NASA oraz National Radio Astronomy Observatory (NRAO) zaprezentowały nowe zdjęcia pozostałości po supernowej SN 1987A, która wybuchła w Wielkim Obłoku Magellana. Była to najbliższa supernowa obserwowana od czasów wynalezienia teleskopu, zrewolucjonizowała naszą wiedzę o wybuchach gwiazd masywnych.
Na 30. rocznicę wybuchu SN 1987A naukowcy postanowili zaprezentować nowe zdjęcia obecnego stanu obiektu, a także filmy złożone z archiwalnych obserwacji, pokazujące ewolucję pozostałości po supernowej. Wykorzystano dane z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a (HST), Obserwatorium Rentgenowskiego Chandra i sieci radioteleskopów ALMA.
Z tych trzech instrumentów najdłużej pozostałość po supernowej obserwował Teleskop Hubble'a. Co prawda na orbicie znalazł się już po wybuchu, ale od 1990 roku wielokrotnie wykonywał fotografie obiektu, najnowszą uzyskując w styczniu 2017 r. To właśnie dzięki zdjęciom z HST zobaczono w dużej rozdzielczości pierścień, który okazał się materią wyrzuconą 20 tysięcy lat przed wybuchem, rozświetloną przez promieniowanie od eksplozji.
Kolejnym obserwatorium z wieloletnimi obserwacjami pozostałości po supernowej jest Chandra. W tym przypadku są to obserwacje w zakresie rentgenowskim, prowadzone od 1999 roku. W okresie od 1999 do 2013 roku obserwowano stopniowe pojaśnienie pierścienia, a potem do roku 2015 jasność ustabilizowała się.
Są też dane z fal radiowych (zakres milimetrowy i submilimetrowy) uzyskane przy pomocy sieci radioteleskopów ALMA, pracującej na płaskowyżu Chajnantor (Chile) w Europejskim Obserwatorium Południowym (ESO). Sieć ta prowadzi obserwacje obiektu od 2012 roku.
Na 30. rocznicę wybuchu SN 1987A naukowcy postanowili zaprezentować nowe zdjęcia obecnego stanu obiektu, a także filmy złożone z archiwalnych obserwacji, pokazujące ewolucję pozostałości po supernowej. Wykorzystano dane z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a (HST), Obserwatorium Rentgenowskiego Chandra i sieci radioteleskopów ALMA.
Z tych trzech instrumentów najdłużej pozostałość po supernowej obserwował Teleskop Hubble'a. Co prawda na orbicie znalazł się już po wybuchu, ale od 1990 roku wielokrotnie wykonywał fotografie obiektu, najnowszą uzyskując w styczniu 2017 r. To właśnie dzięki zdjęciom z HST zobaczono w dużej rozdzielczości pierścień, który okazał się materią wyrzuconą 20 tysięcy lat przed wybuchem, rozświetloną przez promieniowanie od eksplozji.
Kolejnym obserwatorium z wieloletnimi obserwacjami pozostałości po supernowej jest Chandra. W tym przypadku są to obserwacje w zakresie rentgenowskim, prowadzone od 1999 roku. W okresie od 1999 do 2013 roku obserwowano stopniowe pojaśnienie pierścienia, a potem do roku 2015 jasność ustabilizowała się.
Są też dane z fal radiowych (zakres milimetrowy i submilimetrowy) uzyskane przy pomocy sieci radioteleskopów ALMA, pracującej na płaskowyżu Chajnantor (Chile) w Europejskim Obserwatorium Południowym (ESO). Sieć ta prowadzi obserwacje obiektu od 2012 roku.
Poniżej prezentujemy najnowsze zdjęcia i filmy.
Więcej informacji:
Źródło: NASA/ NRAO
U góry:
Zdjęcie pozostałości po supernowej SN 1987A (w centrum fotografii) wykonane Kosmicznym Teleskopem Hubble’a w styczniu 2017 r. Źródło: NASA, ESA, R. Kirshner (Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics and Gordon and Betty Moore Foundation) oraz P. Challis (Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics).
Widok pozostałości po supernowej SN 1987A w różnych zakresach fali. Źródło: NASA, ESA, A. Angelich (NRAO); Hubble: NASA, ESA, R. Kirshner (Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics and Gordon and Betty Moore Foundation); Chandra: NASA/CXC/Penn State/K. Frank et al.; ALMA: ALMA (ESO/NAOJ/NRAO) i R. Indebetouw (NRAO/AUI/NSF).
Zmiany w pozostałości po supernowej SN 1987A – zdjęcia z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a z lat 1994-2016. Źródło: NASA, ESA, R. Kirshner (Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics and Gordon and Betty Moore Foundation) oraz P. Challis (Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics).
Film prezentujący ewolucję pozostałości po supernowej SN 1987A na podstawie zdjęć z kolejnych lat.
Najazd kamery na supernową SN 1987A.
