Przejdź do treści

Nowe Supernowe

Biały karzeł i gwiazda towarzysząca – wizja artysty.  Źródło: Sky & Telescope, Christine Pulliam (CfA)
Wybuchy gwiazd supernowych to jedne z najbardziej spektakularnych zjawisk występujących we Wszechświecie. Podczas wybuchu do ośrodka międzygwiazdowego uwalniana jest olbrzymia porcja energii, a pozostałości po wybuchu obserwowane są przez kilkadziesiąt tysięcy lat po eksplozji w szerokim zakresie widma elektromagnetycznego.
 
Supernowe klasyfikowane są na podstawie własności spektralnych. Brak lub obecność  linii wodoru pozwala rozdzielić supernowe na dwie główne klasy: Sn I (brak linii) i Sn II (widać linie), odpowiednio. Wśród supernowych typu I można wyróżnić podklasy: Ia – których widmo posiada silne linie  SiII  (615,0 nm, jednokrotnie zjonizowany krzem), Ib – w widmie obecne są linie HeI (587,6 nm, neutralny hel), Ic – w widmie nieobecne są linie helu lub są bardzo słabe.

 Zespół naukowców Ryana Foley'a (Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics)  badał 25 supernowych, bardzo podobnych, ale nie identycznych jak te typu Ia. 25 supernowych zebranych  przez zespół  wykazywało odmienne  właściwości, od tych, jakie  charakteryzują supernowe Ia, przede wszystkim  okazały się mniej energetyczne i mniej jasne.  Nowy typ został określony jako Sn Iax. Podobnie jak supernowe Ia, Iax powstają w wyniku eksplozji białego karła, który "ściagał" na swoja powierzchnię materię ze swojego towarzysza aż przekroczył masę 1.4 mas Słońca i rozpoczęły sie gwałtowne reakcje termojądrowe zakończone wybuchem. Jednak w przypadku Iax biały karzeł nie zostaje doszczętnie zniszczony.

Supernowe typu Iax powstają w wyniku reakcji termojądrowej na powierzchni białego karła. Wybuch nie niszczy całej gwiazdy, zamiast tego tylko cześć jej materii jest odrywana i wyrzucana do ośrodka międzygwiazdowego. Masa wyrzuconej materii odpowiada około połowy masy Słońca, a w jej skład wchodzą także produkty spalania termojądrowego.

Autorzy odkrycia twierdzą, że nowa klasa obiektów może stanowić  około jednej trzeciej  supernowych typu Ia.  Naukowcy  przypuszczają, że ten typ supernowych jest powszechny w systemach młodych gwiazd. Craig Wheeler (University of Texas w Austin) ma jednak obawy, czy nowe obiekty można nazywać mianem supernowcyh, skoro eksplozja nie jest w stanie zniszczyć gwiazdy. Może to super nowe - gwiazdy nowe wybuchają nawet kilka razy w przeciągu wielu lat odrzucając jedynie cześć swojej zewnętrznej otoczki. Naukowiec podkreśla, że wiele kwestii dotyczących nowej klasy obiektów wymaga jeszcze wyjaśnienia.
 
 
 
Czytaj więcej:

 

Źródło: Alicja Wierzcholska | Źródło: Sky & Telescope

Na zdjęciu: Biały karzeł i gwiazda towarzysząca – wizja artysty.  Źródło: Sky & Telescope, Christine Pulliam (CfA)

(Tekst ukazał się pierwotnie w serwisie Orion, którego zasoby zostały włączone do portalu Urania)

Reklama