trasy ich przelotu, wydają się wybiegać z jednego punktu, zwanego radiantem. W okresie maksimum Perseidów ich radiant znajduje się w konstelacji Perseusza. Jednak nie patrzmy na sam radiant, tylko kilkadziesiąt stopni od niego.

Meteor, potocznie znany jako „spadająca gwiazda”, to świetlne zjawisko powstające w atmosferze, gdy wleci w nią skalna drobina, tzw. meteoroid. Najjaśniejsze meteory zwane są bolidami. Jeśli lecący przez atmosferę kawałek kosmicznej skały będzie na tyle duży, że przetrwa lot i dotrze do powierzchni ziemi, może w nią uderzyć jako meteoryt.

Same Perseidy znane są od starożytności. Obecnie wiemy, że mają związek z kometę 109P/Swift-Tuttle.

Co ciekawego można w tych dniach jeszcze dostrzec na niebie nieuzbrojonym okiem? Księżyc paradujący pomiędzy Saturnem i Jowiszem od 12 do 14 sierpnia. Ten widok możemy podziwiać nad południowo-wschodnim horyzontem od około godziny 22, a w kolejnych godzinach nocy obiekty te będą wznosić się coraz wyżej na niebie. Jowisz jest jaśniejszy i znajdzie się po lewej stronie od Księżyca, a Saturn słabszy i będzie po prawej. W drugiej połowie nocy wschodzi Mars, a nad ranem można zobaczyć Wenus.

 

Pikniki astronomiczne

Spośród różnych pikników astronomicznych organizowanych jako Noce Spadających Gwiazd polecamy szczególnie trzy, którym patronatu udzieliła Urania.

Jednym jest Piknik Spadających Gwiazd w Piwnicach organizowany przez Fundację Aleksandra Jabłońskiego od 12 do 14 sierpnia od godz. 18.00. w Obserwatorium Astronomicznym w Piwnicach koło Torunia. W programie wykład popularnonaukowy „Kosmiczni wędrowcy”, zwiedzanie obserwatorium z astronomami oraz swobodne obserwacje nieba na terenie obserwatorium. Wydarzenie jest częścią projektu „Fizyka na wyciągnięcie ręki” realizowanego przez Fundację Aleksandra Jabłońskiego.

Kolejne wspierane przez Uranię wydarzenie to Nocne Podglądanie Wszechświata w Hevelianum. Obserwacje będą odbywały się na Górze Gradowej w Gdańsku 1 sierpnia od godz. 20.00 do 24.00. W programie przygotowano astrowarsztaty, seans w mobilnym planetarium, wystawę astrofotografii z najlepszymi zdjęciami z konkursu AstroCamera, gwiezdne opowieści astronomów z Hevelianum, koncert zespołu The Voice of Cosmos oraz artystyczny pokaz FireShow Fantasy pod rozgwieżdżonym niebem w wykonaniu artystów Arta Foc. Obserwacje nieba będą odbywać się na Niskim Czole Kurkowym od godz. 22.00, skąd najlepiej widać Perseidy.

Transmisja online w internecie jako Noc Perseidów live on-line w Truszczynach zostanie przeprowadzona przez Fundację Nicolaus Copernicus. Będzie można ją oglądać także na facebookowym profilu Uranii. Początek 12 sierpnia o godz. 21.30.

Inne wydarzenia zapowiadają na przykład Centrum Nauki Kopernik w Warszawie, Młodzieżowe Obserwatorium Astronomiczne w Niepołomicach czy Radek Pior z Astronomią w Kaliszu.

Więcej informacji:

 

Autor: Krzysztof Czart
 

Na zdjęciu: Meteor z roju Perseidów nad teleskopami VLT w Obserwatorium Paranal w Chile w 2010 roku. Źródło: ESO/S. Guisard (sguisard.astrosurf.com).

Reklama